Atmanand Prakash Pustak 051 Ank 07

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 5

הצהבהבהבהבהבתכתבתכחכחכחכחכחכחכחכחכתכתבתכתבתבחכתכתבתבל
( શ્રીમદ્ દેવચંદ્રજીત અતીત ચોવીશી મળે આ પંદરમા શ્રી આસ્તાગ જિન સ્તવન–સાર્થ
(સં. ડૉકટર વલ્લભદાસ નેણસીભાઈ મોરબી) કરે સાચા રંગ જિનેશ્વ, સંસાર વિરંગ સહુ અન્ય રે;
સુરપતિ નરપતિ સંપદા, તે તે દુરગધી કદન્ન રે. કરે. ૧ સ્પષ્ટાર્થ:– શાશ્વત સુખ અભિલાષી ભવ્ય ! તમે આતાગ સ્વામીના વચનો અને આસ્તાગ સ્વામીના ગુણમાં સાચે રંગ કરે. સંસાર વિરંગ એટલે કે સંસારના અનેક પ્રકારના જે ધન-વિષયસન્માન, આયુષ્ય, કટુંબ આદિ તેમાં મિથ્થા દશાએ રંગ લાગે છે પણ તે સર્વે વિપરીત રંગ છે. અને આત્મક્ષેત્રથી ન્યારે વિનાશક ભય ભરેલ. પરતંત્ર પૂર્વાપર કલેશ યુક્ત છે. દેના પતિ ઇદ્રો અને મનુષ્યોના પતિ ચક્રવર્તી રાજાઓ આદિની સંપદા જે અશ્વ-ગજ-સ્ત્રી આદિ તે તો જગત જીવની એઠ. દુર્ગધીક અને સડેલા અનાજ જેવી, વિહુવલતા કરાવનાર, પાપકારી દીનતા યુકત છે, પણ તેમાં મેહ-મદિરાની અધિયે અંધ થયેલા છને સુખ જણાય છે, પણ પરમાથે તે રોગ અને રોગના કારણભૂત છે. (૧)
જિન આસ્તાગ ગુણ રસ સમી, ચલ વિષય વિકાર વિરૂ૫ રે; વિણ સમકિત મતે અભિલ, જીણે ચા શુદ્ધ સ્વરૂ૫ રે. કર૦ ૨
મૃત્યુના ભય વિના માણસને માણસ બનાવી શકાય તેમ નથી. મૃત્યુના ભય વિનાને માણસ અત્યાચાર કરતી વખતે જંગલી પશુ કરતાં પણ વધી જાય. જીવનને સાત્વિક ધર્મમય બનાવવા માટે આ વાતે ખાસ વિચારવાની છે. આખા દિવસમાં માણસ એક વખત પણ એકાંતમાં બેસીને “ જ્યારે મરીશ અને કેવી રીતે મરીશ?” આટલું ન વિચારે તે જીવનમાં શક્તિ મુજબના પાપ કરતાં એને કણું અટકાવે તેમ છે? માટે આટલા બે પ્રશ્નો પોતાના હિતની ખાતર હમેશાં પૂછવા લાયક છે. એમાંથી જીવન જીવવા માટે સુંદર રાહ મળશે.
અત્યારે “વિષયની જંજાળ અને ખોટી માન્યતારૂપ ભ્રમ” આ બે વસ્તુઓના કારણે આત્મા રાજસી વૃત્તિવાળો થયો છે. તેમજ “ પાર વગરના પા૫ અને અંતવગરનો લેભ” આ બે વસ્તુઓથી આમા તામસ સ્વભાવનો થયે છે. એ દશામાં સુકત કરવા. દાનશીલ બનવું, સદાચારી, ન્યાયવાન. સંતોષી બનવું વિગેરે સાત્વિક વૃત્તિના કાર્યો એના જીવનથી અલગ રહ્યા છે.
રાજસી અને તામસી દશાને ટાળીને સાત્વિક દશા લાવવા માટે આ જીવનમાં બનતું કરનાર જીવન અજવાળી શકે છે. એ દશા લાવવા માટે ઉપર મૂકવામાં આવેલા બે પ્રશ્નો વિચાર અને જીવન તરફ નજર નાખે, સદાચારી બને, તેમની માત્રાને ઘટાડે. જીવનની માનેલી બેટી જરૂરીઆતોને દૂર કરે અગર ઘટાડે તે જરૂર સાત્વિક દશા લાવીને શાંતિ અનુભવે. એ જ ખરેખર કરવા જેવું છે. રાજસી અને તામસી વૃત્તિ ત્યજી, સાત્વિક વૃત્તિમેળવી અખંડાનંદ અનુભવવા ભાગ્યશાળી બને.
[ ૯૯ ]e