Atmanand Prakash Pustak 048 Ank 10

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

સુબોધમાળા હું
ooooooooooo (લેખક:-આચાર્ય મહારાજશ્રી વિજયકસ્તૂરસૂરિજી મહારાજ) ૧ જેનાથી હિત માંગીએ તે મંગળ, અથવા તે કર્મને ક્ષય થયા પછી વસ્તુ માત્રના સ્વરૂપને બંધ અનાદિ કાળથી સ સારમાં ભ્રમણ કરતા સકર્મક કરાવે છે. જીવને કર્મથી છોડાવે તે મંગળ.
છે અનુકૂળ વિષયના સંયોગથી હર્ષ તથા આનંદ ૨ હિત બે પ્રકારનું છે. હિક (આ લોક આવે છે અને તે પ્રતિકૂળ સંયોગથી નષ્ટ થાય છે સંબંધી) અને આમુષ્મિક (પરલેક સંબંધી), ઐહિક અર્થાત શોક તથા ઉગના રૂપમાં પરિણત થાય છે દેહને આશ્રયીને છે અને આમુખિક આત્માને ઉદ્દેશીને માટે જ તે આનંદ કે કઈ તાત્વિક નથી પણ મોહને હેય છે.
નીય કર્મનો વિકાર છે. ૩ ધર્મ કરવાથી આત્મિક તથા પૌદ્દગલિક બંને ૮ જે અછતું થાય છે અને જાય છે તે સ્વપ્રકારના સુખ મળી શકે છે. આત્મદષ્ટિવાળાને ભાવ નથી પણ વિભાવ છે. અને જે વિભાવ છે તે આત્મિક અને પૈગલિક દૃષ્ટિવાળાને પદ્દગલિક સુખ વિકૃત સ્વરૂપ હેવાથી અતાવિક છે. મળે છે.
૮ પ્રકૃતિમાં વિકૃતિ જણાય ખરી પણ પ્રકૃતિ, ૪ પુદ્ગલાનંદી-જડાસક્ત છે પાંચે ઈદ્ધિના અનુકુળ વિષય મળવાથી સુખ માને છે અને વિષ
વિકૃતિ સ્વરૂપ થાય નહિ; કારણ કે પ્રકૃતિ સ્વભાવ ની પ્રતિકૂળતામાં દુઃખ માને છે, અર્થાત ઈદ્રિને
છે પણ વિભાવ નથી. વિકૃતિ વિભાવ છે તેથી તે અનુકૂળ વર્ણ-ગંધ–રસ-સ્પર્શ અને શબ્દના સંયોગથી
વિનાશી છે અને પ્રકૃતિ અવિનાશી છે. સુખ અને પ્રતિકૂળ સંગથી દુઃખ માને છે; પણ ૧૦ મહાન રોગને લઈને સારામાં સારા પિષ્ટિક તે સુખ-દુ:ખ તાવિક નથી અને તેથી કરીને જ ખોરાક ઉપર અભાવ થાય છે તેમ મોહ રોગથી આમાનંદી જી પિતાના સખસ્વરૂપમાં મગ્ન હોવાથી ઘેરાયલા જીવને મહાપુરુષોના વચને અને તેમના તેમને જડાત્મક વસ્તુ માત્રની જરૂરત હેતી નથી. વર્તન ઉપર અભાવ થાય છે.
૫ અનાદિ કાળના મોહનીયના સંગને લઈને ૧૧ સૂર્ય આડું વાદળ આવી જાય છે ત્યારે આત્મા કર્મના વિકારને પિતાના માને છે; પણ સૂર્યમાં અંધારું દેખાય છે પણ સૂર્યનું તેજ જરા તાવિક દષ્ટિથી જોતાં ચેતન વિકૃત સ્વભાવવાળું ન પણ ઓછું થતું નથી, વાદળાં ખસી ગયા પછી સૂર્ય હેવાથી જડના વિકારો આત્માના હેઈ શક્તા જ નથી. હતો તેવો પ્રકાશિત થાય છે, તેવી જ રીતે આત્મા
૬ દીવા ઉપર કંડું ઊંધું વાળવું હોય તે ઉપર કમેનું આવરણ આવી જવાથી વસ્તુની અણુદીવાને પ્રકાશ દીવામાં જ રહે છે પણ બહારની જાણુતાનું તેમ દેખાય છે તે કર્મના વિયોગથી ખસી વસ્તુઓને પ્રકાશિત કરી શકતા નથી, તેમ ઘાતી કર્મ– ગયા પછી ચરાચર જગતનું સંપૂર્ણ જ્ઞાતાપણું રૂપ કુંડા નીચે ઢંકાયેલે આત્માને પ્રકાશ બહારની પ્રગટ થાય છે. વરતુઓના સ્વરૂપને પ્રકાશિત કરતું નથી. તે ઘાતી ૧૨ આત્મા કર્તા કહેવાય છે તે ઉપચારથી કહી