________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir વિનોબાજીની વાણી પ્રેમ તે દુનિયામાં છે જ. એને અનુભવ દરેક મનુષ્યને થાય છે. પ્રેમ તો માણસ ગળથુથીમાંથી મેળવે છે, પણ તે છતાં દુનિયામાં ખળભળાટ છે, અશાંતિ છે, ઝગડા છે. એનું કારણ એ નથી કે દુનિયામાં પ્રેમનો અભાવ છે; પણું પ્રેમ પ્રવાહિત નથી, રૂંધાઈ ગયો છે. જેમ પાણી ખાબોચિયામાં ભરાઈ રહે તો એમાં મચ્છર થાય છે અને ઝરણું વહેતું' રહે તો એનું જળ નિર્મળ અને સ્વચ્છ રહે છે, તેમ કુટુંબીજનોને પ્રેમ કુટુંબ પૂરતો સીમિત રહે છે, તેથી ગુણ કરવાને બદલે દેષરૂપ બને છે. પ્રેમમાંથી જ ઠેષ જન્મે છે એ એક અદ્ભુત વસ્તુ છે. કેટલાકને માણસ સ્વજન કહે છે અને બીજાને પરજન કહે છે. આ ભેદ થતાં જ ઠેષ પેદા થઈ જાય છે. ત્યાં સ્વજન પ્રત્યેને પ્રેમનો અર્થ જ પરજન પ્રત્યેનો ઠેષ એવો થાય છે. તેથી દેશને મટાડવા માટે પ્રેમ વધારવાની વાત હું નથી કરતો. દુનિયામાં પ્રેમ તો છે જ, સવાલ એને વ્યાપક કઈ રીતે કરવો એ જ છે. X એવું જ ધર્મના ભેદોનું હોય છે; પણ જે જુદી જુદી જાતની ઉપાસનાની રીત હોય છે તે તે સવલત માટે જ હોય છે. ધર્મપ્રેમ, ભાષા પ્રેમ, જાતિપ્રેમ એનો અર્થ જો એવું માની બેસીએ કે આપણે એકમેકથી જુદા થઈ ગયા છે તો આપણે આપણે જ હાથે આપણું ગળું રહેર્યું અને પ્રેમ આપધાત કર્યો. પ્રેમ જ્યારે આપધાત કરે છે ત્યારે દેવનો જન્મ થાય છે, તેથી આપણે બહુ સાવધ રહેવાનું છે. પ્રેમ તે આપણી પાસે પહેલેથી જ છે. પણ તે સાંકડે ન બની જાય એનું જ દયાન રાખવાનું છે. આપણે તે બધી જાતના વર્ગ ભેદ મટાડવા છે. બધી જાતની માલિકી મિટાવવી છે. આપણે તો બધા ભાઈ ભાઈ થઇને સેવક તરીકે દુનિયામાં રહેવા માગીએ છીએ, તેથી કોઈ જાતના ભેદને આપણે આપણા રસ્તામાં અંતરાયરૂપ નહિ થવા દઈએ. નારિતક કાણુ છે અને આરિતક કાણુ છે તે તો ભગવાનને ખબર. ઘણા ભગવાનનું નામ લે છે અને કાળાં કામ કરે છે, અને કેટલાક ભગવાનનું નામ કદી નથી લેતા અને તે યે સારાં કામ કરે છે. સારાં કામ કરે છે તેથી અમારા સાથી બની જાય છે. ભગવાનનાં નામ તો એટલા બધાં છે કે એને નામે ઝગડીએ તો તે આપણે એને ઓળખે જ ન ગણાય. * અરિત " પણ એનું નામ છે અને 'નારિત " પણ એનું નામ છે. તેથી કેટલાક એના આસ્તિક ભક્ત હોય છે અને કેટલાક નાસ્તિક ભક્ત હોય છે, બન્ને ય ભક્ત થઈ શકે, શરત માત્ર એટલી કે બે ય માનવધર્મને ઓળખે. અને બને ય અભક્ત પણે થઈ શકે, જો માનવધર્મને છોડે છે. આમ આવા બધા જે તત્વજ્ઞાનમાંથી ઊભા થતા ભેદભાવ છે તે પણ આપણને આડા આવવા ન જોઈએ. તેથી હું ઇચ્છું છું કે આપણામાં મુખ્ય વસ્તુને ઓળખવાની, મુદ્દાને પારખી લેવાની બુદ્ધિ હોય. આપણે ગૌણ વસ્તુને મહત્વ ન આપીએ. મુખ્ય વસ્તુ તો છે વિશ્વવ્યાપક પ્રેમ, - (" ભૂમિપુત્ર 22માંથી મુદ્રક : શાહ ગુલાબચંદ લલુભાઈ-શ્રી મહોદય પ્રિન્ટિંગ પ્રેસ, દાણાપીઠ-ભાવનગર, For Private And Personal Use Only
