________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૧૮
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ તેવું ન કરવું તેનું નામ ખરી સમજ છે અને એ જ કર્મોની ઉપશાંતિ છે. ભગવાને આપેલી આ સમજને સમજો અને સત્ય માટે ઉદ્યમવંત થયેલ મનુષ્ય કઈ પણ પાપકર્મ કરે નહિ કે કરાવે નહિ ( કારણ કે પાપકર્મમાત્રમાં કોઈ ને કોઈ જ વર્ગની હિંસા કે કહિ રહેલાં છે.)
જે અહિંસામાં કુશળ છે અને જે બંધથી મુક્તિ મેળવવાની જ તરખટમાં રહે છે તે સાચો બુદ્ધિમાને છે. પ્રમાદ અને તેને પરિણામે કામગુગોમાં આસક્તિ એ જ હિંસા છે, માટે બુદ્ધિમાને પ્રમાદથી જે મેં પહેલું કર્યું તે હવેથી નહિં કરું' એવો નિશ્ચય કરવો જોઈએ. માણસ વિવિધ પ્રાણોની હિંસામાં પોતાનું જ અનિષ્ટ જોઈ શકે છે, તે તેનો ત્યાગ કરવા સમર્થ થઈ શકે છે. જે માણસ પોતાનું દુ:ખ જાણે છે તે બહારનાનું દુ:ખ જાણે છે અને જે બહારનાનું દુઃખ જાણે છે તે પોતાનું દુઃખ પણ જાણે છે. શાંતિને પામેલા સંયમીઓ બીજાની હિંસા કરીને જીવવા નથી ઈચ્છતા.
મનુષ્ય અને જીવોની બાબતમાં બેદરકાર ન રહેવું. જે અન્ય જીવની બાબતમાં બેદરકાર રહે છે તે પિતાની બાબતમાં બેદરકાર રહે છે તથા જે પિતાની બાબતમાં બેદરકાર રહે છે તે અન્ય જીવની બાબતમાં પણ બેદરકાર રહે છે.
હિંસાના મૂળરૂપ હોઈ, કામગુણો જ સંસારના ફેરા છે. સંસારના ફેરા છે તે કામગુણોનું બીજું નામ જ છે. બધી બાજુ અનેક પ્રકારના રૂપો જે અને શબ્દ સાંભળતો મનુષ્ય તે બધામાં આસક્ત થાય છે તેનું નામ જ સંસાર છે. એવો માણસ મહાપુરુષોએ બતાવેલ માર્ગે ચાલી શકતો નથી પરંતુ ફરીફરીને કામગુણોનો આસ્વાદ લેતે, હિંસાદિ વક્ર પ્રવૃત્તિઓ કરતે પ્રમાદપૂર્વક ઘરમાં જ મૂર્ણિત રહે છે.
જે મનુષ્ય શબ્દાદિ કામગુણોમાં રહેલી હિંસાને જાણવામાં કુશળ છે તે અહિંસાને સમજવામાં કુશળ છે અને જે અહિંસાને સમજવામાં કુશળ છે તે શબ્દાદિ કામગુણોમાં રહેલી હિંસાને સમજવામાં કુશળ છે.
વિના સ્વરૂપને જે બરાબર જાણે તે સંસારને બરાબર જાણે છે અને જે વિષયોનું સ્વરૂપ નથી જાણું તો તે સંસારનું સ્વરૂપ પણ નથી જાણતો.
સાંભળ્યું છે અને મને અનુભવ છે કે બંધનથી છૂટા થવું એ તારા જ હાથમાં છે, માટે જ્ઞાનીઓ પાસેથી સમજ પ્રાપ્ત કરીને હે પરમ ચક્ષુવાળા પુરુષ ! તું પરાક્રમ કર. એનું જ નામ બ્રહ્મચર્ય છે એમ હું કહું છું,
હે ભાઈ ! તારી જાત સાથે જ યુદ્ધ કર. બહાર યુદ્ધ કરવાથી શું? એના જેવી યુદ્ધને વેગ્ય બીજી વસ્તુ મળવી દુર્લભ છે.
હે ભાઈ ! તું જ તારો મિત્ર છે, બહાર ક્યાં મિત્ર શોધે છે? તારી પોતાની જાતને જ નિગ્રહમાં રાખ તો બધા દુઃખોમાંથી મુક્ત થઈ શકીશ.
પ્રમાદીને બધે પ્રકારે ભય છે; અપ્રમાદીને કોઈ પ્રકારે ભય નથી.
For Private And Personal Use Only
