________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વીર વર્ધમાને સંસારમાં રહી માતા-પિતાની ભાવના અને ઉત્કૃષ્ટ આત્મસાધનાથી પ્રભાભક્તિ, વડીલ બંધુ પ્રત્યે આજ્ઞાંકિતપણું, પત્ની વિત થઈ દેવેદ્રો ને નરેન્દ્રોએ તથા લેકેએ પ્રત્યે વફાદારીપણું, પુત્રી પ્રતિ વાત્સલ્યભાવ, પ્રભુનાં નિવણને ઉજવવા અને પિતાનું ઋણ જમાઈ પ્રત્યે પ્રેમભાવ હમેશા દાખવેલ–સાચ અદા કરવા મહોત્સવ ઉજવ્યો. ઘેરઘેર દીવા વેલ છે. પિતે સર્વ જીનાં અને સમસ્ત પ્રગટ્યા, દેવેએ વાછત્ર વગાડ્યા અને લેકે જગતનાં કલ્યાણ માટે જ જમ્યા છે અને આનંદિત પ્રમાદિત થતાં પ્રભુને જયજયકાર આત્મ-સાધના સાથે પરમાર્થ પણ કરવાનું ગાવા લાગ્યા. એમ ભગવાન રૂપી જ્ઞાન દીપક ધ્યેય લઈને આવ્યાં છે. એ સમય સાથે જ બુઝાયો ત્યારે જગતનાં લેકેએ પ્રભુનાં સ્મારક અનુકૂળતા થતાં રાજપાટ, વૈભવ-વિલાસ, સમા દીવડા પ્રગટાવી દીપોત્સવી ઉત્સવ ઉજવ્યો કુટુંબ-કબીલે ને મોજશોખ છેડી દીક્ષા લીધી. ને ત્યારથી “દિવાળી ઉજવાય છે.
પ્રવજ્યા પાછળ ભભવનાં કર્મો ખપાવ આ પ્રસંગ સાથે સંકળાયેલ એક બીજી વાને અને ઉચ્ચ આધ્યાત્મિક સ્તરે પહોંચવાને પણ સંમરણીય હકીકત પ્રભુનાં નિર્વાણનાં હેતુ હેઈ, ભગવાન મહાવીર અનાર્ય દેશમાં– આગલે જ દિવસે બની. પ્રભુનાં પરમ ભક્ત પ્લેછોનાં મુલકમાં વિહાર કર્યો. જ્યાં ધારણા ગણધર ગૌતમ ભગવાન મહાવીરનાં પ્યારા ને પ્રમાણે અનેક પ્રકારની હેરાનગતિ-કનડગત ને પ્રથમ શિષ્ય હતા. એટલે ગણધર ગૌતમ પ્રભુ પમાન સાથે ઘણા ઘણા ઉપસર્ગો સહન કર્યા પ્રત્યે ગાઢ નેહ ધરાવતાં. પ્રભુ જ એમનું * ખપાવ્યા અને ક્ષમા, કરૂણા, દયા, સર્વસ્વ હતું એમ કહીએ. ગણધર ગૌતમને વતા આદિ ગુણે દાખવતાં અહિંસા, ભગવાન મહાવીર પ્રત્યે અત્યંત અનહદ રાગ ને તપ જીવનમાં વણી લીધા–ઓતપ્રેત હતા, પ્રભુ મહાવીર જાણતા જ કે ગૌતમને ધા! બાર બાર વર્ષના કઠીન તપ દ્વારા અત્યંત રાગ એને કેવળજ્ઞાનથી અને સિદ્ધિથી -સાધના કરી, પછી જગતના જીને દૂર રાખે છે એટલે ગૌતમનાં કલ્યાણ માટે
ધ્યા, તાર્યા અને વિશ્વના કલ્યાણ ખાતર પ્રભુએ ગૌતમને પિતાની પાસે બોલાવ્યા. જીવન સમર્પણ કર્યું.
ભગવાન મહાવીરે ગૌતમને કહ્યું, “યમા, પ્રભુને હવે એક દિન, પિતાને નિર્વાણ- બાજુનાં ગામમાં દેવશર્મા નામે બ્રાહ્મણ મિથ્યા સમય નજીક જણાતાં ચઉવિહારા છરૃ કરી, ત્વી ને નાસ્તિક છે તેને બોધ પમાડી આવો.” જગતનાં સર્વ ને તારવા, પ્રબોધવા અને પ્રભુની આજ્ઞા ગૌતમને શિરોમાન્ય જ હેય. જ્ઞાન આપવા સતત ૧૬ પહોર સુધી દેશના ગણધર ગૌતમ આજ્ઞા મુજબ ગયા અને દેવશર્માને આપી અને પિતે સિદ્ધિને વય-નિર્વાણ પામ્યા પ્રબોધી પાછા ફરે છે ત્યાં રસ્તામાં જ ભગ ને સિદ્ધ થયાં! આવા ત્યાગ–તપ અને વૈરાગ્યનાં વાન મહાવીરનાં નિર્વાણનાં સમાચાર સાંભળતા તેજે ઝળહળતા પ્રભુ નિર્વાણ પામતાં, જાણે જ પોતે હતાશ નિરાશ થઈ ગયા અને પ્રથમ જગતને એક મહાન જ્ઞાન-દીપક બુઝાયો હોય તે પ્રભુને ઉપાલંભ આપવા લાગ્યા. “પ્રજો ! એમ અનુભવતા સૂરો ને અસૂર, દેવેન્દ્રો ને શું તમારે એકલાને જ મોક્ષમાં જવું હતું. નરેન્દ્રો અને જગતના સર્વ જી પ્રભુનાં વિરહે એટલે મને અળગે કર્યો? શું મારે પ્રેમ હતાશા-નિરાશ થયાં, પરંતુ ભગવાનનાં અનેક ઓછો હતો કે મને નિર્વાણ સમયે જ દૂર ઉપકારોને ઉપદેશે તેમ જ જગતના કલ્યાણની કર્યો? પણ પછી ધીરજ ધરતાં વિચારી રહ્યાં.
આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
