________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
નિદા કરનારનું પણ સન્માન કરા
એક ધાબીના બબડાટથી નિષ્કલંક અને પતિપરાયણુ સતી સાધ્વી સીતાજીને શ્રી રામચ‘દ્રજીએ ત્યજી દીધા હતા એવું વિષમ કા તા એવા અવતારી મહાન પુરુષને જ શાભાવે છે, પણ જો એક સામાન્ય કાટીને માનવી એવા અબડાટની પરવા કરી સય પ્રગટાવવા નિકળે તો એ હાંસીને પાત્ર જ ખતે છે અને પ્રવાદપ્રિય માનવીને વધુ તાન ચડે છે,
અત્યારે જગતમાં જ્યાં જોશું ત્યાં પ્રવાદપ્રિય મનુષ્યા ટકાની ગણત્રીએ વધી જાય છે.
૧૦૭
વત માન સમયમાં મનુષ્ય શુ સંગ્રહી રહેલ છે ? એ જ પોતે સમજી શકતા નથી, મનુષ્ય જો ધનના સંગ્રહ કરે તે એ તૃષ્ણા ક્ષમ્ય છે. તેમજ હાથમાંથી પડીતે ભાંગી જાય એવી ક્ષશુભ ગુર ચીજોને સંધરે તે એ ધૂન પણ ક્ષમ્ય છે. પણ માનવી તેા ઝેર, વેર, કૃતઘ્નતા અને કિન્નાખારી તેમજ કારુણ્યની વાતે પોતાના મનમાં ભરી રાખે છે અને સમયે કે કસમયે વિયાર્યાં વગર તેનુ પ્રદર્શન કરે છે. જેની દુ"ધ તથા વિકૃતિથી ધણા માણુસાને ભ્રુગુપ્સા પહેોંચાડે છે. માનવી માત્ર ભૂલને પાત્ર તે છે જ પણ ધણાએક માનવીમાં સ્વાભાવિક દોષ એવા પ્રકારના હોય છે કે પોતાની જાતને જરાપણુ વિચાર નહીં કરતાં અન્ય કે જે લેકદૃષ્ટિએ મહાન છે, જ્ઞાની છે, પૂત્રનીય છે અને કરુડ્ડાના સાગર જેવા છે એવાના પણ છિદ્રો તપાસવા પ્રેરાય છે પણ એ માનવીએ સમજવુ' ધટે છે કે માનવીની દષ્ટિ ઈશ્વરે આગળ રાખી છે તેથી જ તે આગળ જોઇ શકે છે પણ પોતાનાં જ કર્મોના પરિણામ તેનાં પાછળ પડતા પગલાંઆમાં કેવા લખાય છે એ તરફ એનું ધ્યાન નથી હતુ.
માણસની પાછળ એના પગલાં પાડી રાખવાની કુદરતે વ્યવસ્થા પૂરેપૂરી કરી રાખેલી છે એ માણસાથે ન ભૂલવું જોઇએ.
કુદરતના પેટમાં કશું સમાતુ જ નથી. એ તે બધું કહી દે છે. ભલેને આઠ દસ હજાર વર્ષ પછી પણ કહ્યાવગર એનાથી રહેવાતું નથી. હજારો વર્ષોં પહેલાંના પ્રાણીઓના ઇતિહાસ પૃથ્વીના પેટમાં કે કાલસાના પડ વચ્ચે સાચવેલા પણ જડી આવે છે અને જેમ સાગરના પેટમાંથી મેાજાએ 'ખલાઓને કિનારે લાવીને નાંખે છે “ એ માજાએથી પણ દુનિયાને બતાવ્યા વિના રહેવાતુ નથી, ’’
જેટલી ઘટનાએ સૃષ્ટિ ઉપર તથા તેના પેટમાં અને છે તે બધું કુદરત કર્યાંક ને ક્યાંક નોંધી રાખે છે અને ઉપર દા. પોતે એમ સ્વહસ્તે તે લખે છે.
સૂર્ય, ચંદ્ર, પૃથ્વી, તારા, પશુ, પક્ષી, ઝાડપાન, પહાડી અને નદીઓ તથા શહેરા અને ગામડાઓ તથા નદીના પટ અને સમુદ્રના તળીયાં દરેક જણ પેાતાના પ્રતિહાસ ખેલે છે, અને માણસ ! માજીસ દંભી છે, ઠંગ છે, કળાબાજ છે અને તેનામાં ડાળ કરવાની શક્તિ પણ અસાધારણ છે છતાં પણ એ પણ પોતાના ઇતિહાસ ઉધાડા પાડ્યા વિના રહી શકતા નથી; માથા પરના વાળ, કપાળની કરચલીયા, “ ચંચળ કે જડ આંખા વિગેરે દરેક વસ્તુ જીવનના ઇતિહાસ જાહેર કરે છે. તેમજ માણસની ભાષા અને એનું લખાણ પણ એના સ્વભાવ તથા કુલીનતાનું સ્પષ્ટીકરણ કરી દે છે.
For Private And Personal Use Only
માણુસ જ્યારે ગાફેલ હાય છે ત્યારે એને રૂઢ સ્વભાવ જાગૃત ઢાય છે અને માસ - જ્યારે ઈરાદાપૂર્વક માલે છે ત્યારે તેને અનુભવ અને સસ્કારી માલે છે, પણ જ્યારે એનાથી મેલાઇ જવાય છે ત્યારે એની જિંદગીની મૂડી ઉધાડી પડી જાય છે. મનુષ્ય જો એટલું જ સમજે કે પોતે આગળ ( ખીજાના દોષો ) જોઇ શકે છે. જ્યારે પોતાનાં ( દાષા-કર્મા ) પગલાં તે પાછળ પડે જ છે અને તે માંહેના સારા માઠાના પ્રતિહાસ કુદરત નોંધી જ લે છે.
