________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આત્મિક સૌદર્ય.
૧૧૫ આ થઈ આદ્ય સુંદરતાની વાત. અલબત્ત, સંસારમાં તેની પણું ઓછેવત્તે અંશે આવશ્યકતા તે હોય છે જ, પરંતુ તેમાં જ સુંદરતા પર્યાપ્ત થતી નથી બલ્ક તેનાથી અનેકગણી વધુ આવશ્યકતા આત્મિક સૌદયને ખીલવવાની છે, પરંતુ એ ભાવના કેઈકને જ જાગતી હશે અને જ્યાં સુધી એ દષ્ટિ નથી આવી ત્યાં સુધી વાસ્તવિક સૌંદર્ય પ્રાપ્ત થઈ શકતું જ નથી.
આત્માનું સોંદર્ય શું હોઈ શકે ? આત્મા ઘટ-પટાદિ જે રૂપી પદાર્થ નથી, કે જેથી તેની સુંદરતા જોઈ-જાણી શકાય ! આવા પ્રશ્નો અત્ર ઉદ્ભવે તે સ્વાભાવિક છે. તેનું સમાધાન આ રીતે શક્ય છે.
કાચના પાત્રમાં રહેલ ઝાંખો અથવા તેજસ્વી દીપક જેમ પાત્રના પાર દર્શક ગુણથી જોઈ શકીએ છીએ તેવું જ આત્મા વિષે છે. અર્થાત્ દેહાંતર્ગત રહેલ આત્મા ને સગુણ સૌદર્યથી રહિત હોય તે તેની અસર દેહ ઉપર પણ પડે જ છે. અને તેથી વિચક્ષણ દષ્ટા એ સ્થિતિને જાણી લે છે. તેથી વિરુદ્ધ જે આત્મિક સૌદર્ય ખીલ્યું હોય તો તેની અસર પણ આત્માના નિવાસ્થાનરૂપ આ દેહ ઉપર થયા વિના નથી જ રહેતી.
યદિ સદ્ગુરૂપ સૌદર્યનો અભાવ હોય છતાં કેવળ દેહની સુંદરતા, ટાપટીપ ઈત્યાદિ વધારવા યત્ન કરવાથી જે સૌદર્ય ઉત્પન્ન થશે તે કાગળનાં ફૂલ જેવું જ હશે. અર્થાત દેખાવમાં સુંદર છતાં સુવાસથી રહિત એવા કાગળના પુપે અજ્ઞ મનુષ્ય સિવાય કશું ઈચ્છે ભલા
ગુણદ્ધિને પ્રગટાવવી, દોષદષ્ટિને સર્વથા ત્યાગ કરવો, ગુણાનુરાગ પ્રગટાવે, સર્વ જીવ-મૈત્રીભાવ, દાન, સુંદર સ્વભાવ, ત્યાગ, મિષ્ટ અને હિતકારી ભાષા, સેવા, સમભાવ, સત્સમાગમ, ખરો ધમં સ્નેહ, પરોપકાર ઇત્યાદિ ગુણસમૂહને વિકસાવવાથી આત્મા સૌંદર્યની અભિમુખ થશે જસૌંદર્યની નિકટમાં વધુ ને વધુ જશે આવું સૌદર્ય સૌમાં પ્રગટો એમ ઈચ્છીએ.
-રાજપાળ મગનલાલ હેરા.
For Private And Personal Use Only
