Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
66
નિંદા કરનારનું પણ સન્માન કરો
o
નિંદા કરનારાઓને પોતાના ગુરુ દČવીને નાની જનેા સ્તુતિ કરે છે અને કહે છે કે— क्षमाशखं करे यस्य, दुर्जनः किं करिष्यति १
अतृणे पतितो वह्निः स्वयमेव उपशाम्यति ॥ "
,
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જેના હાથમાં ક્ષમાપી શક્મ છે તેવું દુજન લેાકેા શું બગાડી શકે? જ્યાં સૂકું' બ્રાસ જ ન હેાય
ત્યાં પડેલા અગ્નિ પેાતાની મેળે જ શાન્ત થઇ જાય છે–બુઝાઇ જાય છે.
જેમ પાઠશાળાઓમાં પરીક્ષા ાય છે, તે સદા પરીક્ષા જ લેતા રહે છે, તે જ પ્રકારે એ નિંદાને પણ સમજવા જોઇએ, પરીક્ષક એ જ વિદ્યાર્થીઓની પરીક્ષા કરે છે કે જે વિદ્વાન બનવાની પુષ્ઠાથી પાઠશાળામાં ભણુવા દાખલ થાય છે.
જે બાળક ભણુતા જ નથી અને જે જાનવીની પેઠે જન્મતાં જ માત્ર ખાધા-પીધાની ચિંતામાં જ લાગી જાય છે તેની પરીક્ષા પરીક્ષક શું કરશે? ( નિરક્ષરતાની પરીક્ષામાં તે પહેલેથી ઉત્તીણ' થઇ ચૂકયાછે. ) આવા પ્રકારે નિદા એમની જ નિંદા કરે છે કે જે આ લેાકની તથા પરલેાકની ઉન્નતિ કરવા ઇચ્છે છે. એટલે, “ જે શ્રેષ્ઠ બનવાની જ ઇચ્છાથી ઉતિની પાઠશાળામાં પ્રવેશ કરે છે. '' પરંતુ જેના જીવનમાં કાંઇ વિશેષતા જ નથી. અને જે આહાર, નિદ્રા અને મૈથુન વિગેરે કાર્યોંમાં જ અન્ય પ્રાણીઓની જેમ વ્યવહાર કરે છે એવાઓને તે નિ'દાસ્તુતિ બન્ને સમાન જ છે.
આ લોકની ઉન્નતિમાં નિંદા ગમે તેટલા વિઘ્નો નાખશે પરંતુ પારલૌકિક ઉન્નતિમાં તે નિંદા મદદરૂપ જ છે. નિદાના બે પ્રકાર છેઃ એક છે અપવાદ અને બીજો છે પ્રવાદ. ખરાબ કામ કરવાથી, નિદા થાય છે તેને અપવાદ કહેવામાં આવે છે. તેનાથી બચવા માટે તેા સૌ ક્રાર્યએ જીવ-જાનથી પ્રયત્ન કરવા જ જોઈએ, પરંતુ કોઇ નિ’દાસ્પદ કાર્યં કર્યું ન હોય છતાં લાકે અમસ્થા દ્વેષયો, ગુસ્સાથી, કિશાખારીથી અથવા ભ્રમથી નિંદા કરવા લાગે છે, તેને પ્રવાદ-બબડાટ કહે છે.
ઉન્નતિને માગે આગળ વધનારા માણસેએ બબડાટની પરવા કરવી જ નહીં. ખખડાટ એ તે કંટકથી છત્રાએલા ઉન્નતના શિખર ઉપર ચઢવા માટે ટેકા આપનારી લાઠીનું કામ કરે છે.
લારંજનની ખાતર નિદાની પરવા કરીને તેનો યથાર્થતા લેાકાની આગલ દેખાડવી એ તે ફકત ઈશ્વર સિવાય ખીજાથી આ જમાનામાં બનવું અશકય છે. ઇશ્વરના આચરણની નકલ આ કલિકાળમાં કાઇ કરવા જાય તેા ધરતી ઉપર પગ મૂકવાની પશુ જગ્યા મળી શકે નહિ.
વનસ્પતિના એક ગુણુ એવે છે કે-પશુના રૂપનું પરાવર્તન કરાવી મૂળ રૂપમાં જોડી આપે. ક્રાઇ મનુષ્ય પશુ જેવા હાય તેવા આત્માને જો તીય કર દેવની ભક્તિ મળે તા અજ્ઞાનરૂપ ભાવ પશુપણું ટળી જઇ, સુમુદ્ધિરૂપ માનવપણું પ્રાપ્ત થાય. એવા હેતુથી પ્રભુની ભક્તિને સ ંજીવની ઔષધીરૂપ ઉપમા આપી છે. આવી ભક્તિથી હે પ્રભુ ! અમારા શરીરમાં, અમારા મનમાં ઘણા ધણેા આનંદ પ્રગટ થયા છે. એવી રીતે પતિ રૂપવિજયજી મહારાજના શિષ્ય આ સ્તવનના રચયિતા કવિ મેહવિજયજી કહે છે, છ
[ ૧૦૬ ]©
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531601 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 051 Ank 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1953 |
| Total Pages | 20 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |