________________
શક્તિઓ કેળવવાં પડે. સાધનાની શરૂઆત મનથી કે માનસિક જ્ઞાન અને પ્રયત્નોથી થતી નથી. સાધના માટે જીવનશક્તિ, પ્રાણશક્તિ અનિવાર્ય છે. પ્રાણનું બળ હૃદયમાં હોય છે અને હૃદયનું બળ પ્રેમ અને આત્મસમર્પણમાં વ્યક્ત થાય છે. પ્રેમબળનું પરિવર્તન ભક્તિમાં થાય છે. ભક્તિ એ સાધનાનું પ્રથમ પગથિયું છે. મુક્તિ એ સાધનાની સિદ્ધિ છે.
શ્રી વિજયભાઈ એક સાધક છે. તેમના આત્માની ઊર્ધ્વગતિનું આ નિરૂપણ છે. વિજયભાઈના આત્માના આરોહણનો આ સ્વાનુભવ છે. કાવ્યોમાં તે વ્યક્ત થાય છે એટલે આ શબ્દો દ્વારા થતા કથનો નથી પણ કાવ્યો દ્વારા વ્યક્ત થતાં હૃદયના ભાવ છે. ભક્તિથી મુક્તિ સુધીના ચઢાણમાં સમગ્ર સાધના સમાયેલી છે. - સાધનાની ગતિ હંમેશાં સરળ હોતી નથી. તેમાં અવરોધો અનેક આવે છે. માનવીનાં કર્મોના ઊંડાણમાંથી ઉદ્ભવતા પરિબળો વિરોધ કરે છે. સાધનામાં અવગતિ થાય છે. તેની સામે સ્વસ્થતા જાળવી રાખવા માટે શક્તિની જરૂર પડે છે. આવી શક્તિ નિષ્ઠા અને ભક્તિમાંથી આવે છે. સાધકે ઉન્નતિનાં પરિબળો કેળવવાં જ પડે. કામ, ક્રોધ, લોભ, મોહ, મદ, મત્સર જેવા પરિપુઓ સંપૂર્ણપણે નાશ ના પામે ત્યાં સુધી નૈતિક મૂલ્યો અને આધ્યાત્મિક આદર્શો જીવનમાં કેળવવા પડે અને આચરણમાં મૂકવાં પડે. અહિંસા, સત્ય, અસત્ય, અપરિગ્રહ, બ્રહ્મચર્ય, આત્મસંતોષ, નિષ્ઠા જેવા ઉત્તમ ગુણો અને તેમાંથી ઊપજતી શક્તિઓ સાધનાની પ્રગતિને સતત પ્રેરે છે.
શ્રી વિજયભાઈનો આ કાવ્યસંગ્રહ તેમની સાધનાનો નિચોડ છે. તેમાં સાધનાનો પ્રકાશ છે. જે કોઈ સાધનાના પંથે પ્રયાણ કરતા હોય તેને તેમાંથી માર્ગદર્શન અને પ્રકાશ મળે તે નિશ્ચિત છે. વિજયભાઈ સાથે તેમનાં અર્ધાગિની કમલિની પણ પોતાની અધ્યાત્મસાધના નિષ્ઠાપૂર્વક કરે છે. તે પણ તેમની સાધનામાં સહભાગી છે.
વિજયભાઈ સાથે અમારો આત્મીય સંબંધ છે. આ જન્મમાં સાથે મળવાથી કર્મોના પરિણામે ઘડાયેલો એ ઋણાનુબંધ નથી,
[ ૧૫ ]
