Atmanand Prakash Pustak 103 Ank 04

Author(s): Pramodkant K Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 9

ઓકટોબર - ૨૦૦૬
શ્રી આત્માન પ્રકાશ વર્ષ: ૮, અંક : ૪
મણિ – મંત્ર અને ઔષધિઓની શક્તિ અચિંત્ય હોય | ધ્યેય આપણે શુદ્ધ પ્રાપ્ત કરવું જોઈએ. ધ્યાતા કેવો છે. મંત્રમાં જેમ ઈચ્છાઓ પૂરી કરવાની તાકાત છે તેમ જોઈએ તેના પણ લક્ષણો બતાવવામાં આવ્યા છે. ઈચ્છાઓનો મૂળથી નાશ કરવાની પણ તાકાત છે.
નવકાર ગણતા પહેલાં ‘ખામેમિ સવ્ય જીવે’ મંત્રને સંબંધ મનની સાથે છે. મંત્રથી આપણે આપણા ગાથાનો ભાવ ભાવિત કરવો જોઈએ. ‘ખામેમિ' એટલે મનની શુદ્ધિ કરવાની છે. એની શુદ્ધિ થશે એટલે બીજું હું ક્ષમા માંગુ છું. “મિત્ત બે સવ્વમૂહુ' આ બધું સુધરી જશે.
ભાવનાવાળો બીજાનું સુખ ઈચ્છયા વિના રહી શકે ‘નમોથી મન આતર તરફ દોડે છે. “નમો નહિ. અરિહંતાણં’ નવકારનું મૂળ અને મુખ્ય પદ છે. બીજા જિનશાસનમાં વાસ્તવિક રીતે કર્મ સિવાય બધા પદો એમાંથી ઉત્પન્ન થાય છે.
આપણો કોઈ દુશ્મન નથી. અને કર્મ પણ પોતાના જ અરિહંતના ધ્યાનથી આત્મા તે વખતે અરિહંત પોતાને નડે છે. એટલે તેમાં બીજા કોઈ ગુનેગાર નથી. સ્વરૂપ બને છે.
ક્ષમાપના પછી નમસ્કાર લાગુ પડડ્યા વિના લાખ નવકારનું સ્મરણ કરનાર તીર્થકર નામકર્મ રહેતો નથી. અને એ લાગુ પડે એટલે મૈત્રી પ્રગટયા બાંધે છે. મહેનત કેટલી...? માત્ર સ્મરણ કરવાની વિના રહે નહિ. અને લાભ કેટલો... ? તીર્થંકર પદ મળે. તીર્થકરથી તીર્થકરો પણ તીર્થકર બન્યા પહેલાં પોતાના અધિક પદ આ જગતમાં બીજું નથી. એવું મોટું ફળ જીવનમાં એ ભાવનાને ભાવિત કરીને જ આગળ વધે નવકારના જાપથી મળે છે. એક જ પદને વારંવાર જપવાથી આત્મશક્તિ
આરાધનામાં જેટલાં સચેતન - અચેતન - નવી - નવી પ્રગટ થતી ય છે.
સહાયક તત્ત્વો છે. તેનો ઉપકાર માનવો જોઈએ. તેનું જિનશાસનની ઉત્પત્તિ નમસ્કારમાંથી થઈ છે. બહુમાન કરવું જોઈએ. ‘નમો’ એ ઉન્નતિનું બીજ છે. “નમો’માં ચમત્કાર નમવું એટલે નમ્ર બનવું. અરિહંતના ચરણમાં ભરેલા છે.
આપણું મસ્તક નમાવીએ તો તેની અસર થાય છે. પ્રભુનું નામ લેવા માત્રથી કામ સિદ્ધ થાય છે. અરિહંતાદિની કૃપા ઊભરાય છે. એ કૃપા ભક્તિ વિના એ ચમત્કાર શું ઓછો છે ... ? એટલે જ જ્યાં શક્ય નથી. એ કૃપા એમને કરવી પડતી નથી. પણ નમસ્કાર ત્યાં જ સાચો ચમત્કાર એમ માનીને ! કૃપા થઈ જાય તેવો એમનો સ્વભાવ જ હોય છે. કારણ ધર્મશક્તિની કદર કરતાં શીખવું જોઈએ.
કે તેઓ સંપૂર્ણ છે. તેમને કંઈ કરવું પડતું નથી. જે કંઈ - નમ્ર અને નિર્ભયતાનો મંત્ર નમસ્કાર છે, માટે | કરવાનું રહેતું હોય તો તે અપૂર્ણતા ગણાય અને ભગવાન અરિહંતને નમતાં શીખવું જોઈએ. બધુ સુખ એની તો કૃતકૃત્ય છે. પાછળ છુપાયેલું છે. અરિહંતને નમસ્કાર કરનાર અરિહંત વૈદ્ય દવાથી રોગ મટાડે છે. સંત દુવાથી રોગ બને છે.
મટાડે છે. ભગવાન દવા અને દુવા વિના સ્વભાવથી જ નવકારની પ્રાપ્તિ આપણને થઈ તેથી એમ ભવરોગ મટાડે છે. માનવું જોઈએ કે આપણને આ ઘણી શ્રેષ્ઠ વસ્તુ મળી
ખામેમિ સવ્ય જીવે’ એ પહેલી ગાથા એની ગઈ. આપણે એ માટે હવે લાયક બનવું જોઈએ. | સાથે શિવમસ્તુ સર્જનાત' આ બીજી ગાથા પણ
જાપમાં ચાર વસ્તુ જોઈએ. ધ્યેય - ધ્યાન – | જોઈએ. આ બે ગાથાની ભાવના પૂર્વક નવકાર ફળીભૂત ધ્યાતા અને ફળ. આ ચાર વસ્તુની સમજણ કરી લેવી બને છે. જોઈએ. ધ્યાન કરવાની શક્તિ તો દરેકમાં છે. પણ
ઉત્તમ અધ્યવસાય નવકારના સ્મરણથી થાય