Atmanand Prakash Pustak 042 Ank 12

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

સંક્ષિપ્ત બોધવચનમાલા.
૧૭૫
આપણે જરૂર વિચારવું જોઈએ કે-તે માણસ ધારણ કરનારા ભવ્ય છે સ્વપ્ન પણ મનનું દુઃખ મારામાં ભૂલ જઈને ક્રોધ કરે છે કે ભૂલ નહિ છતાં કે શરીરનું દુઃખ પામતા નથી. પણ કોધ કરે છે ? જે ભૂલ જોઈને કોધ કરતો ૪૯. સામા માણસને સુખી જઈને ઈર્ષ્યા તે હોય તે આપણે આપણી ભૂલ સુધારીશું તે તે કરવી જ નહિ, જો એ ધર્મના રસ્તે રહેલે હેય જરૂર ક્રોધ કરતાં અટકી જશે કારણ કે ક્રોધનું કારણ તે તે તેની ઉપર જરૂર રાગ થાય, પણ કદાચ ભૂલ છે ને આપણામાં ભૂલ નથી છતાં તે ક્રોધ કરે તેમ ન હોય તે ઈર્ષ્યા તે ન જ કરી શકાય; કારણું ને સમજાવતાં સમજે નહિ તે પણ આપણે ક્રોધ કે ઈર્ષા કરવાથી કંઇ સુખી થવાતું નથી. સુખી કરવો એ વ્યાજબી નહિ, કારણ કે ક્રોધથી ચીકણું થવું એ પુણ્યાઈનું ફલે છે. તેવી પુણ્યાઇ મેળવનારા કર્મ બંધાય. શું ઘેબીની સામે બેબી થવાય ? ન જ જીવે જરૂર સુખી થાય એમાં નવાઈ શી? થવાય. આ બાબતમાં કહ્યું છે કે-ગાન મતમતા ૫૦. એક માણસ અનુગ્રહ બુદ્ધિએ શ્રોતાઓને તરવાજા મતિઃ સા || ચંદ્ર પ્રત્યે ઉપદેશ છે, તેમાં કદાચ પ્રમાદાદિ કારણોને લઈને હિં જોu: ? ચારકૃત ' નુ કોન ? || ૨ | શ્રોતાઓને કદાચ ધર્મારાધનરૂપ લાભ ન થાય, તે
૪૪. વિક્ય, કષાય, નારદવિદ્યા ( માંહોમાંહે પણ નિઃસ્પૃહભાવે પરોપકારષ્ટિથી ઉપદેશ દેનાર લડાવી મારવાની પ્રવૃત્તિ ), કલેશ વગેરે દેને પરમ જીવને તે જરૂર લાભ થાય. કહ્યું છે કે-ધ્રુવતોડનું અશાંતિના કારણે સમજીને તે બધાનો જરૂર ત્યાગ રહેંવુળ વાતતો રામ: / કરે જોઈએ જેથી પરમ શાંતિમય જીવન ગુજારી ૫૧. હે જીવ! જ્યાં સુધી આ તારું શરીર શકાય.
પીડાથી ઘેરાયું નથી, ને ઘડપણથી અશક્ત બન્યું ૪૫. પ્રત્યુપકારની ઈછા ( ઉપકારનો બદલો નથી, તથા ઈદ્રિયો પિતપોતાનું કામ કરી શકે છે, લેવાની ઇચ્છા ) રાખ્યા વિના જ સામા માણસનું તેમજ આયુષ્ય હયાત છે ત્યાં સુધીમાં પરમ ઉલ્લાસથી કામ કરવું, જેથી તે કદાચ કૃતની નીવડે; તે પણ મોક્ષમાર્ગની સાત્ત્વિક આરાધના જરૂર કરી લેજે. આપણને જરાએ મનમાં દુ:ખ થાય જ નહિ; કારણ જ નહિ કરે તે તારે જરૂર પસ્તાવું પડશે. જેમ તળાવ કે આપણે તે નિષ્કામ સેવા કરી છે.
ફૂટયા પછી પાળ બાંધવી નકામી છે, તેમ જીવનદોરી ૪૬. પાવ (લાયક) બનવા માટે નિઃસ્પૃહપણું તૂટવાની તૈયારી હોય ત્યારે ચેતવું એ તદ્દન નકામું છે. ધારણ કરવું જ જોઈએ; કારણ કે તે તેનું કારણ પર. મજબૂત સંઘયણવાળા જીવોનો ભરોસો છે. આ રીતે લાયક બનેલા જેને સર્વ સંપત્તિઓ નથી, તે કેળની અંદરના ભાગ જેવા તુ શરીરને મળે છે. કહ્યું છે કે “યથા વથાણં પુ નિ - ધારણ કરનારા એવા તારા શરીરને રેસ શો ? સ્પૃહી મતિ, તથા તથાડી પાત્રતા રહ્યા. એમ સમજીને ક્ષણવાર પણ પ્રમાદનો સંગ ન કરે સંપર: સંપત્તિ છે. ”
ને ધર્મારાધન કરવા જરૂર પ્રયત્નશીલ થવું. ૪૭. પાત્રતા(લાયકાત)ને નાશ સંપત્તિની ઇચ્છા પ૩, કોઈ માણસ આપણી નિંદા કરે છે કરવાથી થાય છે. આવા અભિલાપી જેથી તે ચીડાઈ જવું નહિ પણ તેને ક્ષમાનું સાધન ને મિત્ર સંપત્તિઓ દૂર દૂર ભાગે છે.
ગણ, કારણ કે તે પિતાના સાબુ-પાણીથી આપણું ૪૮. સાંસારિક પદાર્થોની ઉપર જે મમતાલા મેલ ધોઈ નાંખે છે, એમ સમજવું. કહ્યું છે કેરહ્યો છે, તે જ મનની પીડાનું અને શરીરની પીડા- નિંદા અમારી જે કરે, મિત્ર અમારા સંય, નું મુખ્ય કારણ છે, એમ સમજીને નિર્મોહ દશાને લઈ પોતાના સાબુ જલ, મેલ પરાયા બેય.