________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
te
www.kobatirth.org
અત્યાર સુધી વાત સંસાર એ દુઃખમય છે અને સ‘પૂર્ણ સુખી જીવન વીતરાગ ભગવાનનું છે અને તે જ માગ' અનુસરવા યાગ્ય છે, એવી જ જેમની માન્યતા છે, તેમના માટે થઈ, પરંતુ એમ કહે છે કે સંસારમાં ભલે દુ:ખ ઢાય, મેક્ષમાં તા નથી નાટક સીનેમા, નથી મેટરા કે એરપ્લેના, નથી હાટલે કે બગીચાઓ, નથી કુટુંબ કબીલો, તેા પછી ત્યાંના શુષ્ક જીવનને મેાહ કરવા જ શા સારું ? જગત આજે જડવાદના શિખર સુધી પહોંચી રહ્યું છે. એટલે આ વિચારી કાઇ વ્યક્તિના કે સમૂહના નથી પરંતુ જગતની ૯૮ ટકા કરતાં વધારે ભાગના છે, એમ કહેવામાં જરાય અતિશયાક્તિ નથી. મેાક્ષ કાને કહેવાય અને મેક્ષનુ સુખ કેવુ છે. એનુ' જ્ઞાન ન હેાય ત્યાં સુધી આ વિકા ઢાય તે સ્વાભાવિક છે. પ્રત્યક્ષ સુખ અનુ· ભવવાનું છેાડી દઇ અને કલ્પિત સુખની આયા રાખવાનું જડવાદથી રંગાયેલું જગત ન જ માતે, જગતના તમામ માનવીએ જગતની દૃષ્ટિએ સુખી તે નથી જ, છતાં અણુયુગના જમાનામાં સંસાર સુખતી કાઇ કમીના ન રહે એવા વખત પણ કદાચ આવે તે પણ સુખ છેાડીને જીવ ચાણ્યા જાય છે. એનું શું? ધરબાર, રિદ્ધસિદ્ધિ, કુટુ બકખીલે છેડવાની જરાય ચ્છા ન છતાં જીવ શ્વાસેાશ્વાસ પૂરા થતાં એક સમય પણ રાકાતા નથી, તે સંસારમાં સાચું સુખ કયાં રહ્યું? આતા ઇલાજ વૈજ્ઞાનિકો શોધી કાઢે તા મેાક્ષસુખની પરાક્ષ વાતો છેાડી દઇએ, પશુ વૈજ્ઞાનિકાની બુદ્ધિ અહીં પહોંચતી નથી. તેમણે હાથ ધોઇ નાખ્યા છે. મેક્ષ યા આત્માની આઝાદીની પ્રાપ્ત થવી મન અને બુદ્ધિથી પર છે. વૈજ્ઞાન એક બુદ્ધિના વિષય છે, બુદ્ધિશાળી જગત એટલું જ સ્વીકારે કે આત્મા એ સ્વતંત્ર દૃષ્ય છે. પુદ્ગલ એ પણ સ્વતંત્ર દ્રવ્ય છે. એકના આશ્રયે બીજી નથી. જ્યાં સુધી ખીજા તરફ પરાશ્રય ભાવ છે ત્યાં સુધી એક દ્રવ્ય સ્વતંત્ર ન બને. આમાં સાચી સમજ સિવાય
જે
પરંતુ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
ખીજી' કાંઇ જ કરવાનું નથી. એક વાર આવી સાચી સમજ થઈ એટલે સાયા સુખ તરફ પગરણુ માણુ. જેમ જેમ આ વિચારેનુ પ્રાબલ્ય વધતુ' જાય, તેમ તેમ આત્મા પોતાના સ્વભાવમાં સ્થિર થાય. જેટલા પ્રમાણુમાં એ સ્થિર થાય, તેટલા પ્રમાણમાં અંતરમાં આનંતી છેાળા ઉછળે, જેટલા પ્રમાણમાં દર આનંદ વધે, તેટલા પ્રમાણમાં જગતના ખાદ્ય સુખા તુચ્છ લાગે, અંદરના આનંદમાંથી બહાર નીકળવાનું મન જ ન થાય, કેમકે આત્માનું સુખ આત્માની પાસે જ છે. પરના સ્માશ્રયે હાય ! તેની સ્વતંત્રતા શુાય. સ્વતંત્રતા હશુાઇ એટલે સુખ પરાધીન થયું' અને પરાધીન સુખ ટકે નહીં. આત્માની સોંપૂ આઝાદી એનું જ નામ મેાક્ષ. આ આઝાદી પ્રાપ્ત કરવી કે પરના આશ્રયે અનંત કાળ સુધી જન્મમરણુના ચક્રાવામાં ચાલુ રહેવુ એ બે વચ્ચેની પસદગી કઈ કરવી એ સૌનીમુન્સીની વાત છે. બુદ્ધિશાળી વર્ગને વિશેષ ખુલાસાની અપેક્ષાએ હાતી નથી. એકાદ મુદ્દા ઉપરથી વાત પકડી લેવાની હાય છે. ભારતભૂમિ જે જગતમાં અધ્યાત્મ ક્ષેત્રે અગ્ર હોવાના દાવા રાખે છે, તે ભૂમિના આત્માને આ વિચારનું મંથન કરવાતા તે વારસે મળેલ છે. એ વારસો જતા કરીએ, તે પછી ભારતનું સ્થાન જગતમાં છેલ્લી હરોળમાં જાય. ભારતની શાન અઢાવવી હૅોય તે આ વિચારશ્રેણી તરફ વિમુખ ન બનતાં, જગત માને કે ન માને, તે પણ ભારતના મહાપુરુષોએ સાચા સુખના જે માગ બતાવ્યા છે તે રજૂ કરવાનું ન ચૂકવુ જોઇએ. આથી જુદી જુદી દૃષ્ટિએ ફાયદા છે. એક તો માપણું કલ્યાણુ આપણે સાધીએ છીએ, બીજી' આપણા મહાપુરુષાની આજ્ઞાને વફાદાર બનીએ છીએ. અને ત્રીજું જગત જે વસ્તુ જાણુતી નથી તે વસ્તુતી ભારત ભેટ આપી જગતને સાચી શાન્તિ અને સાચા સુખને માગ' બતાવે છે. અમર રહેા મહાભારતના મહાપુરુષોની વાણી એટલા જયનાદ સાથે વિરમું છું.
For Private And Personal Use Only
