________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વિશ્વશાંતિ
शिवमस्तु सर्व जगतः परहितनिरता भवन्तु भूतगणा:
વેપાર થયા તુ નારાષ્ટ્ર, ઘર્વત્ર gવના મવતુ ઢામ: | “સકલ વિશ્વના જીવો કલ્યાણ સાધે અને બીજાઓનું પણ ભલું ઇછો. આપણુમાં રહેલા દે નષ્ટ થાઓ અને જીવમાત્ર સુખી થાઓ.”
આવી કલ્યાણભાવના એ જૈનધર્મની શાંતિ પ્રાર્થના-અહિંસાનું એક લક્ષણ છે. પણ એવી શાંતિ સર્વત્ર પથરાય એ માટે અહિંસા ઉપરાંત અનેકાંત, અપરિગ્રહ અને તપના સિદ્ધાંતોને જીવનમાં ઉતારવા પડે. એ વિના એની સિદ્ધિ ન થાય.
પ્રાર્થના એ આધ્યાત્મિક પરિબળ છે. પણ જ્યાં સુધી એ બળને ઉપયોગ પ્રત્યક્ષ કાર્યમાં ન પરિણમે ત્યાં સુધી પ્રાર્થના કેવળ પ્રાર્થના જ બની રહે. આજે આખું વિશ્વ દાવાનળની આગમાં ઘેરાયેલું છે, અધૂરામાં સંપત્તિ, ભૂખ અને સત્તાની સાઠમારી એમાં આદૂતિ આપે જાય છે એથી જ્યારે ભડકો થશે એ ન કહેવાય.
આથી જે જગતને શાંતિ અને સુખ જોઈતું હોય તો વહેલો કે મોડા અહિંસા, અપરિગ્રહ, ત્યાગ અને અનેકાંત દષ્ટિની ઉદારતા જેવા આ મહાવીરના સિદ્ધાંતો અપનાવ્યા વિના એને છૂટકે જ નથી.
અનેકાંતવાદની સહાયથી વિશ્વના ભિન્ન ભિન્ન પ્રજાસમૂહોના દૃષ્ટિબિંદુઓને સમજી એકબીજા વચ્ચે શકય મેળ સધવાના પ્રયત્નની પહેલી આવશ્યકતા છે. સાથે આપણે અપરિગ્રહને ધ્યાનમાં રાખી આપણી સત્તા ભૂખ અને અર્થ લાલસા પર પણ કાપ અને સંયમ મૂકો પડશે. એ મૂકવા જેટલાં જો આપણે તપસ્વી–વીર બનશે તો જ જગતમાં અહિંસા અને પ્રેમનું વાતાવરણ સર્જી વિશ્વમાં શાંતિ પ્રચારી શકશું. અને એ ભાવના જે ફળે તો આખું જગત જોતજોતામાં સ્વર્ગ બની જાય. આથી જો જગતને જીવવું અને સુખી થવું હશે તો વહેલા કે મેડા આ ચાર મહાવીરી સિદ્ધાંતો જીવનમાં અપનાવે જ છૂટકે છે. ખરું કહીએ તે વ્યક્તિગત કે સમષ્ટિગત સુખની ચાવી આ ચાર મહાવીરી સિદ્ધાંતોના પાલનમાં જ રહેલી છે. વિશ્વશાંતિને આ જ એક માત્ર ઉપાય છે. જૈન ધર્મ અને સંધ” અપ્રગટ પુસ્તકમાંથી
રતિલાલ મફાભાઈ–માંડળ
આ સભાના નવા આજીવન સભ્ય
બાબુભાઈ દેવચંદ શાહ-ભાવનગર
१७६
આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
