________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
: વીતરાગ દેવની આરાધના ::
૧૮૩
કંઈ વરદાન આપવાના નથી તેમજ એમ પણું પરંતુ સાધ્યની પ્રાપ્તિ ઘણી જ દુર્લભ અને કહેવાના નથી કે હું ત્યાં સર્વત્તાપેભ્યો કષ્ટસાધ્ય છે. આપણે ઉપર કહી ગયા તેમ मोक्षयिष्यामि मा शुचः ॥
શાસ્ત્રકારોએ તે માટે અનેક સાધનાની ચેજના ભાવાર્થ—હું તને સઘળા પાપથી મુક્ત કરેલી છે; પરંતુ તે બધા જુદા જુદા સાધનો કરીશ; શોક કરે નહિ. આમ છતાં પણ તેના પૈકી આપણે જે સ્થિતિમાં મુકાયેલા છીએ, જે ફલિતાર્થ એ નથી કે જેની દષ્ટિએ પરમદેવ અધિકાર ઉપર સ્થિત થયેલા છીએ તેને સદર પરમાત્મા તરફના ભક્તિભાવ-ભકિતયોગની સાધના પૈકી ક્યા કયા સાધનો, કેવા પ્રકારે, કંઈ કીંમત જ નથી. જુદા જુદા અનેક વિદ્વાન કેટલે દરજજ અનુકૂળ થઈ પડે તેમ છે તે મુનિવકૃત અષ્ટપ્રકારી અને સત્તર ભેદી પૂજાઓ આપણે પરમ વિવેકદ્રષ્ટિથી, નિર્મળ બુદ્ધિવગેરેમાં જુદા જુદા પ્રકારની ઉત્તમોત્તમ દ્રવ્ય પ્રભાથી અને પરાપૂના અનુભવથી નકકી કરી પૂજાથી તેમજ ઉત્કૃષ્ટ ભાવપૂજાથી અનેક લેવાનું રહે છે. જેટલી શીઘ્રતાથી અને કુશળતામહાપુરુષો સિદ્ધિપદને વર્યાના જ્વલંત દાખ- પૂર્વક આ બાબતનો નિર્ણય કરી શકાય તેમાં જ લાએ આપણને મળી આવે છે અને શાસ્ત્રકારો આપણું ભાવિ જીવનની ઉજજવલતા અને જેને અનેક રીતે પુષ્ટિ આપે છે. એટલે જેને આત્માનું કલ્યાણ રહેલું છે. સંપ્રદાયમાં પણ ભક્તિયેગને કોઈ અનેરું જ સ્થાન છે. આવી ભિન્ન ભિન્ન દષ્ટિએમાંથી પણ
આરાધ્યદેવના દર્શન, પૂજા, સત્કાર અને આપણે વિવેકબુદ્ધિના સદુપયોગથી જે મહત્વનું
સન્માન પરમ ભક્તિયેગના જુદા જુદા રહસ્ય તારવી શકીએ તે એ છે કે પરમાત્માના
પ્રકારો છે અને આરાધનાના અનેક ઉપાયો આલ બનશી અરિહંતદશાનું, તેમનું અલૌકિક
પૈકીનો ભકિતયોગ એક મહત્ત્વનો ઉપાય અને
સાધન છે. જીવનચરિત્ર અને તેમાંના અનેક મહત્વના ઉપયોગી અને સન્માર્ગ સૂચક મુદ્દાઓ આપણી
આ પ્રકારના ભકિતગને સાધન તરીકે
આ પ્રકારની ભક્તિથીગને દષ્ટિસન્મુખ રાખ્યાથી આપણે આપણા પિતા- ઉપયોગ કરનારને આપણે જેન મંદિર, દેરાનો જ પગ ઉપર ઊભા રહીને આપણા સદ્વર્તન કરો અને ધર્મસ્થાનોમાં હાલની ચાલુ પ્રવૃત્તિ અને ભાવિ જીવનના ઘડતરમાં તે બધી વસ્તુઓને કેટલે દરજજે અનુકૂળ થી પડે તેમ છે તેમાં યોગ્ય સ્થાન આપતાં તદનુસાર વર્તન કરવાથી કંઈ સુધારણાને સુધારાવધારાને અવકાશ છે યોગ્ય પુરુષાર્થ ફેરવીને, આપણે પણ પરમાત્મ- કે કેમ ! બાહ્ય દેખાવ, ખાલી ધામધૂમ અને દશા પ્રાપ્ત કરવા જરૂર ભાગ્યશાળી થઈશું. ધમાલથી સો કોઈના જુદે જુદા ચાકાની માફક વીતરાગ પરમાત્મા કઈ આપણને ઊપાડી મોક્ષ- મન માનતી વીરરસ્તુતિ અને સ્તવને ઝૂકાવ્યું ધામમાં મૂકી દેવાના નથી, પરંતુ તેમની નિશ્રાએ જવાથી રાગરાગણી કે તાલબેતાલ કે તેમના આલંબનથી આપણા આત્માની અનંત આલાપ સલાપનો કંઈ પણ વિચાર કર્યો શક્તિએ કર્મના આવરણરૂપ જાળઝાંખરા વગર, ચિત્તની શાંતિ અને એકાગ્રતા પોષક નીચે ઢંકાઈ રહેલા હોય છે, તે આવરણો પરમ શાંત વાતાવરણના સ્થાને કેટલું બધુ ખસી જતાં પ્રગટ થાય છે અને મૂળ સ્વભાવે, ડોળાયેલ અને સંક્ષુબ્ધ વાતાવરણ જમાવી નિર્મળ શુદ્ધ આત્મા પરમાત્મપદ પ્રાપ્ત કરે છે. દઈએ છીએ તે બધી બાબતો એકાદ સ્વતંત્ર આ વસ્તુ આ રીતે લખી નાખવી બહુ સહેલી છે; લેખની જરૂરિયાત ઊભી કરે છે.
For Private And Personal Use Only
