Atmanand Prakash Pustak 098 Ank 03 04

Author(s): Pramodkant K Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 5

[૩
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૧ અંક-૩-૪, ૧૬ ફેબ્રુ. ૨૦૦૧] ધર્મનો સાર છે. રાગ-દ્વેષ, માન--અભિમાન |
નકલી ફૂલો ગમે તેટલા સુંદર હોય અને અહંકારના પડળોને નિરોહિત કરીને માણસ ઉચ્ચગતિને પામી શકે છે. માણસ નમ્ર, નિખાલસ
તો પણ ખૂબુ આપી શકે નહીં અને સરળ બને તો મોટા ભાગની વિટંબણાઓ મનુષ્યનું જીવન ઘડતર એના સંસ્કારો પર દૂર થઈ જાય. આ અંગે એક બોધકથા પ્રેરક છે. | આધારિત છે. શિક્ષણ અને ધર્મ સારા સંસ્કારોનું પરમેશ્વરે જ્યારે જીવનનું નિર્માણ કર્યું ત્યારે
સિંચન કરે છે. માણસ પોતાના અંગત માહોલમાં માનવી પોતાની બંને આંખોએ સારી વસ્તુઓ |
અને બહારની દુનિયામાં કેવો છે તેના પરથી તેના જોતો હતો, બંને કાન વડે સારી વાતો સાંભળતો | સંસ્કારો અને રીતભાતનો ખ્યાલ આવે છે. બહુધા હતો અને બંને હાથે સારા કાર્યો કરતો હતો. |
માણસ બહારની દુનિયામાં વધુ સંસ્કારી અને વધુ આથી શેતાન સાવ નવરો બની ગયો હતો.
સજ્જન નજરે પડે છે. પરંતુ તેના અંગત જીવનમાં
તે એટલો સંસ્કારી, સારી રીતભાતવાળો બની એક દિવસ શેતાન સંપૂર્ણ ઉજ્વળ સ્વરૂપ
શકતો નથી. સંસ્કાર અને સજનતા પણ કેટલીક જગતના સર્વે જીવો પ્રત્યે પ્રેમની !
વખત દેખાવ બની જાય છે. તેનો મુખવટો પહેરીને લાગણી એ મનુષ્યતાનો સર્વોત્તમ વિજય લોકો બહાર સારા દેખાતા હોય છે. આવા માણસો ધારણ કરીને માનવી પાસે ગયો અને કહ્યું તમે
ઘરની અંદર કઠોર અને વિચિત્ર જણાતા હોય છે. કેવા ગાંડા લોકો છો. શું એક આંખે નથી દેખાતું,
દરેક માણસ મૂળભૂત સ્વભાવ મુજબ સંસ્કારી કે
અસંસ્કારી નજરે પડે છે. માણસ આખી દુનિયા એક કાનથી નથી સંભળાતું, એક હાથથી કામ નથી લેવાતું? જ્યાં એકની જરૂર છે ત્યાં બેનો ઉપયોગ
સાથે મીઠાશથી વર્તતો હોય છે, પરંતુ નિકટના કરવામાં શું મૂર્ખતા નથી? બંનેનો ઉપયોગ કરશો
પ્રિયજનો અને ખાસ કરીને પત્ની સાથેનું તેનું તો જલદીથી ઘસાઈ જશો. એકને સાચવી રાખો.
વર્તન કઠોર હોય છે. આના કારણે ઉષ્માભર્યા
સંબંધોમાં ઘસારો પહોંચે છે. આપણે ત્યાં માની માણસને શેતાનની વાત ગળે ઉતરી ગઈ, બસ !
લેવામાં આવ્યું છે કે જેની સાથે અંગત સંબંધો હોય ત્યારથી તે એક આંખે જોવા લાગ્યો, એક કાને
તેની સાથે ગમે તેમ વર્તી શકાય. પરસ્પરના સાંભળવા લાગ્યો અને એક હાથે કામ કરવા લાગ્યો.
સંબંધોમાં સંવેદનશીલતા બુટ્ટી થાય છે. ત્યારે તેના આથી પરિણામ એ આવ્યું કે નવરા પડેલા પ્રત્યેનો પ્રેમ અને સ્નેહ પણ ઓછો થાય છે. બીજા અંગનો શેતાને કબજો લીધો. પછી| સંસ્કાર એટલે માણસ માણસ વચ્ચેનો વહેવાર વધુ માનવીની આંખે સારા સાથે નરસું જોવા માંડ્યું.' સરળ અને ઉષ્માભર્યો બને એવો પરસ્પરનો એના કાને સાચાની સાથે ખોટું સાંભળવા માંડ્યું અભિગમ. આપણે ત્યાં સત્ય અહિંસા, અનુકંપા, અને હાથ સત્કર્મની સાથે પાપકર્મ કરવા માંડ્યા. | દયા વગેરે પર સૂક્ષ્મ વિચારો થાય છે, પરંતુ તેનો
અને પછી તો માનવી એટલી ભૂલ- કેમ અમલ કરવો, તે અંગે કઈ રીતે સભાન બનવું ભુલામણીમાં પડી ગયો કે સારામાંથી નરસું અલગ તેની આપણે બહુ પરવા કરતાં નથી. મનુષ્ય કરવામાં અને સત્યમાંથી જૂઠ તારવવામાં પડી ! સંબંધમાં કઈ રીતે ઓછો ઘસારો લાગે અને સારા ગયો અને દંભે સત્યનો આચળો ઓઢી લીધો. | સંસ્કારો જીવનમાં કઈ રીતે વણાઈ જાય તેના પર