Atmanand Prakash Pustak 091 Ank 07

Author(s): Pramodkant K Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 9

જુન-૯૪] મમતાના હોઠ પર પિતાને હાથ દાબી તેને અને તે પછી કેટલાંક વર્ષો પસાર થયાં અને બેલતી અટકાવીને કહ્યું: “મોટી બહેન! તમે સમતા પણ મૃત્યુ પામી. આ શું બોલી રહ્યાં છે?”
વૈશાલીમાં એ વખતે ગણુસત્તાક રાજ્યપદ્ધતિ | મમતાએ પ્રેમપૂર્વક સમતાને હાથે દૂર કરી હતી અને ત્યાંના રાજા ચેટકને ત્રિશલાદેવી નામે કહ્યું : “સમતા! મારા જીવનની સદ્ગતિ થાય એક બહેન હતી. ત્રિશલાનાં લગ્ન વૈશાલીના એમ ઈચ્છતી હે તે આજ બધે એકરાર કરી જ્ઞાતવંશીય ક્ષત્રિય સિદ્ધાર્થ રાજા સાથે કરવામાં લેવા દે.”
આવ્યાં હતાં. સમતાના જીવે આ ત્રિશલા તરીકે માનવી જગતના સર્વ પદાર્થોને સંગ્રહ કરી જન્મ લીધું હતું. ત્યારે પૂર્વ જન્મની તેની શકે છે, પણ પાપના બેજાને સંગ્રહી રાખ જેઠાણું મમતાએ આ વખતે દેવાનંદા તરીકે એ કાર્ય કઠિન છે. પાપને ભાર જ માનવીને જન્મ લીધે હતે. પાપનો એકરાર કરવાની ફરજ પાડે છે. પાપને એક દિવસે દેવાનંદાએ રાત્રે કલ્યાણમય એકરાર અને તે માટેના પશ્ચાત્તાપ દ્વારા જ તથા મંગલકારી એવાં ચૌદ મહાન સ્વપ્ન જોયાં. માનવી પાપના ભારથી હળવે બની શકે છે.
આ સ્વનું ફળ કહેતાં તેના પતિએ કહ્યું :
આ સમુદ્ર જેમ માનવીના ચૈતન્યરહિત દેહને સંગ્રહી
દેવાનંદા! આ સ્વનોથી સૂચિત થાય છે કે, રાખતું નથી, પણ પાણીનાં મેજા દ્વારા કાંઠે
તારી કૂખે સર્વ શાને જાણકાર દ્રઢ શરીરવાળે, ફેકી દે છે, તેમ માનવ મન પણ સમુદ્ર જેવું
સુલક્ષણો, તેજસ્વી, યશસ્વી અને સર્વગુણ યુક્ત અગાધ છે, અને કેઈપણ વ્યક્તિ પોતાના
એ એક મહાન સુપુત્ર જન્મ લેશે.” પાપને કાયમ માટે મનમાં છુપાવી રાખી શકતી નથી, પણ એકરાર કરી દે છે.
દેવાનંદ સ્વપ્નનું આ ફળ સાંભળી ભારે
હષિત થઈ, પરંતુ સ્વપ્ન જોયા પછી ૮૨ મમતાએ તે પછી સમતા પર જે જે વીતાવેલું દિવસો વીત્યા બાદ દેવાનંદાનો ગર્ભ પુત્ર સિદ્ધાર્થ તેનું સ્પષ્ટીકરણ કરતાં કહ્યું : “આ હીરા-માણેકનો
રાજાની રાણી ત્રિશલાના ગર્ભપુત્રરૂપે ફેરવાઈ હાર જે હ પહેરું છું તે મારા પિયરથી હું ગયો, આથી દેવાનંદાના શેકને પાર ન રહ્યો. લાવી નથી, પણ સમતાની પેટીમાંથી મે ચેરી
એ વાતને ૪૨ વર્ષો વીત્યા બાદ ભગવાન લીધે છે. સમતા તે ભારે ઉદાર અને સહનશીલ છે, એટલે મારી ચેરીની વાત જાણવા છતાં તે
તો મહાવીર બ્રાહ્મણકુંડ ગામે પધાર્યા હતા, ગામના બાબતની ફરિયાદ તેણે કેઈના મેએ કરી નથી અનેક સ્ત્રીપુરુષે ભગવાનને વાંદવા ગયા હતા પણ તેથી જ મારાં પાપ કૃત્યોને બેજે અનેકગણે
અને તેમાં કષભદત્ત અને દેવાનંદા પણ હતાં. વધી જાય છે. મારા આ બધાં પાપકૃત્યનું ફળ દેવાનોની દષ્ટ જેવી ભગવાન મહાવીર શું ભેગવવું પડશે તેની મને કલ્પના નથી, ઉપર પડી કે તેનાં લોચન આનંદાશ્રુથી ભીનાં પણ આ હાર મરતાં અગાઉ સમતાને સેંપી થયાં, તેનું શરીર હર્ષથી પ્રફુલ્લ થયું, પાપના ભારથી હળવી બનું છું.’
ભગવાન મહાવીરને અનિમિષ દૃષ્ટિથી તે જોઈ બંને ભાઈઓ આ બધી હકીકત સાંભળી રહી હતી, તેવામાં દેવાનંદા બ્રાહ્મણીના સ્તનમાંથી ભારે આશ્ચર્ય પામ્યા, કારણ કે ઘરમાં આવું બધું દુધની ધાર છૂટી. ચાલી રહ્યું હતું, તેને તેમને સ્વપ્ન ય ખ્યાલ સૌ લેકે આ દશ્ય જોઈ સ્તબ્ધ થઈ ગયા. ન હતો. થોડા દિવસ બાદ મમતા મૃત્યુ પામી ગૌતમ સ્વામીએ પૂછયું : “ભગવાન ! આપને