Book Title: Bruhat Sangrahani Prakarana Sarth
Author(s): Jain Prakashan Mandir Ahmedabad
Publisher: Jain Prakashak Mandal Ahmedabad
View full book text
________________
કરીને આવાસમાં હસે છે અને કેઈક વખત ભવનમાં વસે છે. નાગકુમારાદિ ઘણું કરીને ભવનમાં અને કોઈક વખત આવાસમાં વસે છે.
૧૦ ભવનપતિનાં ચિન્હો. ચુડામણિ ફણિ ગડે, વજે તહ કલસ સીહ અસ્તેય, મય મયર માણે, અસુરાઈ મુણસુ ચિંધે. ૨૬. ચૂડામણિ-ચૂડામણિ. મુકુટ. મેયર-મગર. ફણિ–સર્પની ફેણ.
વદ્ધમાણે-સરાવ સંપુટ. ગરૂડે-ગરૂડ.
અસુરાઈથું-અસુર કુમારાવજેવજી.
દિકનાં. અ -અશ્વ, ઘોડે. સુણસુ-માન, જાણુ. ગય-હાથી.
ચિંધે-ચિન્હોને. શબ્દાર્થઅસુર કુમારાદિનાં ચિન્હ અનુક્રમે ચૂડામણિ, સર્પની ફેણ, ગરૂડ, વજ, તેમજ કલશ, સિંહ, ઘોડો, હાથી, મગર અને સરાવ સંપુટ તું જાણ.
વિવેચન–અસુર કુમારને મુકુટને વિષે ચુડામણિ (મુકુટ)નું ચિન્હ હોય છે અને બાકીના ૯ નિકાયના દેવેને આભરણમાં ચિન્હો હોય છે. નાગકુમારને સપની ફેણનું ચિન્હ, સુવર્ણકુમારને ગરૂડનું ચિન્હ, વિલકુમારને વજનું ચિન્હ, અગ્નિકુમારને કલશનું ચિન્હ, દ્વીપકુમારને સિંહનું ચિન્હ, ઉદધિકુમારને ઘોડાનું ચિન્હ. દિશિકુમારને હાથીનું ચિન્હ, પવન (વાયુ) કુમારને મગરનું ચિન્હ, અને સ્વનિત કુમારને વદ્ધમાન (સરાવસ પુટ) નું ચિન્હ હોય છે. તે ચિન્હથી આ દેવતા અમુક નિકાયને છે એમ ઓળખી શકાય છે.
