________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી અંતરિક્ષ પાર્શ્વનાથ
૧૭૩
આથી બીજે દિવસે રાજાને ત્યાં લઈ જઈને રાણુએ સર્વ અંગે સ્નાન કરાવ્યું. તેથી રાજાનું શરીર નીરોગી અને નવું–સુંદર કાંતિવાળું થઈ ગયું. પછી રાણીએ બલિપૂજા વિગેરે કરીને પ્રાર્થના કરી કે “અહીં જે કઈ દેવ હોય તે પ્રગટ થાઓ” ત્યાંથી પાણી ઘેર આવ્યા પછી દેવે સ્વપ્નમાં રાણીને કહ્યું કે–અહીં ભાવિ તીર્થકર શ્રી પાર્શ્વનાથ ભગવાનની પ્રતિમા છે, અને તેના પ્રભાવથી જ રાજાનું શરીર નિરોગી થયું છે. આ પ્રતિમાને ગાડામાં મૂકીને અને ગાડાને સાત દિવસના જન્મેલા વાછરડા જોડીને રાજાએ પિતે સારથિ બનીને તેમાં બેસવું, અને પછી કાચા સુતરની બનાવેલી દેરીથી ( લગામથી) વાછરડાઓને પિતાના નગર તરફ રાજાએ ચલાવવા (પણ પાછું વાળીને જેવું નહીં, કેમકે) રાજા જ્યાં પાછું વાળીને જોશે ત્યાં જ પ્રતિમાં સ્થિર થઈ જશે.” બીજે દિવસે રાજાએ ત્યાં જઈને ખાબોચિયામાંથી પ્રતિમા શોધી કાઢી અને દેવે કહ્યા પ્રમાણે ગાડામાં સ્થાપીને પિતાના સ્થાન તરફ ચાલવા લાગ્યા. કેટલેક દૂર ગયા પછી તેના મનમાં શંકા આવી કે–પ્રતિમા આવે છે કે નહીં? એટલે પાછું વાળીને જોયું, તેથી પ્રતિમા ત્યાં જ આકાશમાં સ્થિર થઈ ગઈ અને ગાડું તેની નીચેથી આગળ નીકળી ગયું. પ્રતિમા આગળ ન આવવાથી ખેદ પામેલા રાજાએ પછી ત્યાં જ પિતાના નામને અનુસરે (હિતિપુર) ગામ વસાવ્યું. અને ત્યાં જિનાલય બંધાવીને તેમાં અનેક મહત્સવપૂર્વક પ્રતિમાની પ્રતિષ્ઠા કરી. રાજા હમેશાં તેની ત્રિકાળ પૂજા કરતો હતો.
અત્યારે પણ તે પ્રતિમા તે જ પ્રમાણે આકાશમાં અદ્ધર રહેલી છે. પૂર્વે, માથા ઉપર પાણીનું બેડું ચડાવીને પ્રતિમાજીની નીચેથી સ્ત્રી નીકળી જાય એટલી અદ્ધર પ્રતિમા હતી, પરંતુ કાલક્રમે નીચેની ભૂમિ ઊંચે ચડી જવાથી અથવા મિથ્યાત્વ આદિથી દૂષિત કાલના પ્રભાવથી પ્રતિમા નીચે નીચે દેખાવા લાગી છેવટે અત્યારે તેની નીચેથી માત્ર અંગેલું છાણું નીકળી શકે છે, અને (પ્રતિમાની) બંને બાજુએ નીચે દીવા મૂકવાથી પ્રતિમા અને તેની નીચેની ભૂમિ વચ્ચે દીવાને પ્રકાશ બરાબર દેખાય છે એટલી અદ્ધર છે.
જે વખતે રાજાએ પ્રતિમાને ગાડામાં સ્થાપી હતી તે વખતે અંબાદેવી અને ક્ષેત્રપાલ પણ પ્રતિમા સાથે હતા. અંબાદેવીને સિદ્ધ અને બુદ્ધ નામના બે પુત્રો હતા. ઉતાવળ ઉતાવળમાં અંબાદેવીએ તેમાંથી એક પુત્ર સાથે લીધે, પણ એક પુત્ર પાછળ ભૂલથી રહી ગયો. અંબાદેવીએ ક્ષેત્રપાળને હુકમ કર્યો કે “પાછળ રહી ગયેલા પુત્રને લઈ આવ.” પરંતુ અતિવ્યાકુળપણે ચાલતે ક્ષેત્રપાળ ૫ણ પાછળ રહી ગયેલા પુત્રને ન લાવ્ય, તેથી અંબાદેવીએ કે પાયમાન થઈને ક્ષેત્રપાળના માથામાં ટુ માયો. અત્યારે પણ ક્ષેત્રપાળની મૂર્તિના માથામાં તે પ્રમાણે જ જોવામાં આવે છે. આ પ્રમાણે અંબાદેવી અને ક્ષેત્રપાલ
૧ શ્રી જિનપ્રભસૂરિએ આ જે અંબાદેવી અને ક્ષેત્રપાળની દૈવી વાત આપી છે તે બીજા કોઈ પણ મુનિવરે લખેલા અંતરિક્ષછના પ્રાચીન ઇતિહાસમાં નથી. આ દૈવી વાત કંઇ સમજવામાં આવતી નથી.
અત્યારે અંબાદેવી તથા ક્ષેત્રપાળની મૂર્તિ છે કે કેમ તે વિષે મેં બારીકાઈથી તપાસ કરી નથી. શ્રી ભાવવિજયજી ગણીએ સં. ૧૭૧૫ માં પ્રતિમાજીનું નવું સ્થાન બનાવીને ફરીથી પ્રતિષ્ઠા કરી છે આ વખતે કદાચ અધિષ્ઠાયક દેવદેવીઓની મૂર્તિમાં ફેરફાર થયે હેય તે બનવાજોગ છે. પ્રતિમાજીનું
For Private And Personal Use Only
