________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
SHISHIRSHRUSHBUSERSIST છે યાત્રાના નવાણું દિવસ છે
LUS
વળો
בתכחכחככתבתכתבתבחכהכחלחלחלחלחלחל
લેખક–મેહનલાલ દીપચંદ ચોકસી ૧. જ્ઞાન અને ક્રિયા.
જેટલી શક્તિ હતી એના જેરે બનતાં ઉપાયે મહાનુભાવ, તમે વખતસર આવી ગયા સેવી પૂજ્ય શ્રી દેવદ્ધિગણ ક્ષમીશ્રમણે એ છો. પ્રાત:કાળમાં આ ગિરિરાજ પર કેઈ સર્વની નોંધ કરી લીધી. જ્યાં પરિસ્થિતિ આ અનેરી ખુશનુમા છવાય છે. એની ર્તિ કઈ પ્રમાણે હોય ત્યાં સંભવ છે કે પાઠભેદ અને અજબ પ્રેરણા પાય છે. એ સમયમાં મનન-મતાંતર સંભવે જ. કેટલીક બાબતોનો પૂરો ચિંતન કરવામાં ગમ્મત આવે છે.
મેળ ન પણ મળે. થોડીકમાં પુનરાવર્તન ગુરુમહારાજ, આપ સાથે ગઈ કાલની દેષ સંભવે અને લખતી વેળા સાલવારીને વાતથી જ મને તો રસ પડ્યો છે. જરૂર હું ક્રમ ન પણ સચવાય. નિર્દિષ્ટ સમયમાં હાજર થઈ જવાને.
આમ છતાં મારે ભાર મૂકીને કહેવું વાતનો આરંભ કરતાં મારે કહેવું જોઈએ જોઈએ કે જે સાહિત્ય ઉપલબ્ધ છે તે વિશાળ કે પૂજ્ય શ્રી તીર્થંકરદેવોએ કહેલું અને વિદ્વાન છે એટલું જ નહીં પણ હરકોઈ જિજ્ઞાસુની ગણધર મહારાજાના હાથે એની ગુંથણી થયેલી– તૃષા છીપાવી આત્મકલ્યાણના પંથે એને એવું અંગ સાહિત્ય અને પાછળથી પૂર્વાચાર્યોની સરલતાથી લઈ જાય તેવું છે. કલમથી એ ઉપર થયેલ ટીકાટિપ્પણ-એ સર્વ સાહિત્યને સંગ્રહ ચાર પ્રકારે થયેલ છે. પુસ્તકારૂઢ તે ભગવાન મહાવીરસ્વામીના નિર્વાણ અનુયાગના નામે તે ઓળખાય છે. ૧. દ્રવ્યાપછી લગભગ હજાર વર્ષે થયું. એ દરમિયાન નુગ, ૨. ગણિતાનુયોગ, ૩. કથાનુયોગ, ૪. અવસર્પિણી કાળના કારણે સ્મરણશક્તિની ચરણકરણનુયાગ. સમજાય તેવી ભાષામાં કહું ન્યૂનતાને લઈ ઘણું વિસરાઈ ગયું. દેશમાં તે પ્રથમમાં તાત્વિક વિષય, બીજામાં ખગોળપડેલા મોટા દુકાળો અને ધાર્યા સમયમાં ભૂગોળ વિ૦, ત્રીજામાં કથા-વાર્તા અને ચરિત્રો શ્રમણવર્ગ એક સ્થાને એકત્ર ન થઈ શક્યો જ્યારે ચેથામાં અમલમાં મૂકવાની ક્રિયા, કરણી એ કારણથી પણ કેટલુંક ભૂલાઈ ગયું. પાછળથી કે વિધાન. આપણે વાર્તાલાપમાં અવારનવાર શાસન) ઉત્પાદાદિના સંગ્રહવાળું છે. તે ક કે તે આચારને તે દેષની શાંતિના ઉપાય જાણવા આ પ્રમાણે
વગેરે બીના જણાવી સાતમા લેકમાં જણાવે ૩પવિમોચ-gયસંગ્રામ I છે કે-સંસારના કારણે જેટલા છે તેટલા કારણે સત્ત શ્રીવર્ધમાન, વર્ધમાનસ્થ રાસન શા નિર્વાણના છે. આ વચન ગંભીરાર્થવાળું હોવાથી
ચેથા શ્લોકમાં દિવાકરજી જણાવે છે કે- અપેક્ષાદષ્ટિને લક્ષ્યમાં રાખીને દિવાકરજીએ તમામ વાદીઓની પરિસ્થિતિ વિચારતાં છેવટે બહુજ ટૂંકામાં સૂત્રરૂપે જણાવ્યું છે. બારમા એ નિર્ણય થાય છે કે–તેઓ સ્વપક્ષસિદ્ધિ કલેકમાં બૌદ્ધદર્શનાદિને લગતા વિચારને અંગે આદિ પ્રસંગે વિવિધ પ્રમાણને આશ્રય જરૂર કંઈક નિર્દેશ કરતાં હોય તેમ જણાય છે. તેવી લે છે, છતાં વિવિધ નામ-આશયભેદથી વિવાદ પ્રરૂપણું સમ્મતિના ત્રીજા કાંડની ૪૮-૪૯ માં કરે છે. છઠ્ઠા કમાં જે જ્ઞાનથી કે આચા- ગાથામાં પણ કરી છે. રથી જે દોષ શાંતિ પામે નાશ-પામે, તે જ્ઞાન
–(ચાલુ)
For Private And Personal Use Only
