Atmanand Prakash Pustak 035 Ank 03

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. એટલે તેનામાં ભયને પ્રાદુર્ભાવ થયો. અમરત્વનો વિનાશ એ પણ એક મહાન અલાભ હતો. આદમે આજ્ઞા-લંગનું પાપ હોતું કર્યું ત્યાં સુધી તે જીવન-વૃક્ષનાં ફળને આસ્વાદ કરી શકતો હતો. તેનું જીવન અમર હતું. સ્વર્ગના ઉપવનમાંથી જ તેનું નિઃસરણ થયું એટલે જીવન-વૃક્ષનાં ફળને આસ્વાદ સદાને માટે બંધ પડ્યો અને એ રીતે અમર જીવનનો સર્વથા વિચ્છેદ થ.
આદમ, ઈવ અને પ્રભુ સંબંધી જે જે ઘટનાઓ બની તેનું રહસ્ય કહેવાતાં રહસ્યથી ભિન્ન પ્રકારનું જણાય છે. સત્ય રહસ્ય નિમ્ન પ્રકારે હોઈ શકે -
આદમ ઈશ્વરની સાથે એક રૂપ હતો ત્યાં સુધી તે સુખી અને અમર હતે. તેનાં ચિત્તમાં નગ્નદશાને ખ્યાલ પણ ન હતું. પ્રભુ સાથે તદાકાર સ્થિતિમાં તેને આનંદ અપૂર્વ હતો. તે નિર્દોષતાની પ્રતિમૂર્તિરૂપ હતે. તેનામાં દ્વતભાવ કે ભેદભાવ જેવું કશુંયે ન હોવાથી પિતાના સ્વરૂપનું કઈ રીતે આવરણ કરવાની તેને ઇરછા પણ ન થતી. તેનું મન પવિત્ર હતું. નગ્નદશામાં તેને નિર્દોષતા ભાસતી. નગ્નદશા ભ્રષ્ટતાજનક છે એ તેને સ્વપને પણ વિચાર ન જ આવતે. પણ વક્તા અને લાલસાને પ્રાદુર્ભાવ થયાથી તેનામાં અજ્ઞાન આદિની પરિણતિ થઈ. તેની પત્ની દ્વારા તે પ્રલોભનવશ થયે. નિષિદ્ધ ફળ જ્ઞાનદાયી છે એવી માન્યતાથી એ ફળનો આસ્વાદ કરવાની તેને અત્યંત ઈરછા થઈ આવી. આદમે ફળ ખાધાં એટલે પવિત્ર શ્રદ્ધાનું અનસ્તિત્વ થયું. શ્રદ્ધાનું અંતર્યાને થતાં જ્ઞાન–વૃક્ષનાં ફળનાં ભક્ષણથી પિતાને વિશેષ સુખની પ્રાપ્તિ થશે એવી શ્રદ્ધાને તેનામાં વાસ થયે. પિતાનાં સાહજિક સુખ અને પ્રજ્ઞાશક્તિમાં તેને અશ્રદ્ધા ઉત્પન્ન થઈ. અશ્રદ્ધાને કારણે તેણે અજ્ઞાન અને દુઃખ વહેરી લીધાં. કુદરતના અપરિ. વર્તનશીલ નિયમોના મનોવૃષ્ટિ ઉપરના પ્રાકૃતિક નિબંધને લઈને, દુઃખ અને અજ્ઞાને મૂર્ત સ્વરૂપ લીધું. આદમે કંઈ પણ મૂલ્ય આપ્યા વિના જ્ઞાન-વૃક્ષનાં પૂળો આસ્વાદ કર્યો. જ્ઞાન-પ્રાપ્તિની વૃત્તિથી આદમે ફળનું ભક્ષણ કર્યું. એથી તેનામાં અજ્ઞાન જ હતું એ સ્પષ્ટ રીતે સિદ્ધ થઈ શકે છે. શ્રદ્ધાના શાશ્વત નિયમથી અજ્ઞાનને પ્રાદુર્ભાવ થયો. મનુષ્ય જાતિમાં આ રીતે અજ્ઞાનની પરિણતિ થઈ. જ્ઞાન-વૃક્ષનાં થોડાંક ફળોનાં આસ્વાદથી અજ્ઞાનનો તાત્કાલિક જન્મ થયે.
--(ચાલુ)