________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[૧૪૮
મુનિ શ્રી પુણ્યવિજયજી શ્રદ્ધાંજલિ-વિશેષાંક પૂજ્યપાદ મહારાજશ્રી અને અમારા સભા
લેખક-શ્રી ખીમચંદ ચાંપશી શાહ પ્રમુખ, શ્રી જૈન આત્માનંદ સલા, ભાવનગર,
*
પરમપૂજ્ય ગુરુદેવ, આગમપ્રભાકર, બુતશીલવાધિ, મુનિરાજ શ્રી પ્રવિજયજી મહારાજ અમારી શ્રી જેને આત્માનંદ સભા રાશે એવી ગાઢ રીતે સંકળાયેલા હતા. કે તેઓને સજાના આત્મા જ કહી શકાય. તેઓએ સંસ્થાને સંભાળવામાં અને ઉંચે જૈન સાહિત્યના ક્ષેત્રે સદ્ધ અને વિખ્યાત બનાવવામાં જે ચિંતા સેવી હતી અને જહેમત ઉઠાવી હતી, એનું મૂલ્ય ફી શકાય એમ નથી. તેઓની અગણિત ઉપકારનું સ્મરણ કરીએ છીએ, અને તેઓની પુણ્યતિથી અંતર બદ્દગદ બની જાય છે.
પ્રાચીન જૈન સાહિત્ય ખૂબ સમૃદ્ધ અને વિશાળ છે. જેને પૂર્વાચાર્યો, વિદ્યા અને સાહિત્યકારોએ ધમ. દર્શન, ઈતિહાસ, સાહિત્ય, કળ., જ્યોતિષ વગેરે વિવિધ વિકેટ પર વિપુત્ર પ્રાણ પ્રઐ ઓ છે. નિ ચરિત્રકથાઓ અને બોધકથાઓ, તેમની અનોખી શિલીના લીધે, વાચકને કંઇ ગમ બની છે. ભારતના કથાસાહિત્યના વિકાસમાં જેને કથાઓ અને રાસાઓને. ફાળો નોંધપાત્ર છે. જેનેએ આ સાહિત્ય પિતાના ભંડારામાં ખૂબ કાળજીપૂર્વક સાચવી રાખ્યું છે, પરંતુ સમયના વહેo; સાધુ તે અવસ્થિત બની ગયું છે. આ સાહિત્યનું વ્યવસ્થિત સંશોધન અને પ્રકાશન થાય છે. જન સમાજને, બધા અભ્યાસીઓને અને વિદ્વાનને જૈનધર્મને વિશેષ પરિચય થાય અને જેમાં સાહિત્ય તરફ વિશે અભિરૂચિ વધે, એ હેતુથી આ સાહિત્યનું સંશોધન અને પ્રકાશને અત્યંત જરૂરી બન્યું છે. મુનિરાજ શ્રી પુણ્યવિજી મહારાજે આ દિશામાં ધારું જ પ્રશંસનીય કાર્ય કર્યું છે, પ્રાર્થન જન સાહિત્ય અને આગમાનું સાધન કરી તેનું પ્રક્શન કરવામાં તેઓએ ખજાયેલી કામગીરી અદ્વિતીય છે. લીંબડી, પાટણું, જેસલનેર, ખંભાત, વડોદરા વગેરે સ્થળોએ સંગ્રહાયેલા પ્રથાનું જે ખંથી, જે 'ડી સૂઝથી અને જે અભ્યાસપૂર્ણ વિદ્રષ્ટિથી તેમણે સંશોધન કર્યું છે અને તેના સંરક્ષણ માટે તથા મહત્વના ની માઇક્રશ્મિ ૬-રી વિકાનેરને સુલભ કરવા માટે તેમણે જે જહેમત દાવી છે તેની પ્રશંસા કરવા પૂરત, શ દો જડે તેમ નથી. તેમનું આ કાર્ય ચિરકાળ સુધી યાદ રહેશે. આ કાર્ય પડિત શ્રી સુખલાલજીએ કહ્યું છે તેમ “ન કેવળ જૈન પરંપરા સાથે સંબંધ રાગે છે ન કેવળ ભારતીય પરંપરા સાથે સંબંધ ધરાવે છે, પરંતુ માનવ સંસ્કૃતિની દષ્ટિએ પશુ એ ઉપયોગી છે. ”
પરમપૂજ્ય મહુડાભાવિક, મહીને મોતિર્ધર ન્યાયનિધિ અડચ . વિજ્યાનંદસૂરીશ્વરજી(આત્મારામ) મહારાજ એક મહાન ક્રાંતિકારી યુગપુ ષ હતા, તે.કીના સ્વર્ગવાસ પછી તરત જ, વિ. સ. ૧૫રમાં, તેઓની સ્મૃતિમાં, સભાની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી, તેમના સમયમાં જૈન સમાજમાં અજ્ઞાન, વહેમ, અંધશ્રદ્ધા, કુરૂઢિઓ વગેરે ઘર કરી ગયાં હતાં. તે બધાને દૂર કરવા તેમણે ભગીરથ પુરુષાર્થ કર્યો હતો અને પંજાબ, મારવાડ, ગુજરાત વગેરે પ્રદેશોમાં સત્ત વિહાર કરી જૈન સમાજનાં નેત્રો જ્ઞાનરૂપી અંજનશલાકા વડે ખેલ્યાં હતાં. તેમના ભવ્ય ઉપદેશની અસર તળે સમ,જ જ્ઞાનપૂર્વ ની ક્રિયા અને ક્રિયા સહિતના જ્ઞાન વડે રંગાવા માટે હતો, અને જૈન ધર્મ, દર્શન, સાહિત્ય તથા શિક્ષા માટે કંઈક નવું ભજન કરવાની તમન્ના તેનામાં લાગી હતી. તેમના શિષ્ય સમ/મુર્તિ પરમપૂજય પ્રવર્તક : કાંતિવિજયજી મ.રાજ જૈનધર્મ અને સાહિત્ય પ્રત્યે અપૂર્વ પ્રેમ ધરાવતા હતા. તેમની સંધિનદારે પણ અનોખી હતી. તેમના પ્રબળ પુરુષાર્થથી પાટણ અને લીંબડીના વિશાળ મંથભંડારો ઉદ્ધાર થયા હતા અને વડોદરા તથા છાણીમાં
For Private And Personal Use Only
