Chandrayash Sanskrit Prashnottarmala

Author(s): Ramyarenu
Publisher: Nesada S M Jain Sangh

Page 191

નિ. ૯ માં અપવાદ - કેટલાંક શબ્દોમાં પ્રાપ્તિ હોવા છતાં વ્યાકરણનાં સૂત્રે નિષેધ કરેલ હોવાથી મત નાં મ નો થતો નથી.
કર્તિમાન (સમુદ્ર), યવમત્ (ક્ષેત્ર), દ્રાક્ષામાન (થાત:), મહિષમતિ (પૃદાળિ), કૃમિમદ્ (૩૫), ભૂમિમીન (નૃપ:), મામ્ (વૃષભ:) | પ્ર-૧૦ નિ.૧૦ શું જણાવે છે ? તે સ્પષ્ટતા કરો. જ.૧૦ રૂવ શબ્દથી જણાવાતો “એની જેમ” એવા અર્થમાં સાત-સાત
વિભક્તિનાં વિષયમાં આ નિયમથી વત્ પ્રત્યય લાગે છે. (૧) કંજૂસ માણસો ભિખારીની જેમ રહે છે. कृपणाः याचकवत् वसन्ति ।
. E પ્રથમ (૨) દુઃખી માણસોનાં દિવસો વર્ષની જેમ પસાર થાય છે. |
दुःखिनां दिनानि वर्षवत् निर्गच्छन्ति । (૩) રાજા પુત્રની જેમ પ્રજાને પાળે છે. નૃ: પુત્રવત્ પ્રણાં પત્નિતિ |
> દ્વિતીયા (૪) સાધુઓ પોતાની જેમ નાના પ્રાણીઓને માને છે.
साधवः स्ववत् क्षुद्रजन्तून् मन्यन्ते । (૫) તેણે તલવારની જેમ ખરાબ વચનથી તેઓને હણ્યા.
સ: રઘવત્ વવને તાનું પ્રદ્યુતવાન , . રાજાની જેમ મસ્ત્રીઓ વડે નોકરોને આદેશ કરાયો. नृपवत् प्रधानैः भृत्या आदिश्यन्त ।। સંતો મિત્રની જેમ શત્રુઓને ચાહે છે.
સન્તો મિત્રવત્ શત્રુષ્ણ: પૃદયન્તિ | (૮) કુમારપાળે સ્વજનોની જેમ સાધર્મિકોને દાન આપ્યું. |
कुमारपालः स्वजनवत् साधर्मिकेभ्योऽयच्छत् । (૯) તેઓ વડે ભાઈની જેમ મિત્ર પાસેથી પુસ્તકો લેવાયા.
તૈ: વન્યુવત્ મિત્રત્યુતાન્યાનીતાનિ (૧૦) તે માણસો ધનની જેમ સદાચારને કારણે પ્રસિદ્ધ થયાં.
ते नराः धनवत् सदाचारात् प्रसिद्धवन्तः ।
LV ચતુર્થી
પંચમી
- ૧૮૦