________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
- કવિ શ્રી મોહનલાલજી લટકાળાકૃતછે શ્રી આઠમાચંદ્રપ્રભુસ્વામીજીનું સ્તવન–સાર્થ છે
લેખક–પં. શ્રી રામવિજયજી ગણિવર્ય શ્રી શંકરચંદ્ર પ્રભુ રે લે, તું ધ્યાતા જગને વિભુ રે લે; તિણે હું લગે આવી છે કે, તમે પણ મુજ મન ભવિય રેલો. ૧
ભાવાર્થ –શ્રી સુખના કરનારા હે ચંદ્રપ્રભુ! આપ શુકલધ્યાનના ધ્યાતા છે અને જગતમાં મહાસમર્થ પુરુષ છો તે કારણથી હું આપની અરજી કરવા આવ્યો છું. આપ મારા મનમાં ભાવ્યા છે. ૧ વેથડમrt gવય” નામના પુસ્તક (પૃ. ૬૪-૬૯ ) માં, આ બંને પુસ્તક એક વખતે મારી સામે નહિ હોવાથી મેં આ બે કૃતિ ભિન્ન ભિન્ન માની લઈ એ પ્રમાણેને ઉલેખ ઉપર્યુક્ત સુચીપત્ર( ભા. ૭, પૃ. ૨૫. )માં કર્યો હતે. આવી ભૂલ શ્રી અગરચંદ નાહટા જેવી સાધનસંપન્ન વ્યક્તિને હાથે પણ થવા પામી છે એ નવાઈ જેવી વાત છે,
(૨) પ્રથમ જિન સ્તવન–આ ખ. જિનચન્દ્રસૂરિના ભક્ત સુમતિકલેલની ૧૭ પદ્ય પૂરતી અને ઉપર્યુક્ત સ્તવનની સાથે પાદપૂતિની બાબતમાં મળતી આવતી કૃતિ છે. એના અંતિમ પઘમાં પ્રધુનેy vયોજિયપૃથ્વીધારા રચના-વર્ષને ઉલ્લેખ કરાયો છે. પાધિથી સાત તેમજ ચાર એ બેનું સુચન થાય છે. પ્રથમ વિકલ્પ પ્રમાણે રચતા-વર્ષ વિ. સં. ૧૬૭૫ ગણાય અને બીજા વિકલ્પ પ્રમાણે વિ. સં. ૧૬૪૫ ગણાય. આ ઋષભદેવને અંગેનું સ્તવન જૈન સ્તવ્યસંગ્રહ ( ભા. ૧, પૃ. ૬૫-૬૭ )માં છપાયું છે.
() પાર્શ્વ સ્તવન–આ પણ ૧૭ પાનું સ્તવન છે, એ કોઈ સ્થળેથી પ્રકાશિત થએલું જણાતું નથી. એટલે એ ઉપયુક્ત પ્રકારની જ પાદપૂર્તિરૂપ હશે કે કેમ તે જાણવું બાકી રહે છે. વિશેષમાં એના કર્તા લક્ષ્મીવલ્લભ તે જ શું કલ્પદ્રુમકલિકાનાં રચનાર છે એ પણ એક પ્રશ્ન છે. જે એમ જ હોય તે આ સ્તવન વિ. સં. ૧૭૪૫ ના અરસામાં રચાયાનું હું અનુમાન કરું છું.
સંસારધારાપાદપતિ–આ જ્ઞાનસાગરની રચના છે. એથી વિશેષ પરિચય તો આ કૃતિ પ્રકાશિત કરે તે આપી શકાય. એ સર્વાગીણ છે કે આંશિક તે પણ જાણવું બાકી રહે છે.
હવે અાશક કૃતિ આપણે વિચારીશું.
જિન-સ્તુતિ–આને પ્રારંભ “ મૌ૪િથી કરાવે છે. એ મૂળ કૃતિના પ્રત્યેક પદ્યના આદ્ય ચરણની પૂર્તિરૂપ છે અને એમાં એકંદર ચાર જ પડ્યો છે. એ જૈન સ્તોત્રસંપ્રહ(ભા. ૨, પૃ. ૨૦)માં છપાઈ છે.
આવી આંશિક કૃતિ બીજી કોઈ હોય તે તે જાણવામાં નથી.
અંતમાં એ વાત હું સુચવું છું કે પાદપૂર્તિરૂપ જે જે કૃતિ અપ્રકાશિત હોય તે પ્રસિદ્ધ થવી ઘટે. આગળ વધીને કહુ તે સંસારદાવાનળ સ્તુતિ એની ટીકાઓ અને એની પાદપૂર્તિરૂપ સમસ્ત રચનાઓ સાથે તેમજ અનુવાદ, સ્પષ્ટીકરણ અને વિશિષ્ટ પ્રસ્તાવના સહિત એક પુસ્તકરૂપે પ્રકાશિત થવી જોઈએ. ૧ જે એમ જ હેય તે એ સત્વર પ્રકાશિત થવું ઘટે.
© ૧૦૭ ]e
For Private And Personal Use Only