Atmanand Prakash Pustak 052 Ank 06

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

પરમપદ સેાપાન (સિદ્ધિસાપાન)
અનાદિ કાલથી ચાલતા આવતા અને અનંત કાળે પણ નહિ અટકતા એવા આ સંસારમાંથી અનંતા આત્માએ સત્ય, સ્થિર અને પૂર્ણ સુખના સ્થાન એવા પરમપદને પ્રાપ્ત થયા છે, તે આત્માએ એક કૂદકે કોઇ અકસ્માત્ કૃતકૃત્ય થયા ન હતા; પણુ જ્યારે ખીજા ધાર નિદ્રામાં ધારતા (વિષય વિલાસમાં મસ્ત હતા ) ત્યારે તે સ'સારથી વિરક્ત બની, ઉચ્ચ માગે ચઢવા ગુણમય જીવનદ્વારા પોતાના પથ કાપતા રહ્યા હતા અને પુરુષાર્થને જ પોતાના જીવનમ ંત્ર બનાવ્યા હતા. પુરુષાર્થ જ અક્ષય-અનંત-અપરિમિત સુખનુ અનુપમ અક્ર સાધન છે.
સાચા સુખની કે પરમપદની પ્રાપ્તિ અક્રમે નહિ પણ ક્રમે થાય છે, શારીરિક આરેાગ્ય માટે પ્રથમ રાગનું સાચું ભાન અને તે પછી રાગના વિશ્વાસ (શ્રદ્ધા) આવશ્યક છે. સામાન્ય પશુ ઉપાય ન કર વામાં આવતા ભય'કર રાગમાં પરિણમી તે જીવલેણુ બની શકે છે. તેથી સામાન્ય રોગ પણુ ખરાબ લાગતા રાગમાત્ર અસાર લાગે. રીંગની અસારતા ભાસતા રાગ ઉપરને પ્રેમ જાય અને તેના ઉપર અરુચિ પ્રગટે. રાગ ઉપરની અરુચિથી આરેગ્યની રુચિ થાં, આરેગ્યતા પુરુષાર્થ થતાં, આરાગ્યની પ્રાપ્તિ થાય. તેમ સાંસારિક સુખનાં સ્વરૂપનું જ્ઞાન (૧) સાંસારિક સુખના સ્વરૂપની શ્રદ્ધા (૨) સાંસારિક સુખ ખરાબ લાગવું ( ૩ ) સંસારની અસારતાના ભાસ ( ૪ ) સંસારની અરુચિ ( ૫ ) મેક્ષતી રુચિ (.૬ ) મોક્ષ માટે પુરુષાથ" ( ૭ ) અને મેાક્ષની સાધના ( ૮
)
ક્રમે થાય. भवस्वरूपविज्ञानात्, तद्विरागाच्च तत्वतः । ગવવાનુવાચ, ચારેતદ્ નાન્યથા પવિતા ઉપર્યુક્ત શ્લોકમાં રિપુર દર શ્રી હરિભદ્રાચાય જણાવે છે કે–સ'સારના સ્વરૂપના જ્ઞાનથી સંસારની પરમાર્થ તઃ વિરક્તિ-દ્વેષ થતાં અને મેક્ષના રાગ થતાં મેક્ષ માટેના પુરુષાર્થ શક્ય બને છે.
સુનિ શ્રી મહાપ્રભવિજયજી જગતના સબળા દર્શનકારા મક્ષની સાધનાના માર્ગ વિષે એકમત ધરાવે છે, તે સંબંધમાં કાતા પણ વિરોધ નથી. સાચું જ કહ્યું છે કે—
( સ્ત્રગ્ધરા )
प्राणाघातानिवृत्तिः, परधनहरणे, संयमः सत्यवाकयम्,
જાઢે રાયા પ્રવાન, યુતિજ્ઞનાથા, મૂળમાવઃ વામ્ । तृष्णास्रोतो विभंगो, गुरुषु च विनयः, सर्वभूतानुकंपा,
सामान्यः सर्वशास्त्रेष्वनुपहतविधिः,
श्रेयसामेष पन्थाः ॥
ઉપર્યુક્ત શ્લાકમાં મહર્ષિ શ્રી ભતૃ હિર જણાવે છે –અહિંસા, સત્ય, અસ્તેય, બ્રહ્મચય, અપરિગ્રહ-દાન, નિસ્પૃહા, ગુરુવિનય અને સર્વ જીવાની દયા–એ– સર્વ શાસ્ત્રમાં અવિરુદ્ધ એવા મેક્ષના પથ છે.
તેા એ માટે અવશ્ય પુરુષાર્થ કરવા જોઈએ, Lives of great men all remind us, We can make our lives sublime Longfellow.
મહાપુરુષાના ચરિત્ર અનુકરણ કરવા લાયક દૃષ્ટાંત તેમજ આપણી સ્થિતિનું ભાન કરાવનાર માસિક દળ્યુ છે. મનની અંદર ઉત્પન્ન થતો દુય દુષ્ટ વિકારાની સામે બહાદુરીથી લડવુ જોઇએ જે તેમના ઉપર જય મેળવે છે તે ત્રણ ભુવનના જીતનાર છે. ભગીરથ પ્રયત્ન સિવાય આત્મિય સુખ આપોઆપ તમને ભેટી પડે એવા ખ્યાલ સ્વમામાં પણ લાવવા જેવા નથી. આત્મિક વિશુદ્ધિને અટકાવનાર વિચાર અને આચારાને જલાંજલિ આપવી જોઇએ અને આત્મસત્તાગત વિશુદ્ધિને લક્ષમાં રાખી તેવા વિભાવાનુ વિસર્જન કરવુ જોઇએ, ( ૨ );