Atmanand Prakash Pustak 062 Ank 12

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 5

“આજના યુગમાં આપણું કર્તવ્ય” પ્રવચનકાર : પૂ. મુનિવર્ય શ્રી ચંદ્રપ્રભસાગરજી મહારાજ (ચિત્રભાનુ )
અવતરણુકાર : શ્રી મનસુખલાલ તારાચંદ મહેતા (શ્રી જૈન ધાર્મિક શિક્ષણ સંઘ મુંબઈ નિજિત સંસ્કાર-વ્યાખ્યાનમાળાના ત્રીજા વ્યાખ્યાન તરીકે તા. ૧૮-૭-૬૫ના રોજ કેટ-મુંબઈમાં શ્રી શાન્તિનાથ જૈન દહેરાસરના ઉપાશ્રયમાં આપેલ પ્રવચન)
જૈન દર્શનમાં કોઈ વાત એકાને કહેવામાં નથી જેવું દેતું નથી. આજનો યુ૫ કર્મિક અને વ્યાવઆવી. આજે કેટલાક લોક કવનને એક લક્ષી બનાવી હારિક શિક્ષ ને સમયે કરવાનો યુગ છે. અમે માત્ર ક્રિયા કે ધ્યાન પરજ મહત્વ આપે તે તે ચાલશે સાધુએ તે તમને ધાર્મિક શિક્ષણની અગત્યતા વિશે નહિ, કાર કે સ્યાદ્વાદ-અનેકાન્તની દષ્ટિએ કઈ કહેતા જ આગ્યા છીએ, પણ થોડા વખત પહેલાં એકને આપણું મધ્યબિંદુ બનાવવા છતાં જીવન વિષેની શિસ્તપાલનની આપણા દેશના વિદ્યાથીઓમાં વધતી અનેકવિધ બાબતોને આપણે ખ્યાલ રાખવો પડશે, જતી બેદરકારી અને વણસતી પરિસ્થિતિ અંગે અને તેથી જ આજના વ્યાખ્યાનને વિષય આપણે તપાસ કરવા માટે સરકારે પણ એક કમીશન “ આજના યુગમાં આપણે કતવ્ય અા રાખે છે. નિમ્યું હતું, અને તેમાં આપણા દેશના રાષ્ટ્રપતિ - આજનો યુગ એક રીતે જ્ઞાનનો યુગ છે. વ્યાવહારિક અને મુંબઈના માજી ગવર્નર શ્રી પ્રકાશ જેવા વિદ્વાન શિક્ષણ અને ધાર્મિક શિક્ષગુ એ બંને વચ્ચેના ભેદ સભ્ય હતા. તેમણે સંશોધન કરી જે રીપોર્ટ તેમજ જીવનમાં એ બંનેનું શું સ્થાન છે, તે આપણે તૈયાર કર્યો તેમાં મુખ્ય વાત તે એ હતી કે સમજી લેવું પડશે. વ્યાવહારિક શિક્ષણની જરૂરિયાત કોલેજના વિદ્યાર્થીઓને છાવહારિક શિક્ષણની સાથેતેમજ ઉપબિતા તે આજે જીવનમાં દરેક ક્ષેત્રે જોવામાં સાથ આધ્યાત્મિક શિક્ષણનો અભાવ છે તે આપવું આવે છે. અને દિવસે દિવસે વધતી જતી અનેક જરૂરનું છે, એટલે વિદ્યાથી જગતમાં આજે જે યુનિવર્સિટીઓ તેમજ કેલેના કારણે લેકે આ અવ્યવસ્થા અને શિસ્તપાલનનો અભાવ જોવામાં શિક્ષણની જરૂરિયાત સંબંધમાં સમજી શક્યા છે એમ આવે છે, તેના ઉપાય માટે ધાર્મિક શિક્ષણની અગત્યતા કહી શકાય. કોલેજમાં અભ્યાસ કરી વિદ્યાથીઓ સરકારે પણ સ્વીકારી છે. ડીગ્રી મેળવે છે, અને એ ડીગ્રી ઉપરથી જ આપણને પાઠશાળાઓમાં છોકરાઓને ધાર્મિક સૂત્રે શીખડા
ખ્યાલ આવી જાય છે કે કે મા ગુસ કયા વિષયમાં વવામાં આવે છે, અને તેથી તમારા બાળકને જરૂરી નિષ્ણાત છે. એમ. બી. બી. એસ. ની ડીગ્રી ધરાવનાર ધાર્મિક શિક્ષણ મળી રહે છે, એમ તમે સંતોષ છે તે આપણે સમજી શકીએ છીએ કે શરીરમાં માની લે છે તે બરાબર નથી હાઇસ્કૂલોમાં આગલા ઉત્પન્ન થતા રોગ અને આરોગ્ય વિભાગનો તે ધોરણમાં અભ્યાસ કરતા તેમજ કેલેજમાં ભણતા નિષ્ણાત છે. એલએલ. બી. ની ડીગ્રી હેય તે આપણે વિદ્યાર્થીઓને ધાર્મિક શિક્ષણ બાબતમાં સંતોષ આપી સમજી શકીએ છીએ કે તે કાયદા શાસ્ત્રને નિષ્ણાત શકે તેવા શિક્ષકની આપણે ત્યાં બેટ છે, અને આ છે. તેજ રીતે સી. એ. ની ડીગ્રી ધરાવનારને તે ઉણપના કારણે જ તમારા બાળકે ધાર્મિક અભ્યાસમાં રસ હિસાબ અને નામા ખાતાને નિષ્ણાત છે એમ લઈ શકતા નથી, કે એવા અભ્યાસમાં તેમની ભૂખ સંતોષ તી આપણી સમજમાં આવી જાય છે, ધાર્મિક શિક્ષણ નથી. મોટી ઉંમરના બાળકોને પાઠશાળમાં જવાનું બાબતમાં અભ્યાસની કાઈ આવી ડીગ્રી હેતી નથી, ગમતું નથી, અને માબાપ જ્યારે બાળકને પાઠશાળામાં અને તેના શિક્ષકની પસંદગીમાં પણ ખાસ ધેરણ જવાનું કહે છે ત્યારે બાળકે વ્યાવહારિક શિક્ષણના બેજાની
ચિત્રભાનુ
૨૧૯