________________
કામ બતાવ ! નહિ તે ખાઈ જઈશ !!!
૩૦૮
*, *,* *. • • •
- • -
•
બાકીના વખતમાં રાક્ષસને કામ બતાવી દીધું ને પોતે સારો થઇ ગયે, કારણ કે તે ચિંતાથી મુક્ત થ હો, ને એજ સાક્ષસ પાસે મનગમતું કામ લઈ અત્યંત સુખી થશે.
વાચક! આ સાદા દષ્ટાંત પરથી આપણે શો બોધ લઈશું ? તેના પરથી શે ઉપનય બતાવીશું? મન-રૂપી રાક્ષસ એ જબરે, નિરંકુ ને ચપળ છે કે તેને કામ, કામ ને કામ સિવાય કંઈ સુઝતું જ નથી. તેને નથી થાક લાગતો, લાખ માઈલેની મુસાફરી કરતાં નથી થાકતો, તે હૃદય પ્રદેશમાં તોફાન મચાવતાં, કે નથી થાકતે તે શાંતિરૂપી મંદિરને ભાંગી નાખતાં. મનુષ્યરૂપી પટેલને તે કહે છે કે, મને ગમે તેવું કામ-ગમે તેવા વિચાર કરવાનું બતાવ! પછી સારા કે ખોટા નહિ તે હું તને ખાઈ જવા. ત્યારે તેણે મનને દ્રવ્ય કમાવાનું, ઘર બાંધવાનું, ઘર ચલાવવાનું આદિ કામે સેપ્યાં, પણ રાક્ષસ જેવું મન ! તેને શી વાર ! હવે ! ત્યારે મનને શામાં જોડવું કે જેથી તે વશ રહે–ખાય નહિ ને પોતાનો ઈદ હેતુ પાર પડે, કારણુ મન રાક્ષસનાં પરાક્રમ ઘણું જબરું છે.
મન રાશરા વસમો બહુ પ્રસન્ન ચંદ રૂષિરાય;
ઘડીમાં નર્ક સાતમી, ઘડીમાં કેવળ પાય. ઘણા વિચાર કરતાં પણ મને રાક્ષસ માટે કંઈ ચાલું કામ મળી ન શક્યું. એવામાં સદગુરૂજી આવી ચડ્યા તે સહેલો રસ્તો બતાવ્યું કે-ભાઈ! મુમુક્ષુ ! કેમ ગભરાય છે ! જે રાક્ષરથી તુ બડે ને ગભરાય છે, તે જ રસ હારું કામ કહાડી નાંખશે, અરે તને અનંત સુખ આપશે તેનું કામ લેતાં આવડવું જોઈએ.
હારામાં અનંત તિવાળા, તિર્થંકરના બળવાળ, વાજલ્યમાન રૂપવાળે, પરમાત્ય સ્વરૂપ “આત્મા ” બિરાજે છે. આત્મારૂપી મોટે મેમ હારા હૃદયરૂપ ચગાનમાં ઘટી તેને ઓળખવામાં–ધ્યાવવામાં પૂજવામાં ને છેવટે તે પામવામ- તદાકાર રૂપ થવા માં-(તે પર ચઢી ઉતરવા દ્વારા મન રાક્ષસને જેડ. હાર વ્યવહારીક કાર્યો કરાવી-ધાર્મિક-આદિ કાર્યો કરાવ્યા બાદ, મન પાસે એ મોભ પર ચઢી ઉતરવાનું કાર્ય કરાવ. ભલે પૂજા સેવા આદિ દ્રવ્ય ધર્મ તેની પાસે કરાવ, પણ આત્માભિમુખતા તેની પાસે કરાવ, તેમાં તદાકારપણું આણ, ને છેવટે ત્યારે ઈટહેતુ–મુક્તિ પ્રાપ્તિ એ મનજ આપશે.
મન રાક્ષસને એકજ તાન ! કામરૂપી એ ભાગે ધાન્ય ! ના આપે તે લઈ લે પ્રાણ? એજ હમેશાં તેને જ્ઞાન ! જ્ઞાની ગુરૂ દેખાડે રાહ ! મેજ ઉપર ચઢઉતર સદાય ! ધર કામે પરિવારે જહાં ! એકજ કામ કરાવે ત્યાં ! મન રાસને અદકાં કામ! હંધાં ચત્તાં કરમાં તમામ ! પ્રભુ ભજન ને આ ધ્યાન ! પી મુ આઠે જામ ! આત્મ-પ્રભુ સહેજે સાંપડે ! અતુલ સંપત્તિ સહેજે જડે ! મુકિતપુરીને “આપ” પથ ! મન રાક્ષસ તમને અવિલંબ!!
પાદકર
