________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દેવગિરિ
૧૦
ભૂમિ એટલી બધી વિશાળ હતી કે સાત શ્રીમંતની હવેલી બંધાય તેટલી જગ્યા હતી. આ ભૂમિમાં રહેલ દુકાન-ઘર વગેરે પાડી નાંખીને ચૈત્ય માટે ત્રણ વાસ ડે પાયે ખાજો.
પાયે ખેદાવતાં આખા નગરમાં રહેતું એવું અપૂર્વ વાદિષ્ટ પાણી નીકળ્યું. તે જાણતાં જ ઈષ્યર બ્રાહ્મણે રાજા પાસે પહોંચી ગયા અને કહ્યું કે આ ભૂમિ ચૈત્ય માટે નહીં, પણું વાવ માટે જગ્યા છે. અઢારે વર્ણના તૃષાતુર લેક પાણી પીને તરસ છીપાવશે તેમાં અપાર લાભ થશે. કાચા કાનના રાજાનું ચિત્ત પણ ડેલી ઊઠયું અને કહ્યું કે-આવતી કાલે જાતે આવીને હું જોઈશ, અને મીઠું પાણી હશે તે વાવ જ બંધાવીશું.”
રાજાને એક નાવિ (હજામ) હંમેશાં પેથડશાહને ત્યાં આવતું હતું અને પેથડશાહે તેને સંતુષ્ટ કરી રાખેલે હતો. તેણે બધી હકીકત પેથડશાહને જણાવી દીધી. બરાબર આજ અવસરે ગામ બહાર મીઠાથી ભરેલ બાલદિ આવ્યાની પેથડશાહને ખબર પડી. દ્વારપાળને ધન આપીને રાતોરાત મીઠાથી ભરેલા પઠિયા નગરમાં દાખલ કરાવી દઈને બધું મીઠું પાયામાં નંખાવીને પાણીને ખારું ખારું કરી નાખ્યું. બીજે દિવસે રાજાએ આવીને જોયું તે બધું ખારું જ પાણી એટલે બ્રાહ્મણો ઉપર ગુસ્સે થઈને અને પેથડશાહનું સમાન કરીને રાજા સ્વસ્થાને ચાલ્યો ગયે ભૂમિ મળવાથી પેથડશાહ પણ નિશ્ચિત થયા.
સિદ્ધરાજે સિદ્ધપુરમાં રૂદ્રમહાલય ( રૂદ્રમાળ) બંધાવ્યા પછી તેને કારીગર બીજું કેઈ સુંદર સ્થાપત્ય ન બાંધે એ હેતુથી તેને બંધ કરી નાખે હતો. તેણે પ્રતિજ્ઞા કરી હતી કે રૂદ્રમાળથી પણ સુંદર જિનપ્રાસાદ બાંધવો. પણ બંધાવનારના અભાવે પ્રતિજ્ઞા સફળ થઈ ન હતી. છેવટે તેની પાંચમી પેઢીએ રત્નાકર નામને કારીગર થયે. પ્રતિજ્ઞા પેઢીમાં ચાલી જ આવતી હતી. તે ફરતા ફરતે આ અવસરે દેવગિરિમાં આવી ચડ્યો હતો. પેથડશાહને મળે અને તેની પાસે જ જિનપ્રાસાદ બંધાવવાનું નક્કી થયું.
પછી પેથડશાહે માંડવગઢ જઈ ત્યાંથી ૩૨ સાંઢણી ભરીને તેનું મોકલી આપ્યું. દશ હજાર તે ઇંટ પકાવવાના નીભાડા કરવામાં આવ્યા હતા. અને પ્રત્યેકમાં દશ હજાર ઈટે તૈયાર થતી હતી. ચૈત્ય માટે ખોદેલાં ત્રણ વાંસ ઊંડા પાયાના પથ્થરના સાંધાઓમાં અનુક્રમે પાંચશેર, દશ શેર અને પંદર શેર લેઢાની પાદુકાઓ હતી. ૧૪૪૪ સ્થિર વાળા તે પ્રાસાદમાં ૧૯(૩૯) ગજ લાંબી કેટલીયે પથ્થરની પાટે હતી. ઈટ ચડાવવાની પાટને લાવતાં વચમાં રહેલા કિલ્લાથી વિદન થાય છે એમ જાણીને મહા
૧ ઉપદેશતરંગિણીમાં પૃ. ૧૧૯ માં આ સંબંધમાં “તદિનાકરદ્દ થવામિત ચિવણમાના દિવસે આવેલ બહાર રહેલ બાલદિમાંથી કેટલુંક મીઠું મંગાવીને ” એવો ઉલેખ છે. એ જોતાં બાલદિન બલદગડી એ અર્થ સંભવિત છે.
૨ સુકતસાગરમાં આ સ્થળે વળવાયામ શબ્દ છે. આ શબ્દથી ૯ નો આંક લેવાનો છે જાણ શબ્દથી સામાન્ય રીતે એક લઈએ તે * ૧૯ ગજ સાંબી ' એ અર્થ થાય. અને જગત ત્રણ હોવાથી ૩ની વિવક્ષા લઈએ તે “ ૩૯ ગજ લાંબી ' એ અર્થ નીકળે,
For Private And Personal Use Only