Atmanand Prakash Pustak 041 Ank 06

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 9

श्री अनेकान्तव्यवस्थाप्रकरणम् ।
[ સમાલોચના]
લેખકઃ ર. રા. જીવરાજભાઈ ઓધવજી દેશી, બી. એ., એલએલ. બી.
અમદાવાદની શ્રી જૈન ગ્રંથપ્રકાશક સભા અનેકાંતધર્મ આવે છે તેનું સૂચન કરેલ છે. તરફથી મહામહોપાધ્યાય શ્રી યશોવિજ્યગણિ વસ્તુ અનેકાંતધર્મવાળી છે, તેમાં એક સાથે પ્રણીત શ્રી “અનેકાંતવ્યવસ્થા” નામને ગ્રંથ મર્યાદિત ધર્મને જ ગ્રહણ કરવાની શક્તિવાળી હાલમાં પ્રસિદ્ધ થયેલ છે. જેનું બીજું નામ છસ્થ માણસની બુદ્ધિ કેવા કેવા ભેદ પાડે જેનતર્ક” ગ્રંથકારે નિર્દિષ્ટ કરેલ છે. પ્રકાશક છે, કેવા કેવા અભેદે જુએ છે, તેનું તાત્ત્વિક સભા તરફથી કે ઉપઘાત આપવામાં સ્વરૂપ જૈન દર્શન જે દ્વારા પ્રતિપાદન કરે આવેલ છે અને વિદ્વાન મુનિમહારાજ ધુરંધર છે, તે નૈગમ સંગ્રહ આદિ નાનું શાસ્ત્રીય વિજયજીએ પુસ્તકને અંગે યત્કિંચિત્ વક્તવ્ય અને તાત્વિક દષ્ટિએ ગ્રંથમાં વિવેચન કરવામાં લખેલ છે. અમારા જાણવા પ્રમાણે આ ગ્રંથ આવ્યું છે, અને જેમાં વૈશેષિક, વેદાંત, સાંખ્ય, છપાવવા માટે તૈયાર કરવામાં, ગ્રંથમાં આવેલ બદ્ધ આદિ દશને કેવી રીતે સમાવેશ કરી જુદા જુદા વિષયોની દરેક પાને વિષયસૂચિકા શકાય તે યુક્તિપુર:સર બતાવેલ છે. પ્રથમ કરવામાં, આવા અપૂર્વ અને અજોડ ન્યાય અને નાના મુખ્ય બે ભેદ દ્રવ્યાર્થિક અને પર્યાયાજન તત્વજ્ઞાનના ગ્રંથની મૂળ પ્રતો મેળવવામાં થિકનું રવરૂપ અને ભેદ બતાવેલ છે. દ્રવ્યાર્થિઅને સંશોધન કરવામાં મહારાજશ્રી વિજય- કમાં નેગમ સંગ્રહ અને વ્યવહાર અને કેવી નેમિસૂરીશ્વરજીના પટ્ટધર શિખ્ય ઉદયસૂરિજી રીતે સમાવેશ કરી શકાય અને પયાથિકમાં મહારાજને મુખ્ય હાથ જોવામાં આવે છે.
ત્રાજુસૂત્ર આદિનાને સમાવેશ કેવી રીતે કરી અને નેમિસૂરીશ્વરજીના બીજા વિદ્વાન શિષ્ય
શકાય તે બતાવેલ છે. નિગમનયને અવલંબીને મહારાજશ્રી
- વૈશેષિક દર્શન પ્રવૃત્ત થયું એવું બતાવી તે શિવાનંદજી વગેરે ન્યાયવિશારદ સાધુએ .
હર્શનનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન કરેલ છે. વૈશેષિક અને તેમાં કિંમતી મદદ આપેલ છે, પુસ્તક છાપવાનું ચાયનમાં છ પદાર્થો દ્રવ્ય, ગુણ, કર્મ, ઘાયું સુંદર અને ખલના વિનાનું કામ ભાવ- સામાન્ય. વિશેષ અને સમવાય પ્રતિપાદન નગરના મહાદય પ્રેસમાં થયેલ છે. કરવામાં આવ્યા છે, અને તે પદાર્થોની સત્તા
ગ્રંથની શરુઆતમાં અનેકાંતનું વ્યાપક પરસ્પર નિરપેક્ષ માનવામાં આવે છે. પદાર્થો લક્ષણ આપવામાં આવેલ છે, જીવ-અજીવ અને દ્રવ્યો નિરપેક્ષ અને એકબીજાથી સ્વતંત્ર આદિ જેનદર્શનમાં નિર્દિષ્ટ કરેલ તત્વોની માનવામાં કેવા દે આવે છે, અને તે દોષોને વ્યાખ્યા કરેલ છે અને તે તમાં ભાવ, અ- પરિહાર, પદાર્થોને સાપેક્ષ સત્તાવાળા માનવાથી ભાવ આદિ અનંતધર્મો કેવા વિચિત્ર રૂપે મિશ્રિત કેવી રીતે થઈ શકે તે પ્રતિપાદન કરેલ છે. થઈને એકરૂપે રહે છે, અને તેથી બસ્તમાં વસ્તુ અનંતધર્માત્મક છે, તેમાંથી એક અંશને