________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
લેખક : શ્રી માહનલાલ દીપચં ચેાકસી.
नाणेण मुणि होई.
રમાં તીર્થ પતિ શ્રી વાસુપૂજ્યસ્વામી-મેટા એવા ગજરાજ પણ વશ કરી શકાય છે. એ ન્યાય ઉપરોક્ત સૂત્ર-યુગલને લાગુ પડે છે, ચેતન--જીવ અગર આત્મા એ ઉપયેગ ધરાવે છેઃ
ના સ્તવનમાં શ્રીમદ્ આનંદઘનજી મહારાજ અધ્યાત્મના વિષયને વધુ વિસ્તારી મુમુક્ષુ આત્માને એવી કક્ષા ઉપર આણી મૂકે છે કે તે સ્વતઃ ખાકી રહેલ માર્ગ કાપી ઇષ્ટફળની પ્રાપ્તિ કરી શકે, પણ તે ત્યારે જ શકય બને કે આત્મા બારમા જિનને ઉદ્દેશી રચાયેલ સ્તવનને બરાબર પચાવે. એ સારુ પૂર્વે` ચેતવણી આપી હોવા છતાં એક વાર ફરીથી :જણાવે છે કે ત્રણ ભુવનના નાથ એવા વાસુ-ગુણા
પૂજ્ય ભગવાન ઘણા નામેા ધરાવે છે, એટલે કે પરમાત્માને દુન્યવી આત્માઓ જાતજાતના નામેાથી પિછાને છે અથવા તા ઇચ્છિત રીતે સમેધે છે એની કેવળ ગણના કરવાથી,
અથવા તો શુક સદેશ ‘રામ’ નામ જપી જવાથી કંઇ બીજું વળે તેમ નથી જ. એ પાછળ જે જુદા જુદા હેતુઓ યેાજાયેલા હાય છે તે બરાબર સમજવાની જરૂર છે. સ’સારી જીવાના અહિરાત્મા અને અંતરાત્મા એમ જે ભેદ નજર સન્મુખ તરી આવે છે એમાં અહી તે કેવળ અંતરાત્માની વાત કરવી છે. જ્યાં લગી અહિર દશા વતે છે ત્યાં લગી પરમાત્મભાવ દૂર હાવાથી એ માટે વિચાર કરવાપણું જ નથી. અંતરાત્મા બરાબર નેાંધી રાખે કે‘પરિણામે બંધ’ અને ‘ઉપયાગે ધમ એ નાનકડા સૂત્રેા તેની પાછળ રહેલ રહસ્યના મુદ્દાથી વિચારતાં ઘણા અગત્યના છે. નાનકડા જણાતા સૂર્ય સારા જગતને ઉષ્મા ને પ્રકાશ આપે છે અને નાના એવા અકુશથી
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧. નિરાકાર અર્થાત્ સામાન્ય ઉપયાગ, ૨. સાકાર અર્થાત્ વિશેષ ઉપયેગ, નિરાકારમાં દર્શનગુણ અગ્રભાગ ભજવે છે; જ્યારે સાકારમાં જ્ઞાનગુણ છતાં એ ઉભય એલડીરૂપ છે. વાસુદેવ--બળદેવ વચ્ચે. જે ગાઢ સ્નેહ હેાય છે. એ કરતાં પણ આ એલડીનેા સંબંધ વધુ ગાઢ હાઇ અતૂટ છે. ઉપરોક્ત પ્રકારના ઉપયેગમાં રમણ કરતા ચેતન આઠ પ્રકારના કર્માં અગર તા એની ૧૫૮
પ્રકૃતિની વિસ્તૃત વાડીમાંથી શુભ- અશુભ પરિજામના જેરે જાતજાતની પ્રકૃતિના અધનામાં ગુંચવાય છે. એના ફળ અનુભવ ટાણે શુભ હોય છે તે પુણ્યના વર્ગમાં લેખાય છે અને અશુભ હાય છે તે પાપના મથાળા હેઠળ મૂકાય છે.
ચેગિરાજ બીજી ગાથામાં આ જિટલ વિષયને હસાવવા સારુ નિરાકારનું લક્ષણ મતાવતા કહે છે કે
નિરાકાર અભેદ સગ્રાહક' અર્થાત ભેદ વગર સંગ્રહ કરનારને તે નિરાકાર યાને દર્શનેાપયેાગ,
‘ભેદ-ગ્રાહક સાકારા કરે' અર્થાત્ ભિન્ન ભિન્ન સ્વરૂપે એની વિવક્ષા કરી ગ્રહણ કરનાર તે સાકાર ચાને જ્ઞાનાપયેાગ,
For Private And Personal Use Only
