Atmanand Prakash Pustak 059 Ank 09

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

પિપટિયું જ્ઞાન
આત્મારામ શર્મા મોટી નદીના કાંઠે મોટું વન હતું. વનમાં લીના ઝાડ ઉપરથી ઉડતું ઉડતું એક પિપટનું એક વિદ્વાન અને પીઢ કૃષિ રહેતા હતા. ઋષિએ બચ્ચું આવ્યું, અને ઋષિના કપડાંને વળગી પડયું. પિતાને રહેવા માટે એક ઝુંપડી બાંધી હતી. એ પિપટનું બચ્ચું ભયનું માર્યું હતું હતું. ઋષિ ઝુંપડીની આસપાસ નાનાં નાનાં ઘણાં ઝુંપડાં હતાં. તરત સમજી ગયા કે કેકના સપાટામાંથી છટકીને આ ઝુંપડાઓમાં ઋષિ પાસે ભણવા આવનારા આ બન્યું ભાગેલું છે, ઋષિએ પોતાના ફાળિયાને વિદ્યાથીઓની ટોળીઓ રહેતી હતી,
છે તેના પર ઢાંકી દીધો, હજુ થોડાંક ડગલાં - સવારસાંજ ઋષિ નદીકાંઠે નહાવા જાય. નાહીને ચાલ્યાં, ત્યાં તે એક પારધી દોડતે ઋષિ પાસે પૂજાપાઠ ત્યાં જ કરે. એમની સાથે કેટલાક વિદ્યા- આ ને હાથ જોડીને કહેવા લાગ્યું કે, “ બાપજી, થીઓ ૫ણું નહાવા જતા. આવતાં જતાં રસ્તામાં એ પિપટનું બચ્ચું મને આપી દે. પેલી આંબલીના તેઓ ઋષિ સાથે ધર્મ અને શાસ્ત્રોની વાતચીત ઝાડ ઉપરની બખેલમાંથી હું પકડતે હતો ત્યાંથી કરતા, ઘણીવાર તે નદીની રેતીના મેટા પટ ઉપર તે નાઠું છે. ” મેડી રાત સુધી આવી વાતચીત ચાલતી રહેતી. અષિ સાથેના વિદ્યાર્થીઓમાંથી એક વિદ્યાર્થી
વિવાથીઓ આવી બધી વાતાને પિતાના રાજઃ બેલો “ભાઈ પારઘી, તું એ બચ્ચાંને શું કરીશ ?” રોજના જીવતરમાં કોટીએ ચડાવતા, જાતે અનુભવ પારથી કહે: “હું તેને પઢાવીયા, પછી વેચીશ.” લઈ જતા અને મનમાં જે ફરીવાર કેયડા ઉઠે તો
વિદ્યાર્થી બે : “તે તે એ બચ્યું હું જ ઋષિ સાથે સાંજસવારના આવા વખતે સમજી લેતા. આમ દિવસ બધા કષ્ટ ઝાડ વાવે, કોઈ ખેતી
રાખીશ. હું તેને પઢાવીશ. આમેય તેં હજી પકડયું
તે નથી તેથી તેના પર તારો હક્ક ન ગણાય.” કરે, તો કઈ ગાયો ચારે, ઉછેરે, દવા લેવાનું પણ કરે. વળી કેટલાક આશ્રમની વસતીને જોઇતાં પારઘી બે : “ભલે, પણ મને કાંઇક તે કપડાં તૈયાર કરે, કઈ વળી ઝુંપડાં બધે. આમ બદલ આપ ! મારે દિવસ ન પડે.” અન્ન, વસ્ત્ર અને આશરાનાં કામે સંપીને ચાલ્યાં ઋષિ બેલ્યા : “ભાઈ, જો તું ઈચ્છતો હે, જ કરતાં. આમ કરતાં કરતાં તે કામ તે આવડે તે તને બદલો આપવામાં વાંધો નથી, પણ હમણું પણ વધારામાં ઋષિ પાસેથી જીવતરના કેટલાક તું જા, તને બદલે હું આપીશ.” કોયડાને ઉકેલવાની ચાવીઓ પણ સમજી લેતા.
પારધી તે ઋષિને વંદન કરીને ચાલ્યો ગયે. ઋષિ પણ ખૂબ ઓછાબેલા, જરૂર વગર બેલે
પછી અષિએ પોપટનું બચ્ચું પેલા વિદ્યાર્થીને જ નહીં, અને જ્યારે બોલે ત્યારે મુદ્દાની વાત જ ટુંકમાં પતા. બીજી તરફ વિદ્યાર્થીઓ પણ પિતાને
આપતાં કહ્યું, “બેટા, આને છોડી મૂક. એને તે
એની જ ભાષા બોલવા દે. આપણી માણસની બોલી ઊઠતી શંકાઓને જાતે જ તડ શેલતા, અથવા
તે બોલશે એટલું જ બોલીને અર્થ તો સમજી જ એકબીજાને સમજાવતા. ન છૂટકે ઋષિ પાસે જાય.
નહીં શકે. તે પછી અર્થ સમજ્યા વગરનું જ્ઞાન આમ જ્ઞાન લેવા અને દેવાનું ચાલતું હતું.
એક દિવસ સાંજના સમયે ઋષિ નદી કાં કામનું શું ? તેવું જ્ઞાન જીવતરને નકામું ગણાય” જવા નીકળ્યા તેમની સાથે કેટલાક શિષ્યો પણ વિધાથી તે મોહમાં પડેલ હતું. તેના મનમાં ચાલ્યાં. રસ્તે જતાં એક મોટું આમલીનું ઝાડ યાભાવ હતો. તેના મનમાં વિદ્યાને વિસ્તાર કરવાની આવ્યું. ત્યાંથી જેવા છેડે ગયા ત્યાં તે આંબ- તાલાવેલી જાગેલી હતી. અને એ રીતે પોતે પક્ષી