Book Title: Bruhat Sangrahani Prakarana Sarth
Author(s): Jain Prakashan Mandir Ahmedabad
Publisher: Jain Prakashak Mandal Ahmedabad
View full book text
________________
૩૯
હાસ હાસર વિય, સેએ ય ભવે તહા મહાસે, પયંગે પયંગવઈ વિય, સાલસ ઇદાણ નામાઈ. ૪૨. સંનિહિએ-સંનિહિત | હાસે-હાસ્ય. સામાણે-સમાન.
હાસરઈ-હાસ્યરતિ. ધાઈ-ધાતા.
વિ-પણ. વિહા-વિધાતા.
સેએ-ત. ઈસી-પીં.
ભવે-હેય. ઇસીવાલે-ઋષિપાલ. ઈસર-ઈશ્વર.
મહાસેએ-મહાત. મહેસર-મહેશ્વર.
પયંગે-પતંગ. હવઈ–છે.
પયંગવઈ–પતંગપતિ. સુવછે સુવત્સ.
ઈદાણુ-ઇંદ્રોનાં વિસાલે-વિશાલ. નામાઈ–નામે.
શબ્દાર્થ – સંનિહિત ઇંદ્ર અને સામાન ઈંદ્ર, ધાતા ઇંદ્ર અને વિધાતા ઇંદ્ર, ત્રાવીંદ્ર અને ત્રાષિપાલેદ્ર, ઈશ્વર ઈંદ્ર અને મહેશ્વર ઇંદ્ર, સુવત્સ ઈંદ્ર અને વિશાલ ઈંદ્ર છે. હાસ્ય ઈંદ્ર અને હાસ્યરતિ દ્રિ, શ્વેત ઈંદ્ર તથા મહાશ્વેત ઇંદ્ર, પતંગ ઇંદ્ર અને પગંતપતિ ઇંદ્ર.એ (દક્ષિણ અને ઉત્તર દિશાના વાણુ વ્યંતરના) સેળ ઈંદ્રાના નામે છે.
વિવેચન–ભવનપતિના વિશ ઇંદ્ર, વ્યંતરના સેળ, વાણ વ્યંતરના સેળ, જો કે અસંખ્યાત દ્વીપ અને સમુદ્રમાં અસંખ્યાત સૂર્ય અને ચંદ્રો છે તે પણ જાતિની અપેક્ષાએ ચંદ્ર અને સૂર્ય એ બે જ જ્યોતિષીના ઈંદ્ર ગણુએ તથા વૈમાનિકમાં બાર દેવલોકના દશ ઇંદ્ર છે કારણ કે નવમા અને દશમા દેવકને પ્રાણુત ઈંદ્ર તેમજ અગીયારમા અને બારમા દેવકને અયુત ઈદ્ર છે. કુલ મળીને ૬૪ ઈદ્રો છે.
