________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અલબત્ત જુદી જુદી દિશામાં પ્રકાશ પાથરતા પચાસ-સાઠ જૈન સામયિકે આજે આપણે પ્રગટ કરી રહ્યા છીએ, અને તેમાં કેટલાક તો દીર્ધ આયુષ્ય ભોગવી રહ્યા છે. અને પિતાનાથી બનતું સાહિત્ય પણ પીરસી રહ્યા છે. એ સૌને આવકારતા અને હર્ષ થાય છે પરંતુ આપણી પછાત-સ્થિતિને વિચાર કરી- આ દિશામાં આપણે વધુ જાગૃત થવાની જરૂર છે.
“આત્માનંદ-પ્રકાશના વિકાસ માટે અમો પણ મહત્વાકાંક્ષા સેવી રહ્યા છીએ. પણ મનમાની સિદ્ધિ અને તેમાં મળતી નથી. તેના વિકાસ માટે જોઈએ તેટલે ભોગ આપી શકાતો નથી. એ અમારી નબળાઈ છે. એમ છતાં આ અંગે અને જે થેરું કહેવા જેવું લાગ્યું છે તે આ તકે કહેવાનું સમયોચિત માનીને કહીએ છીએ.
પત્રકારિત્વ જે રીતે વિકસી રહ્યું છે તેને યોગ્ય લેખક જૈન સાહિત્ય માટે પૂરતા પ્રમાણમાં મળતા નથી, જૈન સાહિત્યમાં વધુ ને વધુ રસ લેતા રહે એ માટે નવા લેખકોમાં રસવૃત્તિ જગાડવાની જરૂર છે અને એ માટે તેમને પ્રોત્સાહન મળતું રહે તેટલી તકેદારી રાખવાની પણ જરૂર છે.
જૈન-ધર્મના પ્રચાર માટે આ મહત્વનું અંગ છે અને તે ખીલવવા માટે આપણે ગંભીરપણે વિચાર કરવાની આજે આપણી સામે અનિવાર્ય અગત્ય ઉભી છે. જો આ બાબત હજુ પણ આપણે ઉપેક્ષા રાખશું તે આવતી કાલે આપણે ગૌરવભેર ઉભા નહિ રહી શકીએ, બલકે ખૂબ ખૂબ પછાત પડી જશું.
બુદ્ધ ધર્મને જરા વિચાર કરે, ભારતમાં જ જન્મેલ આ ધર્મ ભારતમાંથી પરદેશ ચાલ્યો ગ, અને ભારતમાં તે બહુ જ અપ-પ્રમાણમાં દેખાતું હતું, થોડાક દાયકા પહેલા લંકાના એક સમર્થ બૌદ્ધ ભિક્ષક, અનગારિક ધર્મપાલનના અંત ભર્યો પ્રયાસથી સારનાથમાં બૌદ્ધધર્મના પુનઃઉદ્યોતના પ્રયાસો શરૂ થયા અને જોતજોતામાં તેને ઠીક ઠીક ફેલાવો થઈ ગયો.
અને આજે તે આપણા જૈન ધર્મના અનુયાયીઓ કરતા બૌદ્ધોની સંખ્યા લગભગ દોઢાથી પણ વધુ હોવાનું મનાય છે, એટલું જ નહિ પણ રાજકારણની દ્રષ્ટિએ આજે એમનું મહત્ત્વ વધ્યું છે. સાહિત્યની દ્રષ્ટિએ જોઈએ તો કોઈ પણ સારા તત્વચિંતકને બૌદ્ધ ધર્મને અભ્યાસ કરવાનું અને તે અંગે કઈક ને કંઈક લખવાનું તેઓને મન થઈ આવે છે.
આપણા દેશ માટે ખીસ્તીધર્મ તે પરદેશી ધમ ગણાય. એમ છતાં સમયોચિત પ્રચારના પરિણામે આજે ભારતમાં તે ધર્મ ખુબ ફુલ્યો ફાલ્યો છે અને સાઠ લાખ જેટલા હિન્દુઓએ ધર્મો ન્તર કરીને ખીસ્તી ધર્મને સ્વીકાર કર્યો, આ બધા પ્રતાપ પ્રચારની કળાને છે, પિતાના ધર્મના પ્રચાર માટે આજે તેઓ જે કાળજીપૂર્વક પ્રચાર કરી રહ્યા છે તે રીતે સમજવા જેવી અને અપનાવવા જેવી છે,
રસ-સામગ્રીને વિચાર કરતા, અમોને લાગ્યું છે કે આપણી સમાજમાં-ચિન્તકે અને લેખકોની સંખ્યા દિન-પ્રતિદિન ઘટતી જાય છે. જ્ઞાનાપાસના, ઉંડુ ચિન્તન, વિચાર વિનિમય અને સાહિત્યપ્રેમ જાણે એસતે આવતા હોય તેમ લાગે છે, તેમ જૈનેતર વિદ્વાનમાં જૈન સાહિત્ય તરફની અભિરુચિ જોઈએ તેટલા પ્રમાણમાં દેખાતી નથી.
જૈન-દર્શને જ્ઞાનાપાસનાને ખુબ મહત્વ આપ્યું છે. આ વસ્તુ લક્ષમાં રાખીને આપણે જ્ઞાનચિ વધારવા માટે યોગ્ય કરવાની જરૂર છે.
મંગલ વિધાનt
For Private And Personal Use Only
