Atmanand Prakash Pustak 052 Ank 06

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 4

શ્રી નવપદજીના પ્રાચીન ચૈત્યવંદના-ભાવા સાથે 3039
લેખક. ૫૦ મહારાજ શ્રી રામવિજયજી ગણિવર જિન પ૪૨ કુલ મુખ રસ અનલમિત રસ ગુણધારી; પ્રખલ સખલ ઘન માહુડી જિણતે મૂ હારી. ૧ ગાવાદ્ધિ જિનરાજ ગીત નય તનુ વિસ્તારી; ભવરૂપે પાપે પડત જગજન નિસ્તારી. ૨ પ'ચાચારી જીવકે આચારજ પદ્મ સાર: તીન વદે હીરધર્મ અષ્ટાત્તર સે।
વાર ૩
અ—જિન પદ કુલ મુખ રસ-૧૨૯૬ સ’ખ્યાથી થતા ગુણવાળા તેમજ છત્રીશ ગુણુ યુક્ત આચાય ભગવ'તે પ્રબલ અને જોરદાર માહની સેનાને હરાવી, વળી ત્રીજું સૂત્ર આદિ સાત નયા કે જે તીથ''કર પ્રભુએ બતાવેલા છે તે રૂપ શરીરના વિસ્તાર કરનારા શ્રી આચાર્ય ભગવંત છે; ભવરૂપી કૂપમાં પડેલા પ્રાણીઓને તે તારનારા છે. તેમજ પાંચ આચારવાળા જીવને આચાય પદ પ્રાપ્ત થાય છે; આવા આચાર્ય મહારાજને શ્રી હીરમુનિ એક સા આઠ વાર વંદન કરે છે.
વિસ્તૃત ભાવા—આ ચૈત્યવંદનમાં સમસ્યા સખ્યાવાચક આવે છે, અહિં જિન શબ્દથી ૧, પદ શબ્દથી ૨, કુલ શબ્દથી ૯, અને મુખરસથી ૬ લેવા. તેથી ૧૨૯૬ સંખ્યા થાય છે. આવા ગુરુસ'પન્ન આચાય ભગવતા ડૅાય છે, પચિ'દિયસવરણા સૂત્રમાં એક છત્રીશી છે, દશ સમાચારી, દશ ચિત્તની સમાધિ, સાળ કષાય ત્યાગ તે ખીજી છત્રીશી, ખાર અગ, બાર ઉપાંગ, શ રુચિ અને એ શિક્ષારૂપ ત્રોજી છત્રીશી, આઠ અષ્ટાંગ યોગ, આઠ ક*વિચારણા, આઠે મહાસિદ્ધિ, આઠ દષ્ટિ અને ચાર અનુયેગ મળી ચેાથી છત્રીશી—એ રીતે વિવિધ પ્રકારવાળી છત્રીશ છત્રીશીએ ગ્રંથાંતરમાં આવે છે; ખાકીતી ગીતાશ્ પાસેથી જાણી લેવી અને ૧૨૯૬ ગુણુ મેળવવા. વળી આગળ ઉપર પણ અમુક સંખ્યાત્મક સમસ્યા આવશે; પ્રસ્તુત સમસ્યામાં એક જ ક્ષેત્રમાં એક જ તીર્થંકર હાય તેથી એક સખ્યા, પગા એ હાય તેથી પદની એ સખ્યા, કુલ-નંદકુલની સમસ્યાથી નવ લેવા, અને સ્વાદના છ રસા હૈાવાથી છ સંખ્યા ગણવામાં આવી છે. અનલનો અથ અગ્નિ તેની સમસ્યા ત્રણુ, અને રસ છે એ રીતે છત્રીશતી સંખ્યા થાય છે. આચાય ભગવતે ધણી પ્રબલ એવી મેહરાજાતીસેનાને હરાવી છે. વળી તીર્થંકર પ્રભુએ જીસૂત્ર આદિ નયા બતાવેલા છે તે નયરૂપ શરીરને વિસ્તૃત બનાવે છે તે નયા સાત પ્રકારે છે. વિસ્તારથી અસખ્ય પ્રકારા બતાવેલ છે. નૈગમ, સંગ્રહ, વ્યવહાર, ઋજીસૂત્ર, શબ્દ, સમભિરૂઢ અને એવભૂત એમ સાત નયેા છે તેના સાતસા અને છેવટે અસંખ્ય ભેદો થાય છે; જૈન શૈલિનું ચક્ર નયરૂપ ધરીને આધારે ચાલે છે; આ નયનુ સ્વરૂપ જાણુનારા આચાય ભગવંત હાય છે; વળી પાપના સેવનથી ભવકૂપમાં પડતા જગના જીવાને તારનાર આચાય ભગવત છે, તે પચ આચારવાળા આત્માને આચાર્ય પદમાં સ્થાપન કરનારા હાય છે; પંચાચારના નામેા આ રીતે છે. જ્ઞાનાચાર, દનાચાર, ચારિત્રાચાર, તપાચાર અને વીર્યંચાર; આ પાંચ આચારાના અનુક્રમે આઠ, આઠ, આઠ, ખાર અને ત્રણ એમ એગણુચાલીશ ભેદે છે; અને અકેક આચારના ભેદ પ્રમાણે અતિયાર છે, આચાય ભગવતા પાંચ આચારાનુ પાલન કરે છે-કરાવે છે, અતિયારા તજે છે અને તજાવે છે; આવા આચાય ભગવતને ચૈત્યવંદન કર્તા કવિરત્ન હીરધમ ૧૦૮ વાર વંદન કરે છે; એસે આઠની અથવા એક હજાર હની સંખ્યા અગલભૂત છે; પંચ પરમેષ્ઠિના ૧૦૮ ગુણુ હાવાથી એક સો આઠ વાર વંદન થાય છે. એ વ્યવહાર ધર્માત્મક સૂચન છે. આ રીતે ત્રીજા આચાય પદનું વર્ણન સપૂર્ણ થયું.
@( ૮૦ )?