________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
E
NDRANITEM III) A II A liણI
Lilallah TABIBILIES KIT Ruli Vani || TERISHIS
ITI
છે. આત્મિક આરોગ્ય. આ
SLITE
||TH
IT CE
રોગીષ્ટ મનુષ્યની સાનિધ્યમાં-નિકટમાં રહેવાનું કોઈ પણ પસંદ કરતું નથી. રાગ કેઈને પસંદ હોતો નથી અને તેથી એક સામાન્ય વ્યાધિ થયેલ હોય તે પણ તેને માટે આપણને ખૂબ ફકર થાય છે. તેને દૂર કરવા વૈદ્ય ડોકટરોને ત્યાં જઈએ છીએ, કલાકો સુધી બેસીએ છીએ અને અતિ કટુ દવાઓ પ્રાશન કરીએ છીએ. એ સર્વ ક્રિયાનો હેતુ એક જ હોય છે અને તે એ છે કે રોગથી મુક્તિ મેળવવી. રોગ અને શત્રુને ઊગતા જ ડામવા જઈએ આ એક અતિ ડહાપણભરેલી કહેવત છે અને પ્રાયઃ આપણે સૌ તેમ વર્તવા પ્રયત્ન કરીએ છીએ.
દેહના આરોગ્ય માટે-રોગમુક્તિ માટે આટલી બધી સૂકમ સંભાળ રાખનાર પણ આત્માના આરોગ્ય પ્રત્યે ભાગ્યે જ ખ્યાલ રાખતા હશે. એ આશ્ચર્યજનક બિના છે, અને છતાં તદ્દન સત્ય છે.
દેહમાં જેમ કેટલાક ક્ષુદ્ર રોગ ઉત્પન્ન થાય છે અને કોઈ વખત ભારે કર્મોદયથી મહદ્ રેગે પણ થાય છે, તેવી રીતે આત્મામાં અનેક નાના નાના રોગો શરૂઆતમાં ઘર કરે છે અને તેને દૂર કરવામાં દુર્લક્ષ કરવાથી તે મેટું રૂપ ધારણ કરે છે.
પરનિંદા-ઈષ્ય-અસૂયા-કૅપ ઇત્યાદિ દોષરૂપ રોગો વધતા વધતા આમા ઉપર પિતાનું સામ્રાજ્ય જમાવે છે. અને પછી તે તે દોષ સ્વાભાવિક જેવા થઈ જાય છે, જેને આપણે મનુષ્યના સ્વભાવ તરીકે ઓળખીએ છીએ. વસ્તુતઃ તે આત્માના સ્વભાવ નહીં પણ વિભાવ જ છે-અંદરની વસ્તુ નહીં પણ બહારની વસ્તુ છે; પરંતુ સંગજન્ય આ મિત્રતાથી આત્મા પિતે પણ પિતાને નિર્બળ જ માન્યા કરે છે, વિભાવ દશાને સ્વભાવ દશા માને છે. પિતાને પિતાની અનંત શક્તિમાં વિશ્વાસ નથી રહ્યો, તેથી દેહના ઘેડા દુઃખે ત્રાસ અનુભવીએ છીએ. બાહ્ય મૂંઝવણમાં તુરતજ લેવાઈ જઈએ છીએ. આરૌદ્ર ધ્યાનને હીંડોળે સદાકાળ હિંચ્યા કરીએ છીએ. થેડી બાહ્ય સંપત્તિ મળે એટલે તુરતજ આપણે ફૂલીને ફાળકો બની જઈએ છીએ. રેગશક, દુઃખ-દારિદ્રય આવ્યે રડતી સુરત બની જઈએ છીએ. આ સર્વ શું આત્માનો સવભાવ છે કે? બિલકુલ નહીં. આત્માને સ્વભાવ તે એકાંતે જ્ઞાનયુક્ત,
For Private And Personal Use Only
