Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
HU
ક
Shri Atmanand Prakash
પુસ્તક પ૧ મુ..
સંવત ૨૦૧૦..
મામ સ. ૧૮
પ્રકાશન તા. ૧૫-૨-૫૪
અંક હુ મા
માધ,
Edited by Shri Jain Atmanand Sabha
Bhavnagar વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૩-૦-૦ પાસ્ટેજ સહિત.
કા શું છે :
|||IITTTTTT]
શ્રી જૈન આત્માનંદ સખી,
ભાવનગર .
For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૧. સાચાદેવ શ્રી સુમતિનાથ જિનસ્તવન
૨. માનવતા...
છે. ગૃહસ્થપણુ
૮. વર્તમાન સમાચાર...
૯. સ્વીકાર સમાલોચના
અનુક્રમણિકા.
www.kobatirth.org
...( લે. અમરચંદ માવજી શાઇ )
८७
( લે. મુનિશ્રી મહાપ્રભવિજયજી મ. ) ૯૮ ( લે. ડૉકટર વલ્લભદાસ તેસીભાઇ ) ૯૯
...
૩. પંદરમા શ્રી આસ્તાગ જિનસ્તવન–સાથ ૪. સ’સાર દાવાનળ સ્તુતિ અને પાદપૂત્તિ...( લે. પ્રેા. હીરાલાલ રસિકદાસ કાપડિયા એમ. એ. ) ૧૦૧
૫. આઠમા શ્રી ચંદ્રપ્રભુ સ્વામીજીનું સ્તવન-સા ૬. નિંદા કરનારનું સન્માન કરા
(લે. ૫. રામવિજયજી ગણિવય' ) ૧૦૩ ( લે. સંધવી ભવાનભાઇ પ્રાગજી ) ૧૦૬ ( જિજ્ઞાસુ મુનિરાજ ) ૧૦૯
( સભા )
૧૧૧
( સભા )
૧૧૨
તૈયાર છે.
...
..
...
...
BON
...
---
...
600
000
...
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
...
નમ્ર સૂચના.
આત્માન'દ પ્રકાશ માટે લેખકાએ મેકલેલ પણી કવિતાઓ અમારી પાસે પડી છે, તેથી કાઇ પળ્યુ લેખકાએ કવિતાએ હાલ મેાકલવી નહિ; કેટલીક કવિતાઓ તથા લેખેા મેળ વગરના નિરસ આવે છે, તેવા દાખલ કરવામાં આવતા નથી, તેમજ કઇ કવિતા કે લેખ લેવા અને કયા ન લેવા તે તંત્રી મંડલ નિણૅય કરે છે. તેમજ લેખ કે કવિતા પાછી ગેાકલવામાં આવતી નથી. તંત્રી લ (શ્રી આત્માન ંદ પ્રકાશ )
લેખક મહાશયેાને નમ્ર સૂચના.
દર અંગ્રેજી મહિનાની તા. ૧-પહેલી તારીખે પેાતાના લેખા મેલવા તસ્દી લેવી.
અનેકાન્તવાદ અંગ્રેજી ભાષામાં
જલદી મંગાવા
લેખકઃ હરિસત્ય ભટ્ટાચાર્ય એમ. એ.
ઉપરાંક્ત ગ્રંથ ઉંચા પેપર, અંગ્રેજી સુદર ટાઇપ તેમજ પાકા બાઇડીંગ સાથે તૈયાર છે. કિંમત રૂા. ૨-૦-૦ પેસ્ટેજ જુદું.
For Private And Personal Use Only
શ્રી સસ્તુ સાહિત્ય કમીટી 'તર્ગત શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર.
ફરી નહીં છપાવવામાં આવતા છે અમૂલ્ય પ્રથા મળી શકશે માટે મગાવેા. ૧ શ્રી કલ્પસૂત્ર ( આરસા ) મૂળ પાઠ,
દર વર્ષે પશુ પમાં અને સ'વત્સરી દિને પૂજય મુનિ મહારાજાએ વાંચી ચતુવિધ 'ધને સબળાવે છે. જેતેા અપૂર્વ મહિમા છે, તે શાસ્ત્રી માટા ટાઈપમાં પ્રતાકારે સુંદર અક્ષરાથી અને સુશાભિત પાટલીહિત પ્રથમ શ્રાવક ભીમસિ' માણેકે છપાવેલ તે મળતા નહાતા, જેની માત્ર પચીશ કાપી અમારી પાસે રહેલ છે, જેથી પૂજ્ય મુનિમહારાન્ત કે જ્ઞાનભંડાર, લાઇબ્રેરી કે જૈન બધુંએને જોઇએ તેમણે મગાવી લેવા. નમ્ર સુચના છે. કિં. રૂા. ૩-૦-૦ પોસ્ટેજ જુદું.
ટા. પા. ૩
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
પ્રકાશક:–શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર ••
વીર સં. ૨૪૮૦.
પુસ્તક પ૧ મું,
માહ–ફેબ્રુઆરી
વિક્રમ સં. ૨૦૧૦.
અંક ૭ મો.
શ્રી તાલધ્વજગિરિમંડન
00000000000000000000001
સાચદેવ શ્રી સુમતિનાથ જિનસ્તવન
(રાગ -સશે શાંતિ નિણંદ સોભાગી.) સાચા દેવ શ્રી સુમતિ જિનેશ્વર, કુમતિ કાપે પરમેશ્વર; વાહના કરી આવ્યો છું ખાસ, સાચા દેવ શ્રી આપની પાસ,
સાચા દેવ એટેક૧ વેવ “તાલવજ ' ગિરિરાજે, સાચા સુમતિનાથ બિરાજે, રહેતી જ્યાં શેત્રુંજી સરિતા, સ્નાન કરીને પવિત્ર બનતા.
સાચા દેવ૦ ૨ શ્રી સુમતિનાથની સેવા, ભાવ ધરીને આવ્યો છું કરવા સુમતિ આતમસુખ આપે, મારા કર્મ સકળને કાપે.
સાચા દેવ૦ ૩ નગ્ન થઈ કરું પ્રભુથાન, પ્રગટાવેને સમ્યગ જ્ઞાન તિમિરનાં પડળો છેદે, જીવાજીવ સમજાવી ભેદ.
સાચા દેવ. ૪ નાથ હું તે હો રે અનાથ, સાચા મળીયા સુમતિનાથ યે આજ મને ઉછરંગ, યાત્રા કરી “ અમર આનંદ.
સાચા દેવ૦ ૫ અમરચંદ માવજી શાહ
299999999999999999999XO
For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પણ માનવતા
Eccess! લેખક :–મુનિશ્રી મહાપ્રભવિજ્યજી મહારાજ सात्विकः सुकृती दानी, राजसो विषयी भ्रमी ।
तामसः पातकी लोमी, सात्विकोऽमीषु सत्तमः ॥ જગતના પ્રવાહમાં ફરતા અનેક જતુઓ જન્મે છે અને મરે છે. સંસારભરમાં નજર નાખતાં ક્ષણ વાર પણ જન્મ-મરણનું કાર્ય બંધ રહેતું હેય તેમ જણાતું નથી. અનેક જાતિ, અનેક યોનિ, અનેક સ્થાન અનેક કલમાં અનેક આત્માઓ જન્મે છે. જીવે છે અને મારે છે. સંસારનો એ સનાતન ક્રમ છે. એ કાઈને બનાવેલ નથી અને એને કોઈ પણ અટકાવી શકે તેમ પણ નથી.
એ જન્મ-મરણના ફેરામાં ફસાએલા અને ભ્રમમાં લીન બનેલા પામર જીવડાઓને ભાન નથી હોતું કે અમે કયાંથી આવ્યા? કયાં જઈશું ? કેવી રીતે જીવવું જોઈએ? જગતમાં જન્મેલા એકેન્દ્રિય અને કીડા માખી આદિ શુદ્ર જંતુઓ અને પશુઓને પોતાની દશાનું ભાન ન હોય અને જેમ તેમ જીવન પૂરું કરી નાખે, વસ્તુતત્વને વિવેક ન કરી શકે, એના માટે કશું શેચવા જેવું નથી; કારણ કે એમને એ જાતિની વિચારણુ આવે એ જાતિના સંયોગ નથી અને એવા અંગો સાંપડે એ સંભવ નથી,
પરંતુ જેઓ મનુષ્યપણું પામેલા છે, કાંઈક બુદ્ધિ મળી છે, સારું નરસું પારખી શકે છે. એવામાં પણ પિતાની માન્યતાના ઘમંડમાં અંધ બની જઈ, આ જાતિને વિચાર લેશમાત્ર ન કરે એ એમના માટે બહુ જ વિચારવા જેવી વાત ગણાય. આથી જ આ સુંદર મનુષ્યજીવન પામનારા પુન્યવંતા જીવતા જીવનની કઈ દશા થાય છે, એ તપાસ કરવા જેવી છે.
મનુષ્યપણામ આવ્યા પછી બાલપણું રમતમાં. યુવાવસ્થા વિષયમાં અને વૃદ્ધાવસ્થા દીનતામાં પસાર થાય તે એથી અવસ્થા જેને મરણ અવસ્થા કહેવામાં આવે છે, એ અવસ્થા ભયંકર બને તેમાં આશ્ચર્ય નથી. સાથે એ પણ સમજી રાખવાનું છે કે જગતમાં છવાશે તે વૃદ્ધાવસ્થા આવશે, પણ વૃદ્ધાવસ્થા આવ્યા વિના પણ ઉપડી જવાય તે મનના મનોરથ માર્યા જાય. પ્રાણીઓ આશા ભલે અંત વગરની રાખે, પણ યમરાજાને કારમો પંજો ક્યારે પડશે તેની ખબર નથી. પાપમાં પાવરધા બનને વિષયના સાધનોની પાછળ પાગલ બનેલા મદાંધ જીવડાઓએ સમજી રાખવું જોઈએ કે અભિમાન ટકી શકતું નથી. યમરાજાની સાથે મિત્રતા અત્યાર સુધી કઈ કરી શક્યું નથી. મૃત્યુ કયાર આવશે એ તો નક્કી છે ને? આ વાત યાદ કરવા જેવી નથી ? શું મૃત્યુને આપણે યાદ નહિં કરીએ એટલે એ ભૂલી જશે? વિચારો તે ખરા? ક્યારે મરવું છે ? જગતમાં અનેક કામકાજની નોંધપોથી રાખનારાની પોથીમાં ભરવાનું કામ કયાં નધેિલું હોય છે? પણ આવે છે કે નહિ? ભલભલાની કરામત ત્યાં ચાલતી નથી. બળીઆ ગળી આ થઈ જાય છે. બુદ્ધિવાનની બુદ્ધિ બુટ્ટી બની જાય છે. એ અવસરે કશું ચાલતું નથી. આ અવસર આપણું માથે આવશે ત્યારે શું કરીશું એ વિચારવા જેવું છે કે નહિ? જે વિચારવા લાયક ગણુતું હોય તે કયારે વિચારવું છે? આ બધી વાત નકામી નથી. જીવનને નકામે માર્ગે દરવનારને આવી વિચારણા કદાચ ન ગમે, પણ એ વિચારણા લાવ્યા વિના જીવનનો જે ઊલટો રાહ લેવાઈ રહ્યો છે તે સીધે થાય તેમ નથી.
[ ૯૮ ]e
For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
הצהבהבהבהבהבתכתבתכחכחכחכחכחכחכחכחכתכתבתכתבתבחכתכתבתבל
( શ્રીમદ્ દેવચંદ્રજીત અતીત ચોવીશી મળે આ પંદરમા શ્રી આસ્તાગ જિન સ્તવન–સાર્થ
(સં. ડૉકટર વલ્લભદાસ નેણસીભાઈ મોરબી) કરે સાચા રંગ જિનેશ્વ, સંસાર વિરંગ સહુ અન્ય રે;
સુરપતિ નરપતિ સંપદા, તે તે દુરગધી કદન્ન રે. કરે. ૧ સ્પષ્ટાર્થ:– શાશ્વત સુખ અભિલાષી ભવ્ય ! તમે આતાગ સ્વામીના વચનો અને આસ્તાગ સ્વામીના ગુણમાં સાચે રંગ કરે. સંસાર વિરંગ એટલે કે સંસારના અનેક પ્રકારના જે ધન-વિષયસન્માન, આયુષ્ય, કટુંબ આદિ તેમાં મિથ્થા દશાએ રંગ લાગે છે પણ તે સર્વે વિપરીત રંગ છે. અને આત્મક્ષેત્રથી ન્યારે વિનાશક ભય ભરેલ. પરતંત્ર પૂર્વાપર કલેશ યુક્ત છે. દેના પતિ ઇદ્રો અને મનુષ્યોના પતિ ચક્રવર્તી રાજાઓ આદિની સંપદા જે અશ્વ-ગજ-સ્ત્રી આદિ તે તો જગત જીવની એઠ. દુર્ગધીક અને સડેલા અનાજ જેવી, વિહુવલતા કરાવનાર, પાપકારી દીનતા યુકત છે, પણ તેમાં મેહ-મદિરાની અધિયે અંધ થયેલા છને સુખ જણાય છે, પણ પરમાથે તે રોગ અને રોગના કારણભૂત છે. (૧)
જિન આસ્તાગ ગુણ રસ સમી, ચલ વિષય વિકાર વિરૂ૫ રે; વિણ સમકિત મતે અભિલ, જીણે ચા શુદ્ધ સ્વરૂ૫ રે. કર૦ ૨
મૃત્યુના ભય વિના માણસને માણસ બનાવી શકાય તેમ નથી. મૃત્યુના ભય વિનાને માણસ અત્યાચાર કરતી વખતે જંગલી પશુ કરતાં પણ વધી જાય. જીવનને સાત્વિક ધર્મમય બનાવવા માટે આ વાતે ખાસ વિચારવાની છે. આખા દિવસમાં માણસ એક વખત પણ એકાંતમાં બેસીને “ જ્યારે મરીશ અને કેવી રીતે મરીશ?” આટલું ન વિચારે તે જીવનમાં શક્તિ મુજબના પાપ કરતાં એને કણું અટકાવે તેમ છે? માટે આટલા બે પ્રશ્નો પોતાના હિતની ખાતર હમેશાં પૂછવા લાયક છે. એમાંથી જીવન જીવવા માટે સુંદર રાહ મળશે.
અત્યારે “વિષયની જંજાળ અને ખોટી માન્યતારૂપ ભ્રમ” આ બે વસ્તુઓના કારણે આત્મા રાજસી વૃત્તિવાળો થયો છે. તેમજ “ પાર વગરના પા૫ અને અંતવગરનો લેભ” આ બે વસ્તુઓથી આમા તામસ સ્વભાવનો થયે છે. એ દશામાં સુકત કરવા. દાનશીલ બનવું, સદાચારી, ન્યાયવાન. સંતોષી બનવું વિગેરે સાત્વિક વૃત્તિના કાર્યો એના જીવનથી અલગ રહ્યા છે.
રાજસી અને તામસી દશાને ટાળીને સાત્વિક દશા લાવવા માટે આ જીવનમાં બનતું કરનાર જીવન અજવાળી શકે છે. એ દશા લાવવા માટે ઉપર મૂકવામાં આવેલા બે પ્રશ્નો વિચાર અને જીવન તરફ નજર નાખે, સદાચારી બને, તેમની માત્રાને ઘટાડે. જીવનની માનેલી બેટી જરૂરીઆતોને દૂર કરે અગર ઘટાડે તે જરૂર સાત્વિક દશા લાવીને શાંતિ અનુભવે. એ જ ખરેખર કરવા જેવું છે. રાજસી અને તામસી વૃત્તિ ત્યજી, સાત્વિક વૃત્તિમેળવી અખંડાનંદ અનુભવવા ભાગ્યશાળી બને.
[ ૯૯ ]e
For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૦૦
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
નિજ ગુણ ચિંતન રસ રમ્યા, તસુ ક્રોધ અનલને તાપ રે.
નવિ વ્યાપે કામે ભવસ્થિતિ, જીમ શીતને અર્ક પ્રતાપ રે. કરે. ૩
સ્પષ્ટાર્થ – શ્રી. આસ્તાગ જિન પિતાના જ્ઞાનાદિક અનંત શુદ્ધ ગુણમાં રસીયા અને અખંડ સમય સ્વતંત્રપણે રમણ કરવાવાળા છે. ચલાયમાન વિષય વિકાર તે આસ્તાગ સ્વામીના ગુણથી ઊલ્ટ દુઃખ અને કલેશરૂપ છે. જ્યાં સુધી સમ્યગ જ્ઞાન નથી ત્યાંસુધી મૂઢ જીવ એવા વિષયરૂપ દુગુણોને અભિલાષી હેય પણ જેણે શુદ્ધ ગુણ સ્વરૂપને સ્વાદ ચાખ્યો, તે તે નિજ શુદ્ધાત્મ ગુણ ચિંતન રસ જલમાં રમ્યા. તેને ક્રોધાદિ કષાય અમિને તાપ કદાપિ વ્યાપે નહીં, પણ તે ભવસ્થિતિને કાપે, જેમાં સને પ્રતાપ શીત કરે છે તેમ. (૨-૩)
નિજ ગુણ રંગી ચેતના, નવિ બાંધે અભિનવ કર્મ રે. ગુણરમણે નિજ ગુણ ઉલસે, તે આસ્વાદે નિજધર્મ, કર૦ ૪
સ્પષ્ટાથે જે જીવ જિનગુણેમાં રંગી થયો તે નવા કર્મબંધ કરે નહીં. જિનગુણ રમણે પિતાના આત્મિક શુદ્ધ ગુણ ઉલ્લાસ પામે–પ્રગટ થાય તે જ પિતાના દીન-દર્શન ચરણાદિક ધર્મને સ્વતંત્ર આનંદ લે. (૪).
પરત્યાગી સગુણ એકવતા, રમતા જ્ઞાનાદિક ભાવ રે; સ્વસ્વરૂપ ધ્યાતા થઇ, પામે શુચિ ક્ષાયક ભાવ રે, કરે. ૫
સ્પાથ–જે પુરુષ પુદગલપરિણતિનું કર્તાપણું, ભક્તાપણું, રક્ષણપણું, ગ્રાહકપણું, વ્યાપકપણું તથા રાગ, દેષ અને મમતા યાત્રી સ્વરૂપ ધ્યાને એક વ રહી, જ્ઞાનાદિક રમ્ય રૂપમાં રમણ કરે તે પૂર્ણ સ્વસ્વરૂપને ધ્યાતા થઈ પવિત્ર અક્ષય ક્ષાયક ભાવ પામે. (૫)
ગુણકારણે નવ ગુણ પ્રગટતા, સરાગત રસસ્થિતિ છે રે; સંક્રમણે ઉદય પ્રદેશથી, કરે નિર્જરા તાલે ખેદ રે. કરે. ૬
સ્પષ્ટાર્થજ્ઞાનગુણના અવિભાગી છતી પર્યાયરૂપ કરણે વધતા વધતા અને નવે ન જ્ઞાન ગુણ નિર્મળ પ્રગટ થાય તેમ દર્શન ચરણાદિ સર્વ ગુણોના છતી પર્યાયરૂપ કરણે દર્શનચરણાદિક ગુણો પૂર્ણ પર્યાયે નિર્મળ પ્રગટે અને સત્તા તે જ્ઞાનાવરણ, દર્શનાવરણ અને મેહનીય આદિના રસ (અનુભાગ ) અને સ્થિતિ દલ સહિત છે, અને પ્રદેશ ઉદયથી સંક્રમણ કરી નિર્જરા કરે. અને અજ્ઞાન, મિથ્યાત્વ, કષાય તથા જન્મ મરણ ભય શેકાદિને ખેદ ટાળે. (૬)
સહજ સ્વરૂપ પ્રકાશથી, થાએ પૂર્ણાનંદ વિલાસ રે; દેવચંદ્ર જિનરાજની, કર સેવા સુખવાસ રે. કર૦ ૭
સ્પષ્ટાર્થ–સહજ શુદ્ધાત્મસ્વરૂપ પ્રકાશ થવાથી સ્વતંત્ર આમિક પૂર્ણાનંદ વિલાસ પ્રગટ થાય માટે દેવચંદ્ર મુનિ કહે છે કે-જિનરાજની સેવામાં રહી શુદ્ધ આત્મ સત્તાભૂમિમાં સ્વતંત્ર સુખે વાસ કરજે. (૭)
For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
A
6
દિ સંસારદાવાનળ સ્તુતિ અને પાદપૂર્તિ છે
લેખક–એ. હીરાલાલ રસિકદાસ કાપડિયા M. A.
(ગતાંક પૃષ્ઠ ૯૦ થી શરૂ ) પ્રષ-આ સ્તુતિને અંગે ભિન્ન ભિન્ન પ્રધાષ અસ્તિત્વમાં આવ્યા છે. તેમને એક એના કર્તાને અંગેને છે. હમણાં થોડા વખત ઉપર પ્રસિદ્ધ થએલા એક પુસ્તકમાં નીચે મુજબની મતલબની હકીકત છપાઈ છે –
પ્રસ્તુત સ્તુતિના ચતુર્થ પદ્યનું આદ્ય ચરણ રચાતાં એના પ્રણેતા હરિભદ્રસૂરિની જીભ બંધ થઈ ગઈ. એથી બાકીનાં ત્રણ ચરણે એ પ્રણેતાના હૃદયના અભિપ્રાય મુજબ સંઘ રચી આ સ્તુતિ પૂર્ણ કરી.
આ જાતને ઉલેખ એવી રીતે રજૂ થયેલ છે કે જાણે આ બ્રહ્મવાકય હેય. ખરી રીતે તે આવું વિલક્ષણ વિધાન કરતી વેળા એને અંગે જે કંઇ પૂરા હેય તે રજૂ થ ઘટે અને એની વિશ્વાસનીયતા વિષે ઈસાર થવું ઘટે. ગમે તેમ પણ હજી એ ઉપર્યુક્ત પુસ્તકના લેખક કે અન્ય કોઈ આ વિધાન સૌથી પ્રથમ કોણે કર્યું છે તે સૂચવશે તે આનંદ થશે.
બીજે પ્રલ એ છે કે “ઝંકારારાવસારા ” થી શરૂ થતે ભાગ ગુરુ સિવાયના જને પ્રતિક્રમણ કરતી વેળા મેટેથી ઉચ્ચારે છે અને તેમ કરવું સકારણ છે. આ અંગે તપાસ કરતાં ઉપાધ્યાય વીરવિજયજીએ રચેલી પ્રશ્નોત્તર-ચિન્તામણિ જોતાં એમ જણાય છે કે કોઈક મિથાદષ્ટિ અંતર સાધુ વગેરેને ઉપદ્રવ કરવાની બુદ્ધિથી વસતિમાં રહ્યો હોય તે એ અંતર મહાપુરુષે રચેલા ‘ઝંકારારાવસારા” ઈત્યાદિ અક્ષરાનુયોગને ઊંચે સ્વરે શ્રાવકે દ્વારા બેલાને સાંભળી એ સ્થાનમાંથી નાસી જાય.
“ઝંકારારાવસારા” એ ઠેકાણે ભમરાઓના સમુદાયના શબ્દનું વર્ણન છે. એ ઉત્કર્ષને હેત હોવાથી એટલે સુધી જ (ગુએ) બોલવું, નહિ કે ચારે કે.
ત્રીજો પ્રાણ એ છે કે સ્ત્રીઓને “નમોડ વર્ધમાના”—થી શરૂ થતી ત્રણ પદની સ્તુતિ તેમજ છંદની દષ્ટિએ એની સાથે સમાનતા ધરાવનારી “વિરાષ્ટોત્તર) થી શરૂ થતી રાતિ બલવાને અધિકાર નથી, કેમકે આ તે પુળ્ય(પૂર્વ)ના અંશરૂપ છે. આથી સ્ત્રીવર્ગ ઉપર્યુક્ત આ બે સ્તુતિને બદલે સંસારાવાનલથી સ્તુતિનાં પહેલાં ત્રણ પદ્યો અને સંપૂર્ણ સ્તુતિ અનુક્રમે બેલે એવી પ્રથા દાખલ થયેલી જોવાય છે.
આ સંબંધમાં પાંચ પ્રશ્નો ઉદ્દભવે છે –
(૧) “મોડતુ વર્ષાના' થી શરૂ થતી સ્તુતિ પૂર્વના ભાગરૂપ છે એમ કહેવા માટે સબળ અને પ્રાચીન પૂરા શે છે?
(૨) આ રસ્તુતિનું સૂચન હેમ હનુશાસનની પર વૃત્તિ કરતાં પ્રાચીન ઈ કૃતિમાં છે ખરું ? ૧ જુઓ વિવિધ-પ્રશ્નોત્તર (૫. ૮૬-૮૭). અહીં મૂળ પાઠ અપાયેલો છે.
©[ ૧૦૧ ]
-
-
-
-
For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૧૦૨
www.kobatirth.org
શ્રી આત્માનઃ પ્રકાશ.
(૩) ‘ વિરારાજોષન થી શરૂ થતી સ્તુતિ પૂર્વના અંશ છે. એમ કયા પ્રામાણિક અને પ્રાચીન ઉલ્લેખને આધારે કહી શકાય તેમ છે ?
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
( ૪ ) વગ' માટે સ’સાર-દાવાનલ-સ્તુતિનેા ઉપયોગ કરવાની પ્રથા દાખલ કરાઇ તે પૂર્વે એ માટે કયા સૂત્રનેા કે કઇ કૃતિઓના ઉપયાગ કરાતા હતા ?
( ૫) આ નવીન પ્રથા દાખલ કરનાર કાણુ છે? એમણે શા માટે એ દાખલ કરી અને એના અમલ કયારથી કરાતા આવ્યો છે?
આ તમામ પ્રશ્નોના ઉત્તર આપવાનું હાલ તુરત બની શકે તેમ નથી. પૂર્વના અશ હોવાની ખાખત મે’A History of the Canonical Literature of the Jainas (પૃ. ૯૦ ),માં સામાન્ય રૂપે ચર્ચો છે અને પહેલી સ્તુતિ માટે તેા હીપ્રશ્નના હવાલે આપ્યા છે.
‘• વિશાલાચન ’ માટે તે આખા પ્રશ્ન જ ઊભા રહે છે, એ પૂર્વના અશરૂપ નથી જ એમ માની લઈએ તેા પણ એ કેટલી પ્રાચીન છે એ બાબત ઉપર પશુ વિશિષ્ટ પ્રકાશ દાઈએ પાડેલા જણાતા નથી. આ સબંધમાં હું એ સૂચવીશ કે પ્રતિક્રમણુનો વિધિ રજૂ કરતી પ્રાચીનમાં પ્રાચીન જે કૃતિમાં - વિશાલાચન ' સ્તુતિના ઉલ્લેખ હોય તેના રચનાવા જાવામાં આવે તે આ દિશામાં એક પગલુ માંડેલુ ગણાશે.
ܕܕ
.
અહીં એ વાત ઉમેરીશ કૅ ‘“ વિશાલલેાચન ’’ઉપર કનકકુશલગણુની પિત્ત છે. એ સાડીમાં વિ. સ. ૧૬૫૪ માં રચાઇ છે, એમ . સા. સં. ઈ. ( પૃ. ૫૧ ) માં ઉલ્લેખ છે એટલે “ વિશાલલાચન ” કૃતિ લગભગ વિ. સ. ૧૬૦૦ જેટલી તેા પ્રાચીન ગણુાય જ.
[૨]
પાદપૂતિ અને અથ, તેમજ આ જાતની રચનાના ઉદ્ભવ ક્યારે કેમ થયા એ બાબતે મે' “ પાદપૂર્તિરૂપ જૈન કૃતિઓ '' નામના લેખમાં વિચારી છે અને એ લેખ ટૂંક સમયમાં પ્રકાશિત થવાના છે એટલે એ વાત અહીં હુ' જતી કરું છું.
“ સંસારદાવાનલ સ્તુતિ ” ની પાદપૂતિ' એ પ્રકારે થયેલી જોવાય છે. ( ૧ )સમસ્ત પદોનાં ચારે ચરણની એટલે કે સર્વાંગીણુ અને ( ૨ ) એ ાઇ એક જ ચરણની એટલે કે આંશિક્ર. પ્રથમ પ્રકારની પાદપૂર્તિ રૂપ રચના આપણે પ્રથમ વિચારીશું.
( ૧ ) પ્રમદ-પાથ-જિન-સ્તવન-આ મંડપાચલના મંડનરૂપ ‘ પ્રમદ ' પાર્શ્વનાથની સ્તુતિ છે. એ સિદ્ધાંતચિએ રચી છે. એટલે અ॰ જિનભદ્રસૂરિના ભક્ત ( ? શિષ્ય ) અને પુષ્પમાલા ઉપર વિ. સ’. ૧૫૧૨ માં વૃત્તિ રચનાર સાધુસામના ગુરુ થાય છે. એ હિસાબે આ પાદપૂર્તિ' વિ. સ. ૧૫૧૦ ની આસપાસમાં રચાયાનું હું અનુમાન કરું છું. એમાં ૧૭ પડ્યો છે. પહેલાં સેાળ પદ્યો એ મૂળ કૃતિનાં ચારે પદોના પ્રત્યેક ચરણને ચતુર્થ ચરણને સ્વીકારી યાજાઇ છે. ૧૭ માં પદ્યમાં કર્તાએ પાતાના નામના એટલે કે ‘ સિદ્ધાંતરુચિ ’તે ‘ સિદ્ધાંત ' એ અંશ રજૂ કર્યાં છે, અને સાથે સાથે ' જિનભદ્ર ’– ના પશુ ઉલ્લેખ કર્યો છે.
આ સ્તવનના પ્રારંભ “ મેયો ઘાનં ” થી થાય છે. આ સ્તવન એ સ્થળેથી પ્રકાશિત થયું છે. (૧) જૈન સ્તાત્રસ ંગ્રહ( ભા. ૧, પૃ. ૬૭-૬૯ ) માં અને (૨) “ માંડવાઢા મંત્રી અથવા
"
For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
- કવિ શ્રી મોહનલાલજી લટકાળાકૃતછે શ્રી આઠમાચંદ્રપ્રભુસ્વામીજીનું સ્તવન–સાર્થ છે
લેખક–પં. શ્રી રામવિજયજી ગણિવર્ય શ્રી શંકરચંદ્ર પ્રભુ રે લે, તું ધ્યાતા જગને વિભુ રે લે; તિણે હું લગે આવી છે કે, તમે પણ મુજ મન ભવિય રેલો. ૧
ભાવાર્થ –શ્રી સુખના કરનારા હે ચંદ્રપ્રભુ! આપ શુકલધ્યાનના ધ્યાતા છે અને જગતમાં મહાસમર્થ પુરુષ છો તે કારણથી હું આપની અરજી કરવા આવ્યો છું. આપ મારા મનમાં ભાવ્યા છે. ૧ વેથડમrt gવય” નામના પુસ્તક (પૃ. ૬૪-૬૯ ) માં, આ બંને પુસ્તક એક વખતે મારી સામે નહિ હોવાથી મેં આ બે કૃતિ ભિન્ન ભિન્ન માની લઈ એ પ્રમાણેને ઉલેખ ઉપર્યુક્ત સુચીપત્ર( ભા. ૭, પૃ. ૨૫. )માં કર્યો હતે. આવી ભૂલ શ્રી અગરચંદ નાહટા જેવી સાધનસંપન્ન વ્યક્તિને હાથે પણ થવા પામી છે એ નવાઈ જેવી વાત છે,
(૨) પ્રથમ જિન સ્તવન–આ ખ. જિનચન્દ્રસૂરિના ભક્ત સુમતિકલેલની ૧૭ પદ્ય પૂરતી અને ઉપર્યુક્ત સ્તવનની સાથે પાદપૂતિની બાબતમાં મળતી આવતી કૃતિ છે. એના અંતિમ પઘમાં પ્રધુનેy vયોજિયપૃથ્વીધારા રચના-વર્ષને ઉલ્લેખ કરાયો છે. પાધિથી સાત તેમજ ચાર એ બેનું સુચન થાય છે. પ્રથમ વિકલ્પ પ્રમાણે રચતા-વર્ષ વિ. સં. ૧૬૭૫ ગણાય અને બીજા વિકલ્પ પ્રમાણે વિ. સં. ૧૬૪૫ ગણાય. આ ઋષભદેવને અંગેનું સ્તવન જૈન સ્તવ્યસંગ્રહ ( ભા. ૧, પૃ. ૬૫-૬૭ )માં છપાયું છે.
() પાર્શ્વ સ્તવન–આ પણ ૧૭ પાનું સ્તવન છે, એ કોઈ સ્થળેથી પ્રકાશિત થએલું જણાતું નથી. એટલે એ ઉપયુક્ત પ્રકારની જ પાદપૂર્તિરૂપ હશે કે કેમ તે જાણવું બાકી રહે છે. વિશેષમાં એના કર્તા લક્ષ્મીવલ્લભ તે જ શું કલ્પદ્રુમકલિકાનાં રચનાર છે એ પણ એક પ્રશ્ન છે. જે એમ જ હોય તે આ સ્તવન વિ. સં. ૧૭૪૫ ના અરસામાં રચાયાનું હું અનુમાન કરું છું.
સંસારધારાપાદપતિ–આ જ્ઞાનસાગરની રચના છે. એથી વિશેષ પરિચય તો આ કૃતિ પ્રકાશિત કરે તે આપી શકાય. એ સર્વાગીણ છે કે આંશિક તે પણ જાણવું બાકી રહે છે.
હવે અાશક કૃતિ આપણે વિચારીશું.
જિન-સ્તુતિ–આને પ્રારંભ “ મૌ૪િથી કરાવે છે. એ મૂળ કૃતિના પ્રત્યેક પદ્યના આદ્ય ચરણની પૂર્તિરૂપ છે અને એમાં એકંદર ચાર જ પડ્યો છે. એ જૈન સ્તોત્રસંપ્રહ(ભા. ૨, પૃ. ૨૦)માં છપાઈ છે.
આવી આંશિક કૃતિ બીજી કોઈ હોય તે તે જાણવામાં નથી.
અંતમાં એ વાત હું સુચવું છું કે પાદપૂર્તિરૂપ જે જે કૃતિ અપ્રકાશિત હોય તે પ્રસિદ્ધ થવી ઘટે. આગળ વધીને કહુ તે સંસારદાવાનળ સ્તુતિ એની ટીકાઓ અને એની પાદપૂર્તિરૂપ સમસ્ત રચનાઓ સાથે તેમજ અનુવાદ, સ્પષ્ટીકરણ અને વિશિષ્ટ પ્રસ્તાવના સહિત એક પુસ્તકરૂપે પ્રકાશિત થવી જોઈએ. ૧ જે એમ જ હેય તે એ સત્વર પ્રકાશિત થવું ઘટે.
© ૧૦૭ ]e
For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૦૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
વિશેષાથ-શ્રી બાવથી અષ્ટ મહાપ્રાતિહાર્યરૂપ ( અશોકવૃક્ષાદિ) હોય છે અને અત્યંતર લક્ષમી કેવલજ્ઞાનાદિ ગુણરૂપ છે, એવી રીતે આપ બંને લક્ષ્મી યુક્ત છે. લક્ષ્મીસંપન્ન છતાં આપ નિષ્પરિમલી છે, મમતા રહિત છે. એ અતિ અદ્દભૂત દશક વાત છે. વળી આપ શુકલધ્યાનના માતા છે. જગતમાં વીતરાય કર્મ ક્ષય કરવાથી અનંત બળવાળા વિભુ છે. તે કારણથી હું આપની વિનંતિ કરવા આવ્યો છું. ૧
દીધી ચરણની ચાકરી રે લે, હું એવું હરખે કરી રે લોલ;
સાહિમ સામું નિહાળજો રે લે, ભવસમુદ્રથી તાર રે લે. ૨
ભાવાર્થ –આપે મને ચરણની ચાકરી આપી, હવે હું હરખે કરી આપની સેવા કર, હે પ્રભુ! મારી સામું આપ દેખજો અને સંસારસમુદ્રથી મને તાર. ૨
વિશેષાર્થ –હે પ્રભુ આપે મારા ઉપર કૃપા દૃષ્ટિ કરી સેવા આપી તેથી હું કૃતાર્થ થયે. મારા ભાગ્યને ઉદય થયો. તે કારણથી ત્રિકરણ બની શુદ્ધિપૂર્વક અતિ હર્ષ ધારણ કરીને આપની સેવા કરે. આ સેવા મનથી હું કરતા આપના ગુણે મારા હાથમાં લાવી અનુમોદના કરે. વળી વચનથી સેવા કરતાં આપના ગુણે, લોક, સ્તુતિ, ચિત્યવંદન, સ્તવન, સ્મરણ વિગેરે શબ્દદ્વારા ગાઉં. વળી કાયાથી જળ ચંદનથી તથા પુષ્પવડે દ્રવ્ય તથા ભાવપૂજા કરું. હે પ્રભુ ! મારા ઉપર અમૃતમય દષ્ટિપાત કરો અને અનાદિઅનંત એવા અગાધ સંસારરૂ૫ સમુદ્રમાંથી આપ નાવ અથવા સ્ટીમર અથવા વહાણના કમાનરૂપ બની મને તારે એ યાચના.
અગણિત ગુણ ગણવાતણું રે , મુજ મન હેશ ધરે ઘણી રે ; જિમ નભને પામ્યા પંખી રે લો, દાખે બાળક કરથી લખી રે લા. ૩
ભાવાર્થ-હે પ્રભુ! આપના અગય ગુણ ગણવામાં મારું મન ઘણી હોંશ ધરાવે છે. જેમ પક્ષી આકાશમાં ભમે છે–જેમ બાળક હાથની સંજ્ઞાથી આકાશને બતાવે છે.
વિશેષાર્થ-આપનામાં ન ગણી શકાય એવા અનંત ગુણ છે. તે પણ તે ગુણ ગણવા માટે મન ઘણી હેશ ધરાવે છે. (ત્યાં દષ્ટાંત આપી ચાલતી વાતને ફક્ત ઉલ્લેખ કરાય છે.) તે આ પ્રમાણે વિચારો-જેમ અનંત અપાર આકાશ છે છતાં પક્ષીઓ જાણે આકાશનું માપ લેવા નભ:પ્રદેશ ભમતા હોય એવું જણાવે છે. વળી બાળકને પૂછીએ કે ગગન કેવડુ (હાય ) છે? તો તે બાળક હાથથી ચેષ્ટા કરી બે હાથ પહોળા કરી બતાવે છે તેથી આકાશને પાર પમા નથી. પરંતુ કાંઈક અપાર વસ્તુની જ ઝાંખી” લીટી દ્વારા અનુભવમાં મુકાય છે- જાણવા જણાવવા પ્રયત્નશીલ બનાય છે. એ જ વાતને ઉપનય રહસ્ય તરીકે એમ ઘટાવે કે પ્રભુમાં અનંત ગુણો છતાં તે અનંત ગુણોને દેખાવા-ઘેડ શબ્દથી પણ સેવકનો પ્રયત્ન તતિપાત્ર છે. એ વ્યવહારનો નિષેધ કરવામાં આવે તો પ્રભુના ગગાની સ્તુતિ છવાસ્થ પ્રાણી કરી શકે જ નહિ, માટે કહેલ વ્યક્તિ અનુભવગમ્ય છે. વ્યવહારનયથી પ્રસિદ્ધ છે.
જે જિન તું છે પાંસરે રે લે, કરમતણે શે આશરે રે લોલ,
જો તમે રાખશે ગેરમાં રે લે, તે કેમ જાશું નિગોદમાં રે લે? ૪
ભાવાર્થ –હે પ્રભુ! જો આપ મારા પ્રત્યે અનુકૂળ છે, તે કરમને શો આશરે છે? વળી હે પ્રજા જે આપ સેવક જનને ખોળામાં રાખશે તે અમે કેમ નિગોદમાં જઈશું? ૪
For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી ચંદ્રપ્રભુ જિન સ્તવન–સાથ
વિશેષા:-- હું પ્રભુ ! જો આપ મને પોતાને ગણી ધર્મપ્રેમ રાખી મારા સાચા અન્નુય વધારશે। તા પછી આઠ કમતી મૂળ પ્રકૃતિ અને ૧૫૮ ( એકસે તે અઠ્ઠાવન ) આ ઉત્તરપ્રકૃત્તિ મારા આત્મા ઉપર કાંઇ જોર કરી શકશે નહિ. આ અનાઅિનંત ભવચક્રમાં અન’તાનત પુદ્ગલપરાવર્તન રખડયા. તેમાં ક્રમની સત્તા મારા ઉપર એટલા સુધી જોર કરતી રહી કે—જ્યાં સુધી હૈ વીતરાગ પ્રભુ ! આપની અનુકૂળ વૃત્તિ મારા ઉપર ન હતી. હવે તે આપ મારા ઉપર અમૃતષ્ટિથી જોનારા અન્યા. મને આપ પોતાના ( ખેાળામાં) ખાળકની જેમ રાખનાર થયા, તેથી હવે અમે બ્યવહારરાશીરૂપ સમ કે બાદર નિગેાદમાં નહિ જઇએ; કારણ કે સર્વ જીવ માત્રનું સ્થાન અવ્યવહારરાશીરૂપ હતું. હવે એ રાશીમાં જવાતું બંધ થયું. તે વ્યવહારનયથી સમજ્યા. કદાચ પ્રભુની સેવા મળી અને પછી સૂમ નિાદરૂપ અશુભ કમ' ઉપાર્જન કર્યું, તેથી નિગેદમાં આત્માને જવુ પણ પડે, માટે એમાં એકાંત નાડુ પણ અનેકાંત સ્યાદ્વાદ મત આશ્રિત કરવા. તેમાં પ્રભુની સેવાના દેષ ન સમજવો. પરન્તુ જીવનું અજ્ઞાન સમજવું, પરમાથી પ્રભુસેવા એકાંત હિતકારી છે, મધુર છે, પ
જન્મ તાહરી કરુણા થઈ રે લા, કુમતિ કૃતિ દૂરે ગઈ રે લા, અધ્યાત્મ વિ ઊગીયા રે લા, પાપ તિમિર કિહાં પુગીયા રે લે. ૫
ભાવા —જે વખતે હૈ પ્રભુ ! તારી કરુણા થઇ તે વખતે કુમુદ્ધિ-કુતિ દૂર ગઇ. વળી અધ્યાત્મરૂપી સૂર્ય ઊગ્યા અને પાપરૂપ અધકાર નાશ પામ્યા.
૧૦૫
વિશેષાઃ—પ્રભુની કરુણાદષ્ટિ થાય, ત્યારે સેવકને સુબુદ્ધિ ઉપજે અને તેથી નર્ક અને તિય"ચતરૂપ અશુભ કર્માંના બંધ અટકે, તે વખતે આત્મગુણુની રમણતારૂપ સૂર્ય –ભક્તજનના અંતઃપ્રદેશમાં ઊગે, તે વખતે પાપરૂપ અંધકારને પલાયન કરવું જ પડે.
ઉર્વશી થઈ ઉમ્મરે વસી રે લે; નજર વાદળની છાયડી રે લેા. ૬
તુજ મૂતિ માયા જિસી રે લા, રખે પ્રભુ ટાલા એક ઘડી રે લેા, ભાવા——હે પ્રભુ ! તાહરી મૂર્તિ “ માયા સદશ ' છે. ઉર્વશી મનમાં વસી ગઇ છે, તે હૈ પ્રભુ ! એક ઘડી પણ તેને બહાર જવા દેશેા નહિ અને જશે તે વાદળતી છાયા જેમ જોતજોતામાં નાશ થાય છે તેમ થઈ જશે. ૬
વિશેષા:—હૈ પ્રભુ ! આપની મૂર્તિ માયા એટલે અતિ ચપળ વિદ્યારૂપ છે. તેણીએ પેાતાનુ રૂપ દેવાંગના (૨ભા જેવુ માહિત અને શૃંગારિક બનાવી ) ભક્તજનના મનમાં વસાવ્યું, તેથી હું પ્રભુ 1 આપતે વિનંતિ કરું છું કે મારા ઉપર કૃપાદિષ્ટ કરી એક ઘડી પણ તે માયારૂપ મૂર્તિને મારા મનમંદિરમાંથી ખસવા દેશે નહિ. આપની મૂર્તિ જો મારા મનમાંથી ખસી જશે, તે આકાશમાં વાદળાં જેમ જોતજોતામાં નષ્ટ થાય છે, તેમ આપની મૂર્તિદ્વારા જે અપૂર્વ આનંદ હું લઇ શકું છું, તે આનંદ લૂંટાઇ જશે; કારણ જતાં કાયને પણ અભાવ થશે, તેથી મારી અરજી ધ્યાનમાં લેશે.
For Private And Personal Use Only
તાહરી ભક્તિ ભલી ખની રે લેા, જિમ ઔષધી સજીવની ૨ે લે; તન મન આનંદ ઉપના ૨ે લા, કહે મેાહન કવિ રૂપના ૨ેલે. ૭ ભાવાર્થ:—હે પ્રભુ ! તમારી ભક્તિ મારે માટે સારી બની છે, જેમ સ ંજીવની ઔષધી મનુષ્યજાતને કામણુરૂપ વિદ્યાથી પશુપે બનાવી દીધા હોય તેને ચારામાં ચરાવવામાં આવે તે તે ઔષધીરૂપ
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
66
નિંદા કરનારનું પણ સન્માન કરો
o
નિંદા કરનારાઓને પોતાના ગુરુ દČવીને નાની જનેા સ્તુતિ કરે છે અને કહે છે કે— क्षमाशखं करे यस्य, दुर्जनः किं करिष्यति १
अतृणे पतितो वह्निः स्वयमेव उपशाम्यति ॥ "
,
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જેના હાથમાં ક્ષમાપી શક્મ છે તેવું દુજન લેાકેા શું બગાડી શકે? જ્યાં સૂકું' બ્રાસ જ ન હેાય
ત્યાં પડેલા અગ્નિ પેાતાની મેળે જ શાન્ત થઇ જાય છે–બુઝાઇ જાય છે.
જેમ પાઠશાળાઓમાં પરીક્ષા ાય છે, તે સદા પરીક્ષા જ લેતા રહે છે, તે જ પ્રકારે એ નિંદાને પણ સમજવા જોઇએ, પરીક્ષક એ જ વિદ્યાર્થીઓની પરીક્ષા કરે છે કે જે વિદ્વાન બનવાની પુષ્ઠાથી પાઠશાળામાં ભણુવા દાખલ થાય છે.
જે બાળક ભણુતા જ નથી અને જે જાનવીની પેઠે જન્મતાં જ માત્ર ખાધા-પીધાની ચિંતામાં જ લાગી જાય છે તેની પરીક્ષા પરીક્ષક શું કરશે? ( નિરક્ષરતાની પરીક્ષામાં તે પહેલેથી ઉત્તીણ' થઇ ચૂકયાછે. ) આવા પ્રકારે નિદા એમની જ નિંદા કરે છે કે જે આ લેાકની તથા પરલેાકની ઉન્નતિ કરવા ઇચ્છે છે. એટલે, “ જે શ્રેષ્ઠ બનવાની જ ઇચ્છાથી ઉતિની પાઠશાળામાં પ્રવેશ કરે છે. '' પરંતુ જેના જીવનમાં કાંઇ વિશેષતા જ નથી. અને જે આહાર, નિદ્રા અને મૈથુન વિગેરે કાર્યોંમાં જ અન્ય પ્રાણીઓની જેમ વ્યવહાર કરે છે એવાઓને તે નિ'દાસ્તુતિ બન્ને સમાન જ છે.
આ લોકની ઉન્નતિમાં નિંદા ગમે તેટલા વિઘ્નો નાખશે પરંતુ પારલૌકિક ઉન્નતિમાં તે નિંદા મદદરૂપ જ છે. નિદાના બે પ્રકાર છેઃ એક છે અપવાદ અને બીજો છે પ્રવાદ. ખરાબ કામ કરવાથી, નિદા થાય છે તેને અપવાદ કહેવામાં આવે છે. તેનાથી બચવા માટે તેા સૌ ક્રાર્યએ જીવ-જાનથી પ્રયત્ન કરવા જ જોઈએ, પરંતુ કોઇ નિ’દાસ્પદ કાર્યં કર્યું ન હોય છતાં લાકે અમસ્થા દ્વેષયો, ગુસ્સાથી, કિશાખારીથી અથવા ભ્રમથી નિંદા કરવા લાગે છે, તેને પ્રવાદ-બબડાટ કહે છે.
ઉન્નતિને માગે આગળ વધનારા માણસેએ બબડાટની પરવા કરવી જ નહીં. ખખડાટ એ તે કંટકથી છત્રાએલા ઉન્નતના શિખર ઉપર ચઢવા માટે ટેકા આપનારી લાઠીનું કામ કરે છે.
લારંજનની ખાતર નિદાની પરવા કરીને તેનો યથાર્થતા લેાકાની આગલ દેખાડવી એ તે ફકત ઈશ્વર સિવાય ખીજાથી આ જમાનામાં બનવું અશકય છે. ઇશ્વરના આચરણની નકલ આ કલિકાળમાં કાઇ કરવા જાય તેા ધરતી ઉપર પગ મૂકવાની પશુ જગ્યા મળી શકે નહિ.
વનસ્પતિના એક ગુણુ એવે છે કે-પશુના રૂપનું પરાવર્તન કરાવી મૂળ રૂપમાં જોડી આપે. ક્રાઇ મનુષ્ય પશુ જેવા હાય તેવા આત્માને જો તીય કર દેવની ભક્તિ મળે તા અજ્ઞાનરૂપ ભાવ પશુપણું ટળી જઇ, સુમુદ્ધિરૂપ માનવપણું પ્રાપ્ત થાય. એવા હેતુથી પ્રભુની ભક્તિને સ ંજીવની ઔષધીરૂપ ઉપમા આપી છે. આવી ભક્તિથી હે પ્રભુ ! અમારા શરીરમાં, અમારા મનમાં ઘણા ધણેા આનંદ પ્રગટ થયા છે. એવી રીતે પતિ રૂપવિજયજી મહારાજના શિષ્ય આ સ્તવનના રચયિતા કવિ મેહવિજયજી કહે છે, છ
[ ૧૦૬ ]©
For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
નિદા કરનારનું પણ સન્માન કરા
એક ધાબીના બબડાટથી નિષ્કલંક અને પતિપરાયણુ સતી સાધ્વી સીતાજીને શ્રી રામચ‘દ્રજીએ ત્યજી દીધા હતા એવું વિષમ કા તા એવા અવતારી મહાન પુરુષને જ શાભાવે છે, પણ જો એક સામાન્ય કાટીને માનવી એવા અબડાટની પરવા કરી સય પ્રગટાવવા નિકળે તો એ હાંસીને પાત્ર જ ખતે છે અને પ્રવાદપ્રિય માનવીને વધુ તાન ચડે છે,
અત્યારે જગતમાં જ્યાં જોશું ત્યાં પ્રવાદપ્રિય મનુષ્યા ટકાની ગણત્રીએ વધી જાય છે.
૧૦૭
વત માન સમયમાં મનુષ્ય શુ સંગ્રહી રહેલ છે ? એ જ પોતે સમજી શકતા નથી, મનુષ્ય જો ધનના સંગ્રહ કરે તે એ તૃષ્ણા ક્ષમ્ય છે. તેમજ હાથમાંથી પડીતે ભાંગી જાય એવી ક્ષશુભ ગુર ચીજોને સંધરે તે એ ધૂન પણ ક્ષમ્ય છે. પણ માનવી તેા ઝેર, વેર, કૃતઘ્નતા અને કિન્નાખારી તેમજ કારુણ્યની વાતે પોતાના મનમાં ભરી રાખે છે અને સમયે કે કસમયે વિયાર્યાં વગર તેનુ પ્રદર્શન કરે છે. જેની દુ"ધ તથા વિકૃતિથી ધણા માણુસાને ભ્રુગુપ્સા પહેોંચાડે છે. માનવી માત્ર ભૂલને પાત્ર તે છે જ પણ ધણાએક માનવીમાં સ્વાભાવિક દોષ એવા પ્રકારના હોય છે કે પોતાની જાતને જરાપણુ વિચાર નહીં કરતાં અન્ય કે જે લેકદૃષ્ટિએ મહાન છે, જ્ઞાની છે, પૂત્રનીય છે અને કરુડ્ડાના સાગર જેવા છે એવાના પણ છિદ્રો તપાસવા પ્રેરાય છે પણ એ માનવીએ સમજવુ' ધટે છે કે માનવીની દષ્ટિ ઈશ્વરે આગળ રાખી છે તેથી જ તે આગળ જોઇ શકે છે પણ પોતાનાં જ કર્મોના પરિણામ તેનાં પાછળ પડતા પગલાંઆમાં કેવા લખાય છે એ તરફ એનું ધ્યાન નથી હતુ.
માણસની પાછળ એના પગલાં પાડી રાખવાની કુદરતે વ્યવસ્થા પૂરેપૂરી કરી રાખેલી છે એ માણસાથે ન ભૂલવું જોઇએ.
કુદરતના પેટમાં કશું સમાતુ જ નથી. એ તે બધું કહી દે છે. ભલેને આઠ દસ હજાર વર્ષ પછી પણ કહ્યાવગર એનાથી રહેવાતું નથી. હજારો વર્ષોં પહેલાંના પ્રાણીઓના ઇતિહાસ પૃથ્વીના પેટમાં કે કાલસાના પડ વચ્ચે સાચવેલા પણ જડી આવે છે અને જેમ સાગરના પેટમાંથી મેાજાએ 'ખલાઓને કિનારે લાવીને નાંખે છે “ એ માજાએથી પણ દુનિયાને બતાવ્યા વિના રહેવાતુ નથી, ’’
જેટલી ઘટનાએ સૃષ્ટિ ઉપર તથા તેના પેટમાં અને છે તે બધું કુદરત કર્યાંક ને ક્યાંક નોંધી રાખે છે અને ઉપર દા. પોતે એમ સ્વહસ્તે તે લખે છે.
સૂર્ય, ચંદ્ર, પૃથ્વી, તારા, પશુ, પક્ષી, ઝાડપાન, પહાડી અને નદીઓ તથા શહેરા અને ગામડાઓ તથા નદીના પટ અને સમુદ્રના તળીયાં દરેક જણ પેાતાના પ્રતિહાસ ખેલે છે, અને માણસ ! માજીસ દંભી છે, ઠંગ છે, કળાબાજ છે અને તેનામાં ડાળ કરવાની શક્તિ પણ અસાધારણ છે છતાં પણ એ પણ પોતાના ઇતિહાસ ઉધાડા પાડ્યા વિના રહી શકતા નથી; માથા પરના વાળ, કપાળની કરચલીયા, “ ચંચળ કે જડ આંખા વિગેરે દરેક વસ્તુ જીવનના ઇતિહાસ જાહેર કરે છે. તેમજ માણસની ભાષા અને એનું લખાણ પણ એના સ્વભાવ તથા કુલીનતાનું સ્પષ્ટીકરણ કરી દે છે.
For Private And Personal Use Only
માણુસ જ્યારે ગાફેલ હાય છે ત્યારે એને રૂઢ સ્વભાવ જાગૃત ઢાય છે અને માસ - જ્યારે ઈરાદાપૂર્વક માલે છે ત્યારે તેને અનુભવ અને સસ્કારી માલે છે, પણ જ્યારે એનાથી મેલાઇ જવાય છે ત્યારે એની જિંદગીની મૂડી ઉધાડી પડી જાય છે. મનુષ્ય જો એટલું જ સમજે કે પોતે આગળ ( ખીજાના દોષો ) જોઇ શકે છે. જ્યારે પોતાનાં ( દાષા-કર્મા ) પગલાં તે પાછળ પડે જ છે અને તે માંહેના સારા માઠાના પ્રતિહાસ કુદરત નોંધી જ લે છે.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૧૦૮
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
માનવી, શા માટે પરિનંદા કરી ભાવ પાપ બાંધી રહ્યો છે ? પોતાની અમૂલ્ય જિંદગીને અમુલ્ય સમય પારકી નિંદા અને ખેાદણી કરવામાં શા માટે ખર્ચી રહેલ છે ?
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શુ' મનુષ્યને અન્યના દેજે! શોધવામાં જ બહુ આનંદ આવે છે? શા માટે એ રીતે સ` અને ઝાડના ઠૂંઠાને ભૂત માની બેસે છે? શું એ માનવી સમજતો નથી કે પોતાના દેષો શોધવામાં પણ ખીજાને એટલે જ આનંદ આવતો હરો ? મનુષ્ય ન ભૂલવું જોઇએ કે અન્યની ભૂલ શોધવામાં અને તેને ઉધાડી કરવામાં બહાદુરી નથી. પણ ગુણગ્રાહી થવામાં જ જીવનની ખરી મહત્તા છે.
મનુષ્ય માત્રે સમજી લેવું ધટે છે કે એક પરમાત્મા સિવાય કાઇપણ વ્યક્તિ દોષરહિત નથી જ. ચંદ્રમાં પશુ ડાધ છે અને ગુજ્ઞાખામાં કાંટા છે એ વિષે કવિ કહે છે કે;
शशिनि खलु कलंक: कंटकः पद्मनाले, जलधिजलमपेयं पंडिते निर्धनत्वं ॥१॥ ચિતલનવિપોળ, કુમળત્ત્વ સ્વરૂપે, ધનપતિજીવનાં, રત્નોળી નૃતાંતઃ ॥॥ ખામી તા કુદરતે સર્વેમાં મૂકી છે પણ શુ એને આપણે તિરસ્કાર કરીશું ?
મનુષ્યના ક્લિમાં કલહ તથા કષાયના ઉદય દ્રિયાના અપ્રશસ્ત વિકારથી જ થાય છે કે જે સમ્યક્ત્વને પ્રગટવા દેતા નથી. જો એ વિકારને રાકવામાં ન આવે અને તે પ્રત્યે સુદૃષ્ટિ યુક્ત લક્ષ આપવામાં ન આવે તે તેમાંથી વ્યક્તગુણુની મલિનતા ઉદ્ભવે છે. અને તેમાંથી જ દૂષિત પ્રવૃત્તિઓના વિકાસ થાય છે; માટે જે કષાયરૂપી નિંદ્ય વ્યવહારમાં હિંસાને શ સમાયેલા છે. જેથી સાચા જૈતાએ નિંદા, કલહ, કષાય આદિ ચાર અપ્રશસ્ત દુષ્ટ તત્ત્વોને દૂર જ કરવા ઘટે છે.
સાથે સજ્જન ક્રાણુ ? એ વિષે કવિ કહે છે.
सुजनं व्यजनं मन्ये, चारुवंश - समुद्भवम्, आत्मानं च परिभ्राम्य, परतापनिवारणम्
ઉત્તમ વશમાં જન્મ ધારણ કરીને પોતાના શરીરનું પિરવતન કરીને ખીજાનાં દુઃખ દૂર કરનાર સજ્જન પુરુષને કવિએ પ`ખાની ઉપમા આપેલ છે ( પુંખા પેતાને જ ફેરવીને ખીજાઓના તાપ દૂર કરે છે) માટે હું ભાઇ! તારામાં અનત જ્ઞાન છે તેનેા સદ્ઉપયાગ કરી નિંદ્ય વિષયાને ત્યાગ કરી જીવનનું સાર્થક કરી લે.
જે વસ્તુ વ તેમજ પરના જીવન ઉત્કર્ષ તે માટે અંતરાયરૂપ છે. એવી વસ્તુને તે પરિત્યાગ કરવા એ જ ઉત્તમ છે. નાહક પોતાના તથા અન્યના આત્માને કલુષિત શામાટે બનાવવા ? અહિંસાને ઉપાસક એ હિંસાત્મક તત્ત્વને કદાપિ પણ સ્વીકાર ન જ કરે. સાચે જૈન તે એ વસ્તુને પ્રતિકાર જ કરે, મુકતાફળને ભેગી હંસ ભૂખ્યા મરી જશે પણુ અન્ય વસ્તુને ગ્રહણ નહીં જ કરે. એમ પ્રભુ શીતરાગના સુપુત્ર! પણ એ પિતાની શાખને એમ ન જ લગાડે. પ્રભુ! આપણ સૌને સુદૃષ્ટિ યુકત સદ્ગુદ્ધિ
જ
આપે એ જ નમ્ર પ્રાથના.
ભવાનભાઈ પ્રાગજી સધવી
For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સ્થિતપ્રજ્ઞ પુરુષ શ્રીમદ્ રાજચંદ્રની પવિત્ર વિચારશ્રેણિ.
uc US
પણ ગૃહસ્થપણું મા
SHREFERESTSTSSRF સંસારમાં રહા છતાં પણ ઉત્તમ શ્રાવકે ગૃહાશ્રમથી આત્મસાધને સાધે છે. તેઓને ગૃહસ્થાશ્રમ પણ વખણાય છે. તે ઉત્તમ પુરુષ યમ-નિયમને સેવે છે; પરપત્ની ભણી માતબહેનની દૃષ્ટિ રાખે છે; યથાશક્તિ સત્પાત્રે દાન દે છે, શાંત, મધુરી અને કામળ ભાષા બેલે છે; સસ્થાસ્ત્રનું મનન કરે છે; અને ત્યાંસુધી ઉપજીવિકામાં પણ માયા-કપટ ઇત્યાદિ કરતો નથી, સ્ત્રી, પુત્ર, માત, તાત, મુનિ અને ગુરુ એ સઘળાને યથાયોગ્ય સન્માન આપે છે; યત્નથી ઘરની સ્વચ્છતા ઇત્યાદિ રખાવે છે; પિતે વિચક્ષણતાથી વર્તી, સ્ત્રી પુત્રને વિનયી અને ધમ કરે છે; સઘળા કુટુંબમાં સંપની વૃદ્ધિ કરે છે; સત્યોનો સમાગમ અને તેઓને બેધ ધારણ કરે છે; સમર્યાદ અને સંતોષ યુક્ત નિરંતર વર્તે છે; અપ આરંભથી જ વ્યવહાર ચલાવે છે. આવો ગૃહસ્થાવાસ ઉત્તમ ગતિનું કારણ જ્ઞાનીઓ કહે છે.
જે મુમુક્ષ છવ ગૃહસ્થ વ્યવહારમાં વર્તતા હોય, તેણે તે અખંડ નીતિનું મૂળ પ્રથમ આત્મામાં સ્થાપવું જોઈએ. નહિ તે ઉપદેશાદિનું નિષ્ફળ૫ણું થાય છે. દ્રવ્યાદિ ઉત્પન્ન કરવા આદિમાં સાંગોપાંગ ન્યાયસંપન્ન રહેવું તેનું નામ નીતિ છે. એ નીતિ ચૂકત પ્રાણ જાય એવી દશા આવ્યું, ત્યાગ અને વૈરાગ્ય ખરા સ્વરૂપમાં પ્રગટે છે, અને તે જ જીવને પુરુષનાં વચનનું તથા આજ્ઞાધર્મનું અદભૂત સામર્થ, માહાસ્ય અને રહસ્ય સમજાય છે. અને સર્વ વૃત્તિઓ નિજપણે વર્તવાને માર્ગ તે નીતિથી સ્પષ્ટ સિદ્ધ થાય છે.
ગુહાવાસને જેને ઉદય વતે છે, તે જે કંઈપણ શુભધ્યાનની પ્રાપ્તિ ઈચ્છતા હોય, તે તેના મૂળ હેતુભૂત એવા અમુક સદ્વર્તનપૂર્વક રહેવું યોગ્ય છે. જે અમુક નિયમમાં ન્યાયસંપન્ન આજીવિકાદિ વ્યવહાર” તે પહેલે નિયમ સાધ્ય કરવા ઘટે છે. આ પ્રથમ નિયમ ઉપર જો ધ્યાન આપવામાં આવે, તે કપાયાદિ સ્વભાવથી મંદ પડવા યોગ્ય થાય છે; ઘણા આત્મગુણે પ્રાપ્ત કરવાને અધિકાર ઉતપન્ન થાય છે, અથવા જ્ઞાનીને માર્ગ આત્મપરિણામી થાય છે.
જયાં સુધી ઓછી ઉપાધિવાળા ક્ષેત્રે આજીવિકા ચાલતી હોય, ત્યાં સુધી વિશેષ મેળવવાની કલ્પનાએ મુમુક્ષુએ કોઈ એક વિશેષ અલૌકિક હેતુ વિના વધારે ઉપાધિવાળાં ક્ષેત્રે ન જવું ઘટે. કેમકે તેથી સવૃત્તિઓ મળી પડી જાય છે, અથવા વર્ધમાન થતી નથી.
માંડમાંડ આજીવિકા ચાલતી હોય, તે પણ મુમુક્ષુ પુરુષને તે ઘણું છે; કેમકે વિશેષને કંઈ અવશ્ય ઉપયોગ નથી. એમ જયાં સુધી નિશ્ચયમાં ન આણવામાં આવે, ત્યાં સુધી તૃષ્ણ નાના પ્રકારે આવરણ કર્યા કરે. લૌકિક વિશેષતામાં કંઈ સારભૂતતા જ નથી એમ નિશ્ચય કરવામાં આવે. તે માંડ આજીવિકા જેટલું મળતું હોય, તે ૫ણુ મુમુક્ષ જીવ આધ્યાન ઘણું કરીને થવા ન દે અથવા થયે તે પર વિશેષ ખેદ કરે અને આજીવિકામાં ગુટતું યથાધમ ઉપાર્જન કરવાની મંદ કલ્પના કરે.
જેને ધર્મ સંબંધી બંધ થયો છે, છતાં સ્થિતિનું દુઃખ હેય, તે તેણે બનતી ઉપાધિ કરીને રળવા પ્રયત્ન કરવો જોઈએ. ઉપજીવન સુખે ચાલી શકે તેવું છતાં, જેનું મન લક્ષ્મીને માટે બહુ ઝાંવા નાંખતું હોય, તે મનને સંતોષી લેવું. તેમ છતાં ન વળી શકે તેમ હોય, તે અમુક મર્યાદામાં આવવું. તે મર્યાદા સુખનું કારણ થાય તેવી હોવી જોઈએ. પરિણામે આધ્યાન ધ્યાવાની જરૂર પડે તેમ કરીને બેસવાથી રળવું સારું છે.
© ૧૦૯ ]e
For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૧૦
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
જે વ્યવસાયે કરી જીવને ભાવનિતાનું ઘટવું ન થાય, તે વ્યવસાય કઈ પ્રારબ્ધને કરવો પડતો હેય, તે તે ફરી ફરી પાછા હઠીને, “મેટું ભયંકર હિંસાવાળું દુષ્ટ કામ જ આ ક્યાં કરું છું” એવું ફરી ફરી વિચારીને, અને “જીવમાં ઢીલાપણથી જ ઘણું કરીને મને આ પ્રતિબંધ છે” એમ ફરી ફરી નિશ્ચય કરીને, જેટલું બને તેટલે વ્યવસાય સંક્ષેપ કરતાં જઈ પ્રવર્તવું થાય તે બેધનું ફળવું સંભવે છે.
પગલે પગલે ભયવાળી અજ્ઞાન ભૂમિકામાં છવ વગર વિચારે કેટ્યાવધિ પેજને ચાલ્યા કરે છે, ત્યાં યોગ્યતાને અવકાશ ક્યાંથી હોય? આમ ન થાય, તેટલા માટે થયેલા કાર્યના ઉપદ્રવને જેમ શમાવાય તેમ શમાવી-સર્વ પ્રકારે એ વિષેની નિવૃત્તિ કરી, યોગ્ય વ્યવહારમાં આવવાને પ્રયત્ન કરવો ઉચિત છે. ન ચાલતાં કરવો જોઈએ, અને તે પણ પ્રારબ્ધવશાત, નિઃસ્પૃહબુદ્ધિથી-એ જે વ્યવહાર, તેને યોગ્ય વ્યવહાર માનજો.
વૃત્તિને લક્ષ તથારૂપ સર્વસંગપરિત્યાગ પ્રત્યે વતત છતાં જે મુમુક્ષુને પ્રારબ્ધવિશેષથી તે યોગને અનુદા રહ્યા કરે, અને કુટુંબાદિને પ્રસંગ તથા આજીવિકાદિ કારણે પ્રવૃત્તિ રહે-જે યથાન્યાયથી કરવી પડે-તે મુમુક્ષએ પૂર્વોપજિત શુભાશુભ કર્માનુસાર આજીવિકાદિ પ્રાપ્ત થશે એમ વિચારી, માત્ર નિમિત્તઉપ પ્રયત્ન કરવું ઘટે; પણ ભયાકુળ થઈ, ચિંતા કે ન્યાયત્યાગ કર ન ધટે. - કોઇપણ પ્રકારે ભવિષ્યને સાંસારિક વિચાર છોડી, વર્તમાન સમપણે પ્રવર્તવાને દઢ નિશ્ચય કરે, ભવિષ્યમાં જે થવાને યોગ્ય હશે તે થશે, તે અનિવાર્ય છે, એમ ગણી, પરમાર્થ સન્મુખ થવું યોગ્ય છે. ગમે તે પ્રકારે પણ એ લેકલજજારૂપ ભયનું સ્થાનક એવું જે ભવિષ્ય તે વિસ્મરણ કરવા યોગ્ય છે. તેની ચિંતા પાયે પરમાર્થનું વિસ્મરણ હોય છે અને એમ થાય તે મહા આપત્તિરૂપ છે, માટે તે આપત્તિ આવે નહિ એટલું વારંવાર વિચારવા યોગ્ય છે. કુટુંબાદિનું મમત્વ રાખશે તે પણ જે થવાનું હશે તે થશે. તેમાં સમપણું રાખશે તે પણ જે થવા ગ્ય હશે તે થશે, માટે નિઃશંકપણે નિરાભિમાની થવું ગ્ય છે, સમપરિણામે પરિણમવું યોગ્ય છે. આ જ્યાં સુધી નહિ પરિણમે, ત્યાં સુધી યથાર્થ બેધ પરિણમે નહિ.
સંસારમાં પ્રારબ્ધાનુસાર ગમે તેવા શુભાશુમ ઉદય આવે, પરંતુ તેમાં પ્રીતિ અપ્રીતિ કરવાને આપણે સંક૯પ ૫ણ ન કર.
“કરના ફકીરી ક્યા દિલગીરી, સદા મગન મન રહેનાજી” એ વૃત્તિ મુમુક્ષુઓએ અધિકાધિક વર્ધમાન કરવા જેવી છે. પરમાર્થની ચિંતા હોય એ વિષય જુદો છે; વ્યવહારચિંતાનું વજન અંતરથી ઓછું કરવું, એ એક માર્ગ પામવાનું સાધન છે. | મુમુક્ષ છવને આ કાળને વિષે સંસારની પ્રતિકૂળ દશાઓ પ્રાપ્ત થવી, તે તેને સંસારથી તરવા બરાબર છે. અનંતકાળથી અભ્યાસેલે એ આ સંસાર સ્પષ્ટ વિચારવાને વખત પ્રતિકૂળ પ્રસંગે વિશેષ હોય છે, એ વાત નિશ્ચય કરવા યોગ્ય છે. પ્રતિકૂળ પ્રસંગ જે સમતાએ વેવામાં આવે, તે જીવને નિર્વાણ-સમીપનું સાધન છે. વ્યાવહારિક પ્રસંગનું નિત્ય ચિત્રવિચિત્રપણું છે. માત્ર કલ્પનાએ તેમાં સુખ અને કલ્પનાએ દુઃખ એવી તેની સ્થિતિ છે. અનુકૂળ કપનાએ અનુકૂળ ભાસે છે. પ્રતિકૂળ કલ્પનાએ પ્રતિકાળ ભાસે છે. અને જ્ઞાની પુરુષે તે બેઉ કપના કરવાની ના કહી છે.
સંસાર સંબંધી કારણના પદાર્થોની પ્રાપ્તિ સુલભપણે નિરંતર પ્રાપ્ત થયા કરે અને બંધન ન થાય એવા કોઈ પુરુષ હોય, તે તે તીર્થકર જેવા જાણીએ છીએ, પણ પ્રાંતે એવી સુલભ પ્રાપ્તિના એગથી જીવને અલ્પકાળમાં સંસાર પ્રત્યેથી અત્યંત એ વૈરાગ્ય થતું નથી અને સ્પષ્ટ આત્મજ્ઞાન
For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
વર્તમાન સમાચાર.
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૧
ઉદય થતુ' નથી. એમ જાણી, જે કઇ તે સુલભ પ્રાપ્તને હાનિ કરનારા જોગ બને છે, તે ઉપકારક જાણી સુખે રહેવા ચાગ્ય છે.
જ્યાં ઉપાય નહિ, ત્યાં ખેદ કરવા યાગ્ય નથી. ક્રમે કરી જે થાય, તેમાં સમતા ઘટે છે, અને તેના ઉપાયના કંઇ વિચાર સૂઝે તે કર્યાં રહેવુ' એટલે માત્ર આપણા ઉપાય છે. સ’સારના પ્રસંગામાં કવચિત્ જ્યાંસુધી આપણતે અનુકૂળ એવું થયા કરે છે, ત્યાંસુધી, તે સ ંસારનુ` સ્વરૂપ વિચારી ‘ત્યાગ જોગ છે’ એવુ' પ્રાયે હ્રદયમાં આવવુ દુલંબ છે. તે સંસારમાં જ્યારે ઘણા ધણુા પ્રતિકૂળ પ્રસંગાની પ્રાપ્તિ થાય છે, તે વખતે જીવને પ્રથમ તે ન ગમતા થઇ, પછી વૈરાગ્ય આવે છે. પછી આત્મસાધનની કંઈ સૂઝ પડે છે; અને જ્ઞાની શ્રી કૃષ્ણના વચન પ્રમાણે મુમુક્ષુ જીવને તે તે પ્રસંગો સુખદાયક માનવા ઘટે છે, કે જે પ્રસંગને કારણે આત્મસાધન સૂઝે છે. એવુ' જાણી, જે કઇ પ્રતિકૂળ પ્રસગની પ્રાપ્તિ થાય, તે આત્મસાધનના કારણરૂપ માની, સમાધિ રાખી, ઉર્જાગર રહેવું, કલ્પિત ભાવમાં કાઈ રીતે ભૂલવા જેવું નથી.
પ્રમાદના અવકાશયાગે જ્ઞાનીને પણ અંશે યામાહ થવાને સંભવ જે સ'સારથી કહ્યો છે, તે સંસારમાં સાધારણ જીવે રહીને, તેના વ્યવસાય લૌકિકભાવે કરીને, આત્મહિત ઇચ્છવુ એ નહિ નવા જેવું જ કાર્યો છે; કેમકે લૌકિકભાવની આડે આત્માને નિવૃત્તિ જ્યાં નથી આવતી, ત્યાં હિતવિચારણા ખીજી રીતે થવી સભવતી નથી. એકની નિવૃત્તિ તે બીજાનું પરિણામ થવુ' સભવે છે. અહિતહેતુ એવા સંસાર સબંધી પ્રસંગ, લૌકિકભાવ, લેકચેષ્ટા, એ સૌની સભાળ જેમ અને તેમ જતી કરીને તેને સ ંક્ષેપીને—આત્મહિતને અવકાશ આપવા ધટે છે.
ઉપાધિથી થાડા પણ નિત્યપ્રતિ અવકાશ લઇ, ચિત્તત્તિ સ્થિર થાય એવી નિવૃત્તિમાં બેસવાનુ હુ અવશ્ય છે. અને ઉપાધિમાં પણ નિવૃત્તિને લક્ષ રાખવાનુ સ્મરણ રાખવુ. જેટલા વખત આયુષ્યને તેટલા જ વખત જીવ ઉપાધિના રાખે, તે મનુષ્યત્વનું સફળપણું યારે સભવે ? મનુષ્યત્વના સળપણા માટે જીવવું એ જ કલ્યાણકારક છે, એવા નિશ્ચય કરવા જોઇએ, અને સફળપણા માટે જે જે સાધનેાની પ્રાપ્તિ કરવી યાગ્ય છે, તે પ્રાપ્ત કરવા નિત્યપ્રતિ નિવૃત્તિ મેળવવી જોઇએ. નિવૃત્તિના અભ્યાસ વિના જીવની પ્રવૃત્તિ ન ટળે, એ પ્રત્યક્ષ સમજાય તેવી વાત છે.
પ્રસ'ગની સાવ નિવૃત્તિ અશક્ય થતી હાય, તે પ્રસ'ગસક્ષેપ કરવા ઘટે અને ક્રમે કરીને સાવ નિવૃત્તિરૂપ પરિણામ ાણુવુ ઘટે. એ મુમુક્ષુ પુરુષના ભૂમિકાધમ' છે. સત્સંગ-સશાસ્ત્રના યાગથી તે ધમનું' આરાધન વિશેષ કરી સંભવે છે. જીજ્ઞાસુ મુનિરાજ,
For Private And Personal Use Only
વર્તમાન સમાચાર
પાષ વદિ ૧૧ શનિવારના રાજ ઘાટકાપર વિજયાનંદનગરમાં ઉપધાન તપની માલારાપણું મુ હાવાથી પુજ્ય શ્રી વિજયસમુદ્રસૂરીશ્વરજી તથા ઉપાધ્યાયજી શ્રી પૂર્ણાનંદવિજયજી મહારાજના પવિત્ર હસ્તે તપસ્વી વ્હેનેા અને બંધુઓને માલારાપણુની માંગલિક ક્રિયા થઈ. ધાટક્રાપર જૈન ધની સૌંપુણૅ ઉત્સાહ અને ચેાગ્ય વ્યવસ્થા પ્રથમથી જ હતી. પૂજ્ય યુર્મવીર આચાય શ્રી વિજયવલ્લભસૂરીશ્વરજી મહારાજને ઉપધાન તપ કરાવવા અતિ હોંશ ઉત્સાહ, ઉમંગે ધાટકાપર લાવ્યા હતા, છતાં ક્રાઇ વેદની કમ'ના ઉદયે કરી પૂજ્ય આચાય ભગવંત એકાએક બિમાર થતાં માલારાપણુની ક્રિયાના દિવસેા. માં પૂજ્ય આચાર્ય મહારાજની ગેરહાજરી થવાથી ધાટકાપર જૈન સબંને તેટલી ઊણપ રહી ગઇ છે, છતાં ત્યાંના તપસ્વીઓએ, સમસ્ત સધે તેમજ અનેક શહેરી અને ગામામાં આચાય ભગવતની માંદ
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૧ર
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
ગીના ખબર પહોંચતા અનેક સ્થળોએ આયંબીલે. નમસ્કાર મહામંત્રનો જા૫ ૫રમાત્માની પ્રાર્થનાઓ થતાં અધિષ્ઠાયક દેવની કપાવડે પૂજ્ય આચાર્ય ભગવંતની તબીયત સુધરતી આવે છે. પૂજ્ય આચાર્ય ભગવાનના આશીર્વાદ વડે સુખશાંતિપૂર્વક માલારે પણ વિધિ સમાપ્ત થઈ છે.
સ્વીકાર–સમાલોચના જૈન શ્રતસાગરનું એક અનુપમ-અણમેલ અને મહામંગલકારી રત્ન શ્રી પ્રતિક્રમણ પ્રબોધ ટીકા-ભાગ ત્રીજે. લેખક-ધીરજલાલ ટોકરસી. શેઠ કાળીદાસ વીરજી સ્મારક ગ્રંથમાળામાં સાથે પ્રતિક્રમણ પ્રબોધ-ટીકા ત્રીજો ભાગ (અષ્ટાંગ વિવરણ સૂત્ર ૪૫ મહજિણની સજઝાય સૂત્રથી સંતિકર સ્તવન સુધી ૫૮ સુત્રો અને પરિશિષ્ટ ૧ કાસગં, ૨ પ્રત્યાખ્યાનને પરમાર્થ સામાન્ય સચનાઓ ૮ વિધિ સંગ્રહ, પાંચ પ્રતિક્રમણ. તેના હેતુઓ તેની પ્રાચીન ગાથાઓ, પિષધવિધિ ચૈત્યવંદને) વગેરેને પરિશિષ્ટોમાં સમાવેશ કરી વિશેષ નામની અનુક્રમણિકા સહિત સુંદર સંકલનાપૂર્વક તૈયાર કરવામાં આવેલ છે. ઉપરના દરેક સૂત્રને મૂળ પાઠ, સંસ્કૃત ગુજરાતી છાયા, સામાન્ય વિશેષ અર્થ, અર્થનિર્ણય, સંકલન, સૂત્ર પરિચય જેના સ્થાન સાથે વાચક-અભ્યાસીઓને સત્રનું રહસ્ય સમજવા માટે અત્યંત ઉપયોગી છે. કેટલાકને વિશિષ્ટ ઉલેખ સરલ રીતે આપવામાં આવેલ ખાસ વાંચવા જેવું છે. પ્રસ્તાવનામાં લેખક ધીરજલાલભાઈ પિતાના જ્ઞાન-અનુભવ અને અનેક જ્ઞાનભંડારોને પરિચય કરી આવવાથી આ પ્રતિક્રમણ સૂત્રનું ત્રીજું રન અને અમલય ગ્રંથ પ્રકટ કરી એક આવશ્યક ક્રિયાગ્રંથ અસાધારણ સાહિત્યરૂપે પ્રકટ કરવામાં આવેલ છે. દાનવીર શેઠ અમૃતલાલભાઈ કાળીદાસ દોશી પ્રયોજક હોવાથી આ ઉત્તમ કાર્ય માટે લક્ષ્મીનો સદ્વ્યય કર્યો છે તે માટે શેઠ અમૃતલાલભાઈ સકળ હિંદની જૈન સમાજના ધન્યવાદને પાત્ર છે. માટે જૈન સમાજે તેના શિક્ષણ માટે શિક્ષકે નવા તૈયાર કરવાની હવે તાત્કાલિક જરૂર છે અને પ્રયોજક અને લેખકને આવા સુંદર કાર્ય માટે ધન્યવાદ આપી છીએ. ૫૮ આધારભૂત ગ્રંથ અને ૧૧૧ હસ્તલિખિત પ્રતેના આધાર સાથે અમૂલ્ય ગ્રંથ પ્રકટ કરવામાં આવેલ છે.
૨ આત્મતત્તવપ્રકાશા-ન્યાયવિશારદ ન્યાયાચાર્ય મુનિશ્રી ન્યાયવિજયજી મ. વિરચિત આ પુરિતકામાં સંસ્કૃત ભાષામાં જીવ, જીવના ભેદ, મોક્ષ, માનવજીવન મહિમા, ભગવદુપાસ્તિ; એ વિષય ઉપર દાખલાઓ સાધને સાથે સંક્ષિપ્તમાં પૂજ્ય મુનિરાજે સુંદર વર્ણન કરેલું છે. ગુજરાતી ભાષાના જાણકારો માટે અનુવાદની જરૂર છે. પ્રાપ્તિસ્થાન-શ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય જૈન સભા-પાટણ. - ૩ શ્રી નાકેડા તીર્થ–લેખક મુનિશ્રીવિશાળવિજયજી મ. જૈન ઇતિહાસની દષ્ટિએ મારવાડમાં આવેલા આ તીર્થને ઈતિહાસ-પરિચય સંક્ષિપ્તમાં મંદિરના ફોટા સાથે આ ગ્રંથમાં વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. પૂજ્ય મહારાજશ્રીએ તેને આગલે ઈતિહાસ સાધન અને શિલાલેખો વગેરે આપી સંકલનાપૂર્વક આલેખેલ છે. વર્તમાન સ્થિતિનું વર્ણન પણ છે. દરેક પ્રાચીન તીર્થોને ઈતિહાસ એ રીતે પ્રસિદ્ધ થાય તે જરૂર છે. કિંમત છ આના. પ્રકાશક શ્રી યશોવિજયજી જૈન ગ્રંથમાળા-ભાવનગર.
૪ કર્મને નિયમ. લેખક શ્રીયુત હરજીવન કાળીદાસ-કિંમત ચાર આના. કર્મ, પુનર્જન્મ અને ધમની માન્યતાનું વર્ણન આ ગ્રંથમાં થીઓસોફીકલ ધર્મના સિદ્ધાંત પ્રમાણોનું વર્ણન આપવામાં આવ્યું છે. તેની ચૌદ વર્ષમાં ૨૪૫૦૦) કોપીઓ પ્રગટ થઈ છે તે તેની ઉપયોગિતા સિદ્ધ કરે છે. શ્રીયત ગોપાળજી ઓધવજી ઠક્કર તરફથી ભેટ મળેલી છે.
For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨ સજ્ઝાયમાળા—શાસ્ત્રી શુદ્ધ રીતે મોટા અક્ષરોથી છપાયેલ, શ્રી પૂર્વાચાય—અનેક જૈન પડિતે વિરચિત, વિવિધ વિષયક વૈરાગ્યાદિ રસાપાદક, આત્માને આનંદ આપનાર ૧૩મા સૈકાથી અઢારમા સૈકા સુધીમાં થઇ ગયેલા પૂજ્ય આચાર્ય દેવા અને પદ્મિત મુનિમહારાજાએ રચેલ સજ્ઝાયનેા સંગ્રહું. આ ગ્રંથમાં આવેલા છે, કે જે વાંચતા મહાપુરુષોના ચારિત્રની ઘટના આપણી પૂર્વની જાહેાજલાલી, અને વાચકને વૈરાગ્યવૃત્તિ તરફ દોરે છે. ( પ્રથમ ભીમસીંહ માણેકે છપાવેલી તે જ હાલમાં તે મળી શક્તિ નહેાતી અમારી પાસે માત્ર પચીશ કાપી આવી છે. પચાસ ફેમ' ૪૦૮ પાનાના સુંદર કાગળા શા મેાટા ટાઇપેા, અને પાકા ખાઇડીંગથી અલ'કૃત કરેલ છે કિ`મત રૂા. ૪-૮-૦ પોસ્ટેજ જુદું' મૂળ કિ આપવાની છે. ) લખેા:—શ્રી જૈન આત્માનઃ સણા-ભાવનગર,
૧. શ્રી શ્રેયાંસનાથ જિનેશ્વરનું સચિત્ર ચરિત્ર,
અનેક રંગના વિવિધ અવસ્થાના ફોટા, સુંદર બાઈડીંગ કવર ક્રેકેટ સાથે પૂણ્યવત મનુષ્યાનુ ઉચ્ચ દાટીનુ જીવન કેવુ સુંદર હાય છે, તેના સુંદર નમુને આ ચરિત્રમાં છે.
શ્રી શ્રેયાંસનાથ ભગવાનના આગલા ત્રીજા ભવમાં તેઓશ્રી ભુવનભાનુ રાજાના સુપુત્ર શ્રી નલિનીગુલ્મ નામે રાજપુત્ર હતા. ધ્રુવનભાનુ રાજા અને નલિનીગુક્ષ્મ રાજપુત્ર અને જ્યારે ક્રાઇ અવનવા આશ્ચય સાથે આનંદ ઉત્પન્ન કરે તેવા પ્રસંગે રાજધાની છેાડી અનેક શહેરા, જગલા, ઉદ્દાતા-વતા ઉપવનામાં પરિભ્રમણ કરતાં તે અને મહાન પુરુષની ધમ ભાવના, પરાપકારપણ, દેવ શક્તિ, નમસ્કાર મહામત્રની અખૂટ શ્રદ્ધા અને પૂર્વના પુણ્યાથવડે વૈભવ, સંપત્તિ, સુખા, સુંદર આદશ' રત્નાની પ્રાપ્તિ વિજ્ઞો, અને સંકટ વખતની મૈયતા, અને રાજનીતિ તે વખતની સામાજિક નીતિ ન્યાયનીતિ, શહેર, ઉદ્યાનાના વના, ધર્મગુરુઓની દેશનાઓના લાભા વગેરે આ ચરિત્ર સપૂણૅ વાંચતા આત્મિક આનંદ, અનુકરણીય સુંદરપ્રસગા પ્રાપ્ત થાય છે.
2. “ જ્ઞાનપ્રદીપ ગ્રંથ ” ( ભાગ ત્રીજો )
દરેક મનુષ્યને અલ્પજ્ઞને પણ સરલ રીતે સમજી શકાય અને ઉચ્ચ જીવન કેમ જીવાય, જીવનમાં આવતાં સુખ દુઃખના પ્રસ’ગાએ કેવી પ્રવૃત્તિ આદરવી, તેનું દિશાસૂચન કરાવનાર, અનંતકાળથી સ ́સારમાં રઝળતા આત્માને સાચા રાહ બતાવનાર, સમા, સ્વગ અને મેક્ષ મેળવવા માટે ભાભીયારૂપ આ ગ્રંથમાં આવેલા વિવિધ તેર વિષયેા છે. જે પ્રથા માટે જૈન જૈનેતર મનુષ્યાએ પ્રશંસા કરેલ છે. પુષ્પમાળારૂપે વિદ્વાન આચાય' મહારાજ વિજયકસ્તુરસૂરિમહારાજે સાદી અને સરલ ભાષામાં રચેલા છે. કિંમત છે રૂપીયા પોસ્ટેજ જુદુ થાડી નકલે સિલિકે છે.
તૈયાર છે.
તૈયાર છે.
શ્રી બૃહદ્રૂકલ્પસૂત્ર-છઠ્ઠા ( છેલ્લા ) ભાગ સ ંપૂર્ણ,
મુનિરાજશ્રી તથા જ્ઞાના ડારાના વહીવટ કરનાર મહાશયા, જેમણે પ્રથમ પાંચ ભાગ લીધેલા છે, તેમણે આ છઠ્ઠો ભાગ સત્વર મંગાવી લેવા વિનતિ છે. ઘણી જુજ નકલા સિલિકે છે. આ છઠ્ઠો ભાગ સશોધન સાથે મહાન પ્રયત્નવર્ડ સાક્ષરશરામજી, પૂજ્ય મુનિરાજ શ્રી પુણ્યવિજયજી મહારાજે મહામૂલી, પ્રમાણિક, સર્વ માહિતીપૂણુ, સુંદર સંકલનાપૂર્વક પ્રસ્તાવના સાથે સપાદન કરેલ છે.
આ ગ્રંથ ઊંચા ટકાઉ લેઝર પેપર ઉપર, સુંદર શાસ્ત્રી ટાઇપમાં નિણુંમસાગર મુંબઇ પ્રેસમાં છપાયેલ છે. આ પૂજ્ય આગમ ગ્રંથ ઘણાં વર્ષો સુધી ટકી શકે, અને જ્ઞાનભારાના શણગારરૂપ અને તે દૃષ્ટિએ જ બધી રીતે મેટા ખર્ચ કરી સુરંદરમાં સુંદર તેનુ પ્રકાશન કરેલ છે.
આવા વિદ્વત્તાપૂર્ણ પૂજ્ય આગમા મેઢા ખર્ચ કરી વારંવાર છપાતાં નથી જેથી જલદી મગાવી લેવા નમ્ર સુચના છે.
કિં’મત રૂા. ૧૬) સેાળ વી.પી. પાસ્ટેજ રૂ।. ૧।। જુદું, લખાઃ–શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર
For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Reg. No. B. 314 સભાના મેમ્બર થવાથી થતા અપૂર્વ લાભ, રૂા. 50 1) રૂા. પાંચસે એક અાપનાર ગૃહસ્થ સભાના પેટ્રન થઈ શકે છે. તેમને છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં પ્રગટ થયેલા ગુજરાતી પ્રકાશના ભેટ તરીકે મળી શકે છે. - રૂ. 101) પહેલા વર્ગના લાઇફ મેમર થનારને ચાલુ વર્ષ ના બધા ગુજરાતી પ્રકાશનો ભેટ મળી શકે છે અને અગાઉના વર્ષ ના પુસ્તકો પાણી કિંમતે મળી શકે છે.. . 51) બીજા વર્ગના લાઈફ મેમ્બર. તેમને પુસ્તકની જે કિંમત હશે તેમાંથી ત્રણ રૂપિયા કમી કરી બાકીની કિંમતે આ વરસના પુસ્તકૅ ભેટ મળી શકરો; પશુ રૂા. 50) વધુ ભરી પહેલા વર્ગ માં આવનારને પહેલા વર્ગને મળતા લાભ મળશે. બીજા વગ' માં જ રહેનારને ત્રણે રૂપી આની કીંમતના ભેટ મળશે. શ. 1) ભરનાર પહેલા વર્ગ”ના લાઈક મેમરીને નીચેના સાત વર્ષોમાં જે પુસ્તકો ભેટ આપવામાં આવ્યા છે તે નીચે મુજબ છે. સાત વર્ષ પહેલાં થયેલા પિતૃન સાહેબ અને લાઈફ મેમ્માન ભેટ આપવામાં આવેલા પ્રથાની કિંમત ધણી મહાટી છે, જેમાંથા પેટ્રન થનારને છેલ્લા પાંચ વર્ષ ના પુસ્તક ભેટ મળશે. સ. 2003 માં શ્રી સંધપતિ ચરિત્ર- સચિત્ર ) - શ્રી મહાવીર ભગવાનનાં યુગની મહાદૈવીએ - 55 3-8-0 શ', 2004 માં શ્રી વસુદેવ સ્િ ડી ભાષાંતર * * ૧પ-૭-૦ શ્રી શાંતિનાથ પ્રભુ ચરિત્ર (સચિત્ર ) * 5 7-8-0 સ. ૨૦૦૫માં શ્રી પાર્શ્વનાથ પ્રભુ ચરિત્ર સચિત્ર ) 9 5 13-0-0 સ. ૨૦૦૬માં શ્રી દમયની ચરિત્ર (સચિત્ર ) છ , 6-8-0 જ્ઞાન પ્રદીપ ભાગ 2 >> 98 4-0-0 આદર્શ શ્રી ૨ના ભાગ 2 જૈન મતકા સ્વરૂપ ભેટ સ'. 2007 ) શ્રી કથાનકોષ ભાષાન્તર ગુજરાતી ભાગ 1 ) = 10-0-0 95 2008 / શ્રી નાથ'કરુ ચરિત્ર ( સચિત્ર ) 55 6- શ્રી અનેકાન્તવાદ 5. 6-0-0 ભક્તિ ભાવના નૂતન સ્તવનાવની 5 9 0-8-0 સ', ૨૦૦૯માં શ્રી શ્રેયાંસનાથ ચરિત્ર-સચિત્ર જ્ઞાન-પ્રદીપ ભાગ ત્રીજો 55 ઇ 2-0-0. નમસ્કાર મહામંત્ર 98 9 1-2-o શ. 86-0-0 સ. 2010 માં આ ષવાના બેટના પુસ્તકે તૈયાર થશે ત્યાં સુધી નવા થનાર લાઈક્રૂ મેમ્બરને ઉપરોક્ત સ. 2009 ના ભેટના પુસ્તક ભેટ મળશે. પહેલા વર્ગના લાઈક મેમ્બરની શી રા. 10) ભર્યેથી રૂા. 1) નું શ્રી પાર્શ્વનાથ ચરિત્ર શ. 7) વધુ ભર્યથી આપવામાં આવશે. માટે પ્રથમ વર્ગના લાઈફ મેમ્બર થઈ મળતા ભેટના પુસ્તકોને લાભ મેળવેલા, જેન બંધુઓ અને હેનાને પેટન પદ અને લાઈક્રૂ મેમ્બુર થઈ નવા નવા સુંદર સ થ ભેટ મેળવવા નમ્ર પ્રયના છે. - એકાવન વરસથી પ્રગટ થતું સામાનંદ પ્રકાશ માસિક દર માસે જિંદગી સુધી ભેટ મળશે. મેમ્બર થવામાં જેટલા વિલંબ થશે તે વરસના બેટના પુસ્તકો ગુમાવવાના રહેશે; અત્યારસુધીમાં આશરે 70 છે સંખ્યાં લાઈક્રૂ મેમ્બરાની થઈ છે. * 99 -7-2 | Bરાલ. તા. 13-1-5 20 09 પાસ વદ 14 શ્રી જૈન આત્માનદ સભા, ભાવનગર અઢક : ચાહ ગુલાબચ'દ લલુભાઠ : Mii મહામા પ્રિન્ટિંગ પ્રેસ : દાણાપીઠ-જાવનગ૨. For Private And Personal Use Only