________________
६७९
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०१८ उ०३ सू०३ छद्मस्थविषये प्रश्नोत्तरम् चतुर्विंशतिदण्डकरूपः प्रज्ञापनासूत्र पञ्चदशपदस्थ प्रथमेन्द्रियोद्देशकस्य अत्राध्येतव्यः, तद्व्याख्या तत्र मस्कृतायां प्रमेयवोधिनीटीकायां विलोकनीया । कियत्पर्यन्तमित्याह - 'न पासंति आदारेंति' न पश्यन्ति आहरन्ति, सूक्ष्मपुद्गलान् न जानन्ति न पश्यन्ति आहरन्ति सूक्ष्मपुद्गलानामाहारमात्रं कुर्वन्ति । अत्र आहार ओजाहार एव ज्ञातव्यः । यावद्वैमानिकाः' इत्यनेन सप्तनारकदशभवन पतिपञ्चस्थावरविकलेन्द्रियत्र यतिर्यक पञ्चेन्द्रियवानव्यन्तरज्योतिष्काः, एते नारकवत् न जानन्ति, पश्यन्ति केवलमाहरन्त्येव सामान्यमनुष्यवैमानिकाः एके जानन्ति, पश्यन्ति, आहरन्ति, एके न जानन्ति न पश्यन्ति केवलमाहरन्त्येवेति ॥ ०३॥ देख लेना चाहिये | यह पाठ न पासति आहारेति' यहां तक का यहाँ कहना चाहिये । इस प्रकार जो उपयोग रहित हैं वे निर्जरा के सूक्ष्म पुलों को न जानते हैं और न देखते हैं । किन्तु सूक्ष्म पुगलों को आहार मात्रारूप से ग्रहण करते हैं। यहां आहार से ओजआहार ही लिया गया है । 'जाव वैमाणिया' पदसे सूत्रकारने यह समझाया है कि सातों पृथिवियों के नारक दश भवनपतिदेव पांच स्थावर, तीन विकलेन्द्रिय, निर्यञ्च वानव्यन्तर एवं ज्योतिष्क ये सब नारक की तरह उन निर्जरा सूक्ष्मपुद्गलों को न जानते हैं, न देखते हैं । केवल वे इनका आहार ही करते हैं । अर्थात् वे केवल इन्हें ग्रहण ही करते हैं । सामान्य मनुष्य तथा वैमानिक इनमें से कोई एक इन्हें जानते हैं । और देखते हैं तथा इनको ग्रहण करते हैं । और कोई एक न इन्हें जानते हैं और न देखते हैं - केवल ग्रहण ही करते हैं । सू० ३ ॥
,
1
माथा 'न पासति आहारे ति' अहिं सुधीनेो पाठ अडियां श्रणु उरेल छे. આ રીતના જેને ઉપચેગ છે. તેઓ નિજ રાના સૂક્ષ્મ પુદ્ગલાને જાણતા નથી અને દેખતા નથી. પરંતુ સૂક્ષ્મ પુદ્ગલેને આહારરૂપે જમાત્ર ગ્રહણ કરે છે मडियां महारथी भोग भाडार ग्रहयु रेस छे. 'यावद्वैमानिकाः' मा वा४यथी સૂત્રકારે એ સમજાવ્યુ' છે કે-સાત પૃથ્વીચેાના નારક જીવ દશભવનપતિદેવ પાંચ સ્થાવર ત્રણ વિકલેન્દ્રિય, પચેન્દ્રિય, તિયચ, મનુષ્ય વાનન્યન્તર અને જ્યાતિષ્ઠ એ બધા નારકાની માફક તે નિરાના સૂક્ષ્મ પુદ્ગલાને જાણતા નથી અને ઢેખતા નથી. તેઓ કેવળ તેના આહારજ કરે છે. અર્થાત્ તે કેવળ તેને ગ્રહણુ જ કહે છે. સામાન્ય મનુષ્ય તથા વૈમાનિક તેમાંથી કાઈ એક તેને જાણે છે અને દેખે છે, અને તેને ગ્રહણ કરે છે. અનેક કોઈ એક તેને જાણતા નથી. અને દેખતા નથી-કેવળ ત્રણ જ કહે છે, ! સૂ॰ ૩૫
