________________
व प्रेमघेला प्रवासीनुं पवित्र जीवन!
(અનુસંધાન ગાતાંક ૨૪ પાનેથી ચાલુ)
હૃદયરોધન.
મહારી કથામાં દયસ્પર્ષિ દર્દી દિલનાં ગાન છે; મહારી કથામાં રગરગે હા ! પ્રેમ તવનું ભાન છે ! મહારી કથાના શ્રવણુથી, કઈ હદય આળાં થાય છે મારી કથામાં પ્રેમ નિર-જીવન રસ ઉભરાય છે. ના ! ના ! પૂ, દર્દી જીગર, આ ફકીર-બંદે પ્રેમને. મરવું ગમે છે પ્રેમમાં-દવે નથી મુજ મને !
જીવનધારી પુનિત, તે પૂનિત મૃત્યુ ચાહું છું;
ધિય પાણે માટે આ જીવન છે, પ્રેમ માટે જનાર છું. પ્રેમધે માહરૂન-કમનસીબ માહરૂણ-એક મેટા આંચકા સમેત, ગબડતા ગબડતે એક અંધારખાનામાં પટકાયે; અને તે સાથે જ તેના તળીઆની જમીન ડગમગવા લાગી, અને ધીરે ધીરે આખી બેઠક, જરા પણ અવાજ વિના નીચે ને નીચે ઉતરતી ગઈ. ભેળા માહરૂણને લાગ્યું કે, પરમ ઉદાર અને સહનશીલ ધરતી માતા, તેના પર રહેમ લાવી, પિતાના ઉદરમાં સમાવવા મા દે છે, પણ કમનસીબ માહરણનું એ સહભાગ્ય કયાંથી?
અગર તે વિશ્વમાં કે પ્રેમી સુખ-પિતાને પ્રેમ માણી શકે છે. ખરેખર! ધરતી તેને પિતાના વિશાળ ઉદરમાં શમાવતી નહોતી, પણ ઉલટું આખી બેઠક જે વિચિત્ર રીતિથી નીચી નીચી નમતી જતી હતી, તેથી તેને ઘણો વિસ્મય અને ગભરાટ થવા લાગે, એ વિષે વિચાર તુરંગ આગળ દોડાવવા જાય છે, ત્યાં તો કડાક દઈને, મોટા અવાજ સાથે, જે જોયતળીઆ પર તેના પગ ટકી રહ્યા હતા, તેના બે ભાગ થઈ ગયા. અંતે બેઉ ભાગની કે વધારે ઉડી ઢળતી ગઈ, અને તેની સાથે જ ગરીબ બિચારો બાહરૂણ, ફલકની નીચેના ભોંયરામાં ગબડી પ. પડતાંની સાથે જતેના માથામાં સખ ઘા લાગે, અને તે ઘડીએ તે માહરૂણ બેભાન હાલતમાં આવી પડે. હૃદયના ધા સાથે માથાને ધા! અરેરે ! પ્રેમીએ દુઃખી થવાજ સરજયા હશે ?!
જુદાઈ, જુલ્મ આલમને, કદી આકરી પ્રીતિ; તણા સુખ પ્રેમીને મળતાં, બધાંએ દુઃખને સાટે! નથી મેવા અગર શરબત, પ્રીતિ પિલાદને રસ છે!
પીએ તે વ્યસ્ત થઈ જાતા, ખરે પતિ અજબ કસ છે! બેભાન થઇ ગયેલા માહરૂનને થોડી વારે ભાન આવ્યું ત્યારે તે તરફ ડેાળા ફાડીને જેવા લાગી, અધિકાર સિવાય બીજું શું નજરે પડે? હદયમાં અંધકાર ને બહાર પણ
