________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માના પ્રકાશ ઉદય વખતે રાગ-દ્વેષમય ન બનતાં દ્રષ્ટાભાવે, જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્રરૂપ રહે તે વખતે શુદ્ધ સ્વરૂપઅબંધક પરિણામે, રાગ-દ્વેષના ઉદયને વેદીને તેનાથી ભેગી થાય તેથી સાધે કહેતાં નીપજે, પૂર્ણાનંદ કહેતાં જેટલે અંશે મુકત થવાય તેટલે અંશે ચારિત્ર કહેવાય સંપૂર્ણ આત્યંતિક, એકાંતિક, અબાધક, વાધીન છે, માટે સ્વસ્વરૂપની રમણતા (આત્મપગ) તે આત્મસુખ નીપજે, પછી તે આત્મા પોતાની રત્નત્રયી જ્ઞાન અને સ્થિરતા (સાગત મેહનીય કમ) ઉદય- આદિક ગુણવંદને વિષે રમે, તેને જ ભોગવે, તન્મય ગત વેદતી વખતે સમપરિણામે દ્રષ્ટાભાવે નિર્વિકલ્પ થાય, આદિ અનંત કાળ રવપરિણામિક પ્રગટપણે વર્તે, પણે અબંધ પરિણામે વેદીને રાગદેષજન્ય ઉદયગત કમને અબંધક ભાવે ક્ષય કરે તેને જ ચારિત્ર કહે છે. ચંદ્ર વીતરાગ માગ સ્વરૂપમાં નીચેની ગાથાઓથી
ઉપસંહારમાં–મહાન તત્વદ્રષ્ટા શ્રીમદ્ રાજપરમાણુતા એટલે જ્ઞાનદર્શનમય આત્મ- સ્વરૂપરમસતાની સ્પષ્ટતા બહુ જ સંક્ષેપમાં જણાવે છે. સ્વભાવમાં-આત્મસ્વરૂપમાં વર્તવું અને તેમાં જ રમણ કરવું, પરમાનંદ માને તે અને તેનું નામ જ ખરે છે હાદિથી ભિન્ન આત્મા રે, ” ચારિત્ર”
ઉપયોગી સદા અવિનાશ મહાન તત્વજ્ઞ શ્રીમદ્દ દેવચંદ્રજી ચોથા અભિ- એમ જાણે સદ્દગુર ઉપદેશથી રે, નંદન પ્રભુના સ્તવનમાં કહે છે કે
કહ્યું કાન તેનું નામ ખાસ; જેમ જિનવાર આલંબને,
મૂળ મારગ સાંભળો જિનને રે. વધે સીધે એક તાન હો મિત; જે જ્ઞાન કરીને જાણ્યું રે તેમ તેમ આત્માલબની,
તેની વર્તે છે શુદ્ધ પ્રતીત પ્રહ સ્વરૂપ નિદાન હો મિત. કહ્યું ભગવતે દર્શન તેહને રે, ભાવાર્થ-જેમ જેમ સાધક જે આપણે જીવ
જેનું બીજું નામ સમકિત, તે શ્રી જિનેશ્વર દેવની તત્વપ્રભુતાને આલંબને વધે
મૂળ મારગ સાંભળે જિનને રે કહેતાં અરિહંતની શુદ્ધતામાં તન્મયપણે થાય. એક જેમ આવી પ્રતીતિ જીવની રે, તાન કહેતાં એકત્વપણું સધે કહેતાં નીપજે તેમ તેમ
જા થી ભિન્ન અસંગ; એ સાધક જીવ–પતાને આત્મા કાર્યરૂપ તેના તેવો સ્થિર સ્વભાવ તે ઉપજે રે, રવરૂપને અવલંબે-ઉપાદાન-સ્મરણ-ચિંતન-ધ્યાનરૂપ
નામ ચારિત્ર તે અણલિંગ. થાય તે વખતે એક સ્વરૂપનું નિદાન કહેતાં મૂળ
મૂળ મારગ સાંભળો જિનને રે. કારણ શહે-અંગીકાર કરે.
એ ત્રણે અભેદ પરિણામથી રે, ત્યારપછી બીજી ભાષામાં કહે છે કે
જ્યારે તે તે આત્મરૂપ; સ્વસ્વરૂપ એકતા, સાધે પૂર્ણાનંદ હે મિત; તેહ મારગ જિનને પામિયે રે, રમે ભેગવે આત્મા રત્નત્રયી ગુણવૃંદ હેમિત,
કિંવા પામે છે નિજ વાપ. ભાવાર્થ છે જયારે સ્વ-સ્વરૂપ એકાગ્રતા
મૂળ મારગ સાંભળે જિનનો રે,
For Private And Personal Use Only
