Atmanand Prakash Pustak 045 Ank 02

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 10

-----------------------____---------
સાધ્યની દૃષ્ટિએ સાધક નયાવતાર
Gr
(લે॰ સવિજ્ઞા૦ મુનિશ્રી પુણ્યવિજયજી).
( આત્માના સંબંધમાં સાત નયે નીચે ઈંન્વટેડમાં મૂકાયેલ ચાદ બેલમાં ઉતારેલા જે ‘તત્ત્વજ્ઞાન ' નામક પુસ્તિકામાં વાંચવામાં આવેલ; જેના આશય પરમ ગભીર હાઇ એક સજ્જન વિદ્વાનને આના ટૂંકા ભાવાર્થ સમજાવવા જણાવેલ. તે ઉપરથી સાધક જનાને ઉપયેાગી ધારી અત્ર લેખ તરીકે આપવામાં આવે છે).
૨- ઋજીસૂત્ર દષ્ટિથી એવ ભૂત
કર ”.
જેવા પ્રકારે શુદ્ધ નિશ્ચયથી આત્માની એવભૂત શુદ્ધ સ્વરૂપ સ્થિતિ છે, તે ષ્ટિ લક્ષમાં રાખી ઋજુસૂત્રપણે માન પર્યાયમાં તથાપ્રકારે સ્થિતિ કર એટલે કે વત માનમાં શુદ્ધ સ્વરૂપમાં વત,
૪– એવું ભૂત દૃષ્ટિથી નેગમ વિશુદ્ધ કર ”, અને એવભુત હૃષ્ટિથી એટલે સાધ્ય એવા શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપને નિર ંતર લક્ષમાં રાખી નેગમથી ચૈતન્યલક્ષણ આત્માને વિશુદ્ધ કર, ૧— એવ ભૂત દૃષ્ટિથી ઋજીસૂત્ર સ્થિતિ અથવા લાકપ્રસિદ્ધ મેાક્ષસાધક વ્યવહારને
કર ”.
વિશુદ્ધ કર !
સ્થિતિ
અને વમાન પર્યાયની ઋજીસૂત્રની દૃષ્ટિએ પણ જેવા પ્રકારે આત્માનું એવભૂત શુદ્ધ નિશ્ચય સ્વરૂપ છે, તેવા પ્રકારે સ્થિતિ કર અથવા વર્તમાન વ્યવહારરૂપ આચરણની દૃષ્ટિએ પણ જેવું શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપ છે તેવી સ્થિતિ
કર, શુદ્ધ સ્વરૂપ થા !
૩- નેગમ ષ્ટિથી એવંભૂત પ્રાપ્તિ કર ”. નગમ દૃષ્ટિથી એટલે કે—જેવા પ્રકારે ચૈતન્ય લક્ષણથી આત્મ લેાકપ્રસિદ્ધ વ્યવહારથી વ્યવહારાય છે, તે દૃષ્ટિથી લક્ષમાં રાખી એવ ભૂત શુદ્ધ ચૈતન્ય સ્વરૂપે સ્થિતિ કર, અથવા નેગમ એટલે જેવા પ્રકારે વીતરાગભક્તિ વૈરાગ્ય આદિ માક્ષસાધક વ્યવહાર લેાકપ્રસિદ્ધ છે; તે દૃષ્ટિથી વ્યવહાર આચરણની દૃષ્ટિથી એવ ́ભૂત એટલે
કે જેવા પ્રકારે આત્મસ્વરૂપ છે તેવા પ્રકારે થા ! આ લેાકપ્રસિદ્ધ વ્યવહાર આચરીને પણ નિર ંતર એવ’ભૂત-યથાક્ત આત્મસ્વરૂપ પામવાનુ જ લક્ષ રાખ !
૫–“ સંગ્રહ દૃષ્ટિથી એવ’ભૂત થા”. સામાન્યગ્રાહિ એવા સ‘ગ્રહનયની દૃષ્ટિથી એવભૂત થા ! સ ંગ્રહનયની દૃષ્ટિની અપેક્ષાએ સર્વ જીવ સત્તાથી સિદ્ધ સમાન છે. આ દૃષ્ટિ લક્ષમાં રાખી એવ ભૂત થા, અર્થાત્ જેમ આત્મસ્વરૂપ છે તેવી સ્થિતિને પામેલેા થા, એવા સ્વરૂપસ્થ થા !
૬- એવ ભૂત દૃષ્ટિથી સંગ્રહ વિશુદ્ધ કર ”. એવભૂત અર્થાત્ જેવુ યથાસ્થિત શુદ્ધ સહજ આત્મસ્વરૂપ છે, તેવી ષ્ટિથી, તે અપેક્ષા દ્રષ્ટિ સન્મુખ રાખી સ ંગ્રહ અર્થાત્ જે પેાતાની સ્વરૂપ સત્તા છે, તે વિશુદ્ધ કર એટલે કે શુદ્ધ નિશ્ચયસ્વરૂપ લક્ષમાં રાખી તેને અનુકૂળ શુદ્ધ વ્યવહારનુ એવું અનુષ્ઠાન કર કે, જેથી કરીને જે સાધનવડે કરીને તે એવભૂત આત્મારૂપ સાધ્ય સિદ્ધ થાય.
૭– વ્યવહારદૃષ્ટિથી એવભૂત પ્રત્યે જા ”, વ્યવહારષ્ટિથી એટલે પરમાર્થ સાધક ન્યુવહારષ્ટિથી એવભૂત પ્રત્યે જા, શુદ્ધસ્વરૂપ પ્રત્યે જા કારણુ કે સર્વ વ્યવહાર–સાધનનું એક જ સાધ્ય સ્વરૂપસિદ્ધ છે.