Atmanand Prakash Pustak 045 Ank 02

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 9

૩૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
તે વિભાવ અને શુદ્ધ આત્મામાં થવાવાળા તે પ્રત્યક્ષ દેખી શકાય નહિ, પણ તેના કાર્યરૂપ સ્વભાવ. આ બંને પ્રકારના પરિણામે પરિ સ્થલ દેહાથી અનુમાનથી જાણી શકાય. જેટલા ણામીના અભાવથી હોઈ શકે નહિં, માટે વિષયો છે તે બધા જીવે દેહપણે ધારણ કરેલા નૈઋયિક દૃષ્ટિથી શુદ્ધ સ્વચ્છ સ્વરૂપવાળે આત્મા તથા ધારણ કરીને છોડી દીધેલા શરીરે છે. માન્યા વગર ચાલે નહિં. વ્યવહાર ચર્મચક્ષુથી જીવને પગમાં વપરાતી વસ્તુ માત્ર જેનારે છે એટલે જ્યારે જ્યારે જેવું દેખાય કમના કાર્યરૂપ શરીરે છે, જીવને ગ્રહણ કરેલા ત્યારે તેવું માને છે, ત્યારે નિશ્ચય જ્ઞાનદષ્ટિથી શુદ્ધ પુદગલ સ્કછે કે જેને વર્ગણું કહેવામાં જેનારો હોવાથી બચાવની મૂળભૂત તાત્વિક આવે છે. તે પાંચે ઇદ્રિના વિષયરૂપે વાપરી વસ્તુને માને છે, અનેક પ્રકારની અશુદ્ધ શકાતા નથી, માટે તે ઈદ્રિયેના અવિષયરૂપ છે. અવસ્થામાં વ્યવહારવાળાને દષ્ટિગોચર થતા કર્મો સૂકમપણાને લઈને અદશ્ય હોવાથી તેની આત્માને એક શુદ્ધ સ્વરૂપે જ જુએ છે. ખાટા, અપવિત્રતા પણ અદશ્ય છે, છતાં દેહાદિની ખારા, મીઠા તથા તીખા આદિ પદાર્થોના અપવિત્રતાથી તેની અપવિત્રતા સમજી શકાય છે, સંસર્ગને લઈને અનેક સ્વાદને ધારણ કર. કારણ કે દેહમાં અપવિત્રતા કારણરૂપ કર્મની છે. વાવાળા પાણીમાં મધુરતા માને છે ત્યારે કારણુસ્વરૂપ કર્મમાં તથા કાર્ય સ્વરૂપ દેહાદિમાં વ્યવહારવાળે સરબત, સોલ આદિ અનેક જે શુભાશુભપણું તથા શુદ્ધાશુદ્ધપણું કહેવાય સ્વાદને જ માનવા માટે તાત્વિક દ્રષ્ટિથી જોયા છે તે વ્યવહારથી છે માટે તાવિક નથી, કારણ વગર સાચી વસ્તુ દેખાય નહિ તેથી સાચું કે શુભ હોય કે અશુભ, પણ જે કર્મને લઈને સમજાય પણ નહિ.
આત્મા શુદ્ધિ મેળવી શકતા નથી તે શુદ્ધ હોઈ આ પ્રમાણે વિચાર કરતાં સંસારમાં એક શકે જ નહિ, માટે જ કર્મમાં શુદ્ધિ, પવિત્રતા આત્મા જ સાચી, શુદ્ધ, સ્વચ્છ, પવિત્ર વસ્તુ છે, કે જે
છે. કે શુભપણું અતાવિક છે, માટે તેના કાર્યરૂપ બાકી આત્માની સાથે અનાદિકાળથી સંબંધ ?
છે દેહાદિમાં પણ અતાત્વિક જ હોઈ શકે છે. એટલે ધરાવનાર કર્મ અપવિત્ર અશુદ્ધ છે. એટલે
. અંશે આત્મા કર્મથી મુકાય છે તેટલે અંશે તેના કાર્યરૂપ જડાત્મક જગત અપવિત્ર છે. શુદ્ધ થાય છે. સંપૂર્ણ મુકાઈ જવાથી સંપૂર્ણ કારણ કે દશ્ય જાગૃત દેહ સ્વરૂપ છે અને તે છે
ર ર શુદ્ધિ મેળવી શકે છે માટે આત્માની સાચી કમેને વિકાર હોવાથી પવિત્ર હોઈ શકે નહિ.'
પવિત્રતા પ્રગટ કરવાને કર્મથી સંપૂર્ણ મુક્તિ
મેળવવાની આવશ્યકતા છે. કર્મ અત્યંત સૂક્ષમ હેવાથી ક્ષાપશમિક અથવા તે ક્ષાયિક અતિશાયી જ્ઞાન સિવાય