Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પુસ્તક ૩૫ भले.
माविन.
આપ સ” ૪૨ वीर सं. २४९३ ३.१-४-०
जीवन सामानहसला
सावन
For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
છે. વિષય—પરિચય.
૪૯
૫૦
૫૧
૫૫
આદા. ... ... ' છાટમ અ. ત્રિવેદી ) ... ૨, શુષ્ક જીવન કેમ ખીલે-વિકસે ? ( સ. ક. વિ. ) ... . શિયળની સઝાય ... ( 55 ) ... ૪, સમ્યગ જ્ઞાનની કુંચી ... ૫. માનદ્દ એગ (અનુ. વિટ્ઠલદાસ મૂળચંદ શાહ બી. એ. ) ... ૬. પ્રતિપક્ષવિરામ પ્રકાશ ... ( સ ક. વિ. ) .., ૭. જૈન અતિહાસિક નોંધ ( રાજપાળ મગનલાલ હોરા ) ... ૮. ધર્મ પ્રશંસા
.. ( સ ક. વિ. ) ... ૯. અધ્યાત મકરપકુમ-અનુ(ભગવાનલાલ મનઃસુખભાઈ મહેતા)... ૧૨. સુભાષિત વા ... ... { મુમુક્ષ મુનિ ) ... ૧ વત માન સ્માચાર ...
શ્રી અમરચંદ્રસૂરિકૃત
શ્રી તીર્થક ૨ ચરિત્ર ( ભાષાંતર ) આ ગ્રંથ જેમાં ચાવીશ તીર્થકર ભગવાનના ઘણા સંક્ષિપ્તમાં ચરિત્ર આપવામાં આવેલ છે. આટલા ટૂંકા, અતિ મનોહર અને બાળજી સરલતાથી જલદીથી કં'ઠાગ પણ કરી શકે તેવા સાદા, અને સુંદર ચરિત્ર આ ગ્રંથમાં છે. જૈન પાઠશાળા, કન્યાશાળા, જૈન વિદ્યાલયમાં ઐતિહાસિક શિક્ષણ તરીકે ચલાવી શકાય તેવું છે. કિંમત દશ આના.
શ્રી જૈન અ'તમાનદ શતાબ્દિ સિરિઝના છપાતાં ગ્રંથા. ૧ શ્રી ત્રિષષ્ઠિલાકા પુરૂષ ચરિત્ર ( બીજા પવથી દશ પર્વો ) પ્રત તથા બુ કા કારે. ૨ ધાતુ પારાય). ૩ શ્રી વૈરાગ્ય ક૯૫લતા ( શ્રી યશોવિજયજીકૃત )
( ૪ પ્રાકૃત વ્યાકરણ દ્રઢિકાવૃત્તિ. જલદી મગાવે
તૈયાર છે. |
જલદી મંગાવા શ્રી ત્રિષષ્ટિશ્તાકા પુરૂષચરિત્ર પ્રથમ પવી. પ્રતાકારે તથા બુકાકારે સુંદર ટાઈ૫, ઉંચા કાગળ, સુશોભિત બાઈડીંગથી તૈયાર છે, થેડી નકલ બાકી છે કિંમત મુદ્દલથી ઓછી રૂા. ૧-૮-૦ પ. જુદું.
For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
|
-
શ્રી આત્માનન્દ પ્રકાશ,
जन्मनि कर्मक्लेशैरनुबद्धेऽस्मिंस्तथा प्रयतितव्यम् । ___ कर्मक्लेशाभावो यथा भवत्येष परमार्थः ॥ १ ॥
કમરૂપ કષ્ટથી વ્યાપ્ત એવા આ જન્મમાં એવો (શુભ) પ્રયત્ન કરવો કે જેના પરિણામે કર્મરૂપ કષ્ટ (સદંતર ). વિનાશ પામે –આ (માનવજન્મનું) . રહસ્ય છે. ”
શ્રીમદ્ ઉમાસ્વાતિવાચક-તત્ત્વાર્થ ભાષ્ય. ૪
પુત્તા ૨૬] વીર સં. ૨૪ રૂ. માધન, આત્મ સં. ૨. બ૦ શ૦ વર્ષ ૨૬ [ગવદ રૂ નો.
“આર.”
પુષિતામ્રા છંદજય! જય! શ્રી મહાવીર દયાળુ દેવા! ભયહર વિભુજી! હું કરું સુ–સેવા! તે તમ દરશનથી સદા સુખી છું, શરણ ત્યજે પ્રભુ હું ઘણે દુઃખી છું !! છે હે ભક્તવત્સલ ! ભક્ત તારનારા, ગુણ ગણી કેમ શકાય નાથ ! હારા?
અજર અમર છે તમે કૃપાળુ ! કર ધરી “જૈન”ને તારજો દયાળુ!!
ગીતિ
જય શ્રી ! જય શ્રી ! મહાવીર, વંદન તમને કરું પ્રભુ પ્યારા, ભવ-બંધનનું ખંડન કરી, બચાવે ! શ્રી મહાવીર ! મહારા.
છમ અ. ત્રિવેદી,
For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શુષ્ક જીવન કેમ ખીલે–વિકસે? અચળતા પ્રિય ! ના જગમાં કહી, જીવન શુષ્ક બને ઘડીમાં વળી, વહી જતું ટૂંકું આયુષ્ય સત્વર, મનનું સવ રહે મનમાં ખરે. ૧ નહિ જગે સુખ સર્વ ગ્રહાય છે, પ્રભુની મીઠી દયા ન પમાય છે, દેવની ગેબી કળા ન કળાય છે, નહિ અહીં નહીં ત્યાંય વસાય છે. ૨ હૃદયને વનિ એક કહે કંઈ, સુકૃત તું જગમાં કરજે અતિ, કમળ જેમ બહુ વિકસે-ખીલે, હૃદય તેમ સદા વિકસાવજે. ૩
સુકૃત શ્રી પ્રભુ ખાતર કે દિને, જીવન વેલ લીલી જ બતાવશે, એ ભલું કરો નિત્ય તે નર તેથી સૌ, મનની શાન્તિ અહીંતહીં પામશે. ૪
શિયળની સઝાય.
(ધન્ય ધન્ય તે દિન માતરો-એ ટેક.) શિયળ સમું વ્રત કે નહીં, શ્રી જિનવર ભાખે રે, સુખ આપે જે શાશ્વતાં, દુર્ગતિ પડતાં રાખે છે. શિયળ૦ ૧ વ્રત પચ્ચખાણ વિના જુઓ, નવ નારદ જે રે, એક જ શિયળને બળે, ગયા મુક્તિ તેહ રે. શિયળ૦ ૨ સાધુ અને શ્રાવકતણાં, વ્રત છે સુખદાયી રે, શિયળ વિના વ્રત જાણજે, કુશકા સમ ભાઈ રે. શિયળ૦ ૩ ત વર મૂળ વિના જિ, ગુણ વિના લાલ કમાન રે, શિયળ વિના વ્રત એહવું, કહે વીર ભગવાન રે. શિયળ૦ ૪ નવ વાડે કરી નિર્મળું, પહેલું શિયળ જ ધરજો રે, ઉદયરત્ન કહે તે પછી, વતતણો ખપ કરજે રે. શિયળ૦ ૫
સ. ક. વિ. ૧. અક્ષય-અખંડ. ૨ મોક્ષે ગયા. ૩ નજીવા. શિયળની રક્ષા માટે જે નવ વાડો પાળવા ભગવંતે ભાખ્યું છે તે માટે બ્રહ્મચર્ય વિચાર, શીલને મહિમા વિગેરેનું ઠીક અવલોકન કરવું ઘટે.
For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સમ્યમ્ જ્ઞાન ની કું ચી. નિ [ ગતાંક પૃષ્ઠ ૨ થી શરૂ ] - આત્માના ધર્મવિમુખતાના સંભાવ્ય કારણો અને આત્માનું અધ:પતન,
સદ્વિચારોથી આરોગ્યની સુધારણા, ક્રિશ્ચિયન સાયન્સ વિગેરેથી વિચારની કાર્યક્ષમતા યથાયોગ્ય રીતે સિદ્ધ થઈ શકે છે. ઉત્તમ વિચારોથી ઉત્તમમાં ઉત્તમ અને મહાન આશ્ચય કારી પરિણામો નીપજી શકે છે. મનુષ્ય અને તેના મૃતદેહમાં વિચારોની અર્થાત ચિત્તની દૃષ્ટિએ જ વિભેદ છે. પૂર્વકાલીન આખ્ત પુરુષો ચિત્ત-શક્તિને અપૂર્વ મહત્વ આપતાં. પિતાના ઉપદેશમાં રાઈના દાણુ જેટલી, અર્થાત્ સ્વ૬૫ શ્રદ્ધાથી મહાન આશ્ચર્યકારી કાર્યો થઈ શકે એ જીસસ ક્રાઈસ્ટ ઘણી વાર બોધ આપતા હતા. મનુષ્યને ખરી શક્તિની પ્રાપ્તિ કેમ થાય અને મનુષ્ય આશ્ચર્યકારી કાર્યો કેવી રીતે કરી શકે તે સંબંધમાં ઈજીલ(બાઈબલ)માં ઘણુંયે દ્રષ્ટાન્તો આપેલાં છે. આમાં માર્ક ૨૧(૧૬-ર૦)નું દ્રષ્ટાન્ત સૌથી વિલક્ષણ છે.
ઈજીલના આ દ્રષ્ટાન્તો નિરર્થક કે વ્યર્થ પ્રલાપરૂપ છે એમ હવેના ઘણુ મનુષ્ય માને છે. જે મનુષ્યમાં ઈ-છલ પ્રત્યે શ્રદ્ધા છે અને જેઓ એ પ્રમાણભૂત મહાન ધર્મગ્રંથ માને છે તેઓ એ દ્રષ્ટા બાઈબલના વખતના લોકોને જ ઉપયોગી હતા એમ માની ચિત્તનું સમાધાન કરે છે. શ્રદ્ધાળુ જનોની આ વૃત્તિ યથાર્થ નથી. બાઈબલનાં સત્યે અમુક એક કાળ માટે ન હોય. એ સત્યે ચિરસ્થાયી અને શાશ્વત છે. એ સત્ય આપણે સમજતા નથી કે એ સીમાં આપણને શ્રદ્ધા રહી નથી. ચિતની શક્તિ વિષયક આપણું અજ્ઞાન એટલું બધું છે કે, ચિત્તની શક્તિનાં શાસ્ત્રમાં આપણને નિરર્થકતા લાગે છે. એ શા અને અભ્યાસ કરે એ ગૌરવને ક્ષતિરૂપ જણાય છે. દ્રવ્ય, પદવી, કૃત્રિમ દ્રશ્ય આદિમાં જ ગૌરવ હોય તેવી માન્યતા પ્રવ છે. કાઇટને આમાંથી કશુંયે પસંદ ન હતું. કાઈસ્ટનાં સત્યની પ્રતીતિ સઘસ્થિતિમાં કેમ થઈ શકે ? કાઈસ્ટનાં સત્યના જિજ્ઞાસુમાં શ્રદ્ધા હેવી જોઈએ. સત્યના જિજ્ઞાસુએ શ્રદ્ધાનું રહસ્ય યથાર્થ રીતે સમજવું જોઈએ. જે સત્યમાં સંપૂર્ણ શ્રદ્ધા હોય તો જ આત્માનું અધિરાજ્ય જામે, અને વિશુદ્ધ સુખની પ્રાપ્તિ થાય.
For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પર
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. બધા ધર્મોના પવિત્ર ગ્રંથમાં શ્રદ્ધાને અદ્વિતીય મહત્વ આપવામાં આવેલું છે. શ્રદ્ધાથી જ ઈહલૌકિક તેમજ પારલૌકિક કલ્યાણ ઉપલબ્ધ થાય છે. દરેક કાર્યમાં સાફલ્ય માટે શ્રદ્ધા અત્યંત આવશ્યક છે. ગુરુ શિષ્યમાં
ગ્ય શ્રદ્ધાને અભાવ હોય તે શિષ્યને સ્વીકાર નહિ કરે. આનું મુખ્ય કારણ એ છે કે, શ્રદ્ધા હોય તેને માનસિક સંભ ન હોય. શ્રદ્ધાથી માનસિક સંક્ષેનું નિવારણ થાય છે. શ્રદ્ધાથી ચિત્તની વિશુદ્ધતા અને સમતોલવૃત્તિ પ્રવર્તે છે. ચિત્તની વિશુદ્ધતા હોય ત્યાં શ્રદ્ધા હોય. શ્રદ્ધામાં ઊણપ જેવું લાગે એટલે કેઈ ને કોઈ ઉપાયે શ્રદ્ધા દ્રઢ કરવાની ખાસ જરૂર રહે છે. શ્રદ્ધા ન હોય ત્યાં પામ અને દુછતા વૃદ્ધિગત થાય છે. શ્રદ્ધા હોય ત્યાં પુણ્યવૃત્તિ, પવિત્રતા અને દિવ્યતા વિલસી રહે છે.
મેઝીઝનાં પ્રથમ પુસ્તક “જેનીસીસ 'માં આમાનાં અધ:પતન સંબંધી સુંદર નિરૂપણ કરેલું છે. પ્રભુની આજ્ઞાને પ્રત્યક્ષ રીતે સ્વ૫ ભંગ કરવા માટે આદમને શિક્ષા થઈ, એ આદમનાં જીવનનું એક કરુણ પ્રકરણ એ પુસ્તકમાં દષ્ટિગોચર થાય છે; પણ આદમની વાર્તાનું ખરું રહસ્ય. “પ્રભુઆજ્ઞાના ભંગ માટે શિક્ષા” એ નથી. આ ચોર્યાસીના ફેરારૂપ અનંત જણાતા કુંડાળામાં કેઈ દ્વાર તે હોવું જ જોઈએ એ વસ્તુ ખાસ યાદ રાખવાની છે.
પ્રભુએ આદમના આજ્ઞા–ભંગ માટે બહુ જ સખત વલણ લીધું. સ્વલ્પ આજ્ઞા-ભંગ માટે પ્રભુએ સમસ્ત માનવ-જાતિને શિક્ષા કરી. પ્રભુનું આ વલણ દેખીતી રીતે એવું છે કે, તે સત્ય કે યથાર્થ હોવાનું ન જ માની શકાય. એક મનુષ્યના સ્વલ્પ દોષ માટે સમસ્ત મનુષ્ય જાતિને શાશ્વત દુઃખ અને શેકની પ્રાપ્તિરૂપ શિક્ષા કરવી એમાં ઉપલક દૃષ્ટિએ વિચાર કરતાં પ્રભુનો ઘોર અન્યાય જ લાગે. આથી પ્રભુની શિક્ષાનું રહસ્ય યથાર્થ સ્વરૂપમાં સમજવું ઘટે છે. આદમનું અધઃપતન એ મનુષ્ય-જાતિની પાપ અને દુષ્ટતામય સ્થિતિનું ગુપ્ત કારણ હતું એમ બરોબર રીતે ન સમજાયાથી જ સત્યના આવિષ્કારમાં આટલો બધો વિલંબ થ છે. સુખને બદલે દુઃખની જ વૃદ્ધિ નિરંતર થયા કરે છે. મનુષ્ય અને સુખ વચ્ચેનું અંતર અહર્નિશ વધ્યા કરે છે. સુખ દુનિયામાં પ્રાયઃ નામશેષ થયું છે.
જીવન-વૃક્ષ અને જ્ઞાન–વૃક્ષની નિકટમાં પત્ની હવા(ઈવ) સાથે સ્વર્ગમાં રહેતા આદમે પ્રભુ-આજ્ઞાને માન્ય રાખી અમુક કાળ સુધી જીવન-વૃક્ષનાં ફળને જ આસ્વાદ કર્યો. એ સ્થિતિ જ્યાં સુધી ચાલુ રહી ત્યાં સુધી નગ્ન
For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સભ્ય જ્ઞાનની કુંચી.
૫૩ અવસ્થા હોવા છતાં પણ આદમ અને ઈવને સંસારસુખની અભિલાષા પણ ન થઈ. કેઇનામાં વિષય-લાલસાનું કુરણ પણ ન થયું. પણ કાળે કરીને આદમને જ્ઞાન–વૃક્ષનાં ફળનું ભક્ષણ કરવાની તીવ્ર ઈચ્છા થઈ. એ ફળાનું ભક્ષણ કરતાં મૃત્યુ થશે એમ પ્રભુએ તેને સ્પષ્ટ જણાવ્યું હતું, છતાંયે એ ફળને આસ્વાદ કરવાની ઉત્કટ ઇચ્છા તેને થઈ આવી. તેણે પ્રભુ-આજ્ઞાને ભંગ કર્યો અને જ્ઞાન-વૃક્ષનાં ફળનું સ્વેચ્છાપૂર્વક ભક્ષણ કર્યું. આદમે ફળોનું ભક્ષણ કર્યું એટલે વિકારરૂપી મહાન સંપ દ્રશ્યમાન થયો. શયતાન પોતે જ સર્પરૂપે દૃષ્ટિગોચર થયો. વિકારરૂપી શયતાને ફળનાં ભક્ષણ માટે ઈવને મુગ્ધ કરી. આમ છતાં ઇવ શયતાનની લુબ્ધક વૃત્તિથી છેક નિશ્ચળ રહી. ફળનું ભક્ષણ કરવાની તેણે સાફ ના પાડી, પણ શયતાનનાં પ્રલેશન આગળ એક સ્ત્રીનું આખરે શું ચાલે ? ફળ સુંદર, સ્વાદુ અને જ્ઞાનની પ્રાપ્તિજનક છે એમ શયતાને ઘણું ઘણું સમજાવ્યાથી હવાને ફળે આરોગવાની દ્રઢ અભિલાષા થઈ આવી. ઈવે ફળ ખાધાં એટલે તેને નગ્નદશાનું જ્ઞાન થયું. આદમને પણ નગ્નદશાનું ભાન થયું. બને લજિજત થઈ ગયાં. પ્રભુ સમક્ષ દેખાવામાં શરમ લાગવાથી અને સંતાઈ ગયાં.
ઈશ્વરે ત્યારબાદ આદમ અને ઈવને શ્રાપ આપે. સતત ઉઘોગથી જીવન નિર્વાહ માત્ર થઈ શકશે અને આખરે મૃત્યુ થશે એવું શ્રાપનું રહસ્ય હતું. પ્રભુએ આ પ્રમાણે શ્રાપ આપ્યા પછી મનુષ્યને જ્ઞાન થયું છે એવો વિચાર પ્રભુને સ્પષ્ટ રીતે થે. મનુષ્ય જીવન–વૃક્ષને સ્પર્શ પણ ન કરી શકે એવો દ્રઢ સંકલ્પ આથી પ્રભુને થયો. પ્રભુએ ત્યારબાદ આદમને સ્વર્ગ–ઉપવનમાંથી કાઢી મૂકે. ઉપવનની આસપાસ એક દેવતની ચોકી મૂકી. ઉપવનની આસપાસ નિરંતર ફર્યા કરે એવી એક સળગતી તલવાર પણ મૂકી. સ્વર્ગીય ઉપવનમાં કોઈ પણ પ્રવેશ ન કરી શકે એવો દેવદૂત અને તલવાર મૂકવામાં પ્રભુને મુખ્ય ઉદ્દેશ હતો.
આદમે જ્ઞાનનાં ફળને આસ્વાદ કર્યો છતાંયે તે અજ્ઞાની* બ. કેવું વિચિત્ર પાપને કારણે તેને અજ્ઞાનદશા પ્રાપ્ત થઈ, આજ્ઞા–ભંગરૂપી પાપથી આંખ ઉઘડી એટલે નગ્નદશાનું તેને ભાન થયું. ઈવની પણ એ જ સ્થિતિ થઈ. એ ઉપરાંત પાપથી બનેને ભય દશા પણ પ્રાપ્ત થઈ. પળને આસ્વાદ કર્યા પહેલાં આદમ પ્રભુ સાથે ફરતો હતો, પણ પાપ થઈ ગયું
ક જગતના ઘણખરા મનુષ્યો આજે પણ અજ્ઞાન છે એ સર્વથા સત્ય છે.
For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. એટલે તેનામાં ભયને પ્રાદુર્ભાવ થયો. અમરત્વનો વિનાશ એ પણ એક મહાન અલાભ હતો. આદમે આજ્ઞા-લંગનું પાપ હોતું કર્યું ત્યાં સુધી તે જીવન-વૃક્ષનાં ફળને આસ્વાદ કરી શકતો હતો. તેનું જીવન અમર હતું. સ્વર્ગના ઉપવનમાંથી જ તેનું નિઃસરણ થયું એટલે જીવન-વૃક્ષનાં ફળને આસ્વાદ સદાને માટે બંધ પડ્યો અને એ રીતે અમર જીવનનો સર્વથા વિચ્છેદ થ.
આદમ, ઈવ અને પ્રભુ સંબંધી જે જે ઘટનાઓ બની તેનું રહસ્ય કહેવાતાં રહસ્યથી ભિન્ન પ્રકારનું જણાય છે. સત્ય રહસ્ય નિમ્ન પ્રકારે હોઈ શકે -
આદમ ઈશ્વરની સાથે એક રૂપ હતો ત્યાં સુધી તે સુખી અને અમર હતે. તેનાં ચિત્તમાં નગ્નદશાને ખ્યાલ પણ ન હતું. પ્રભુ સાથે તદાકાર સ્થિતિમાં તેને આનંદ અપૂર્વ હતો. તે નિર્દોષતાની પ્રતિમૂર્તિરૂપ હતે. તેનામાં દ્વતભાવ કે ભેદભાવ જેવું કશુંયે ન હોવાથી પિતાના સ્વરૂપનું કઈ રીતે આવરણ કરવાની તેને ઇરછા પણ ન થતી. તેનું મન પવિત્ર હતું. નગ્નદશામાં તેને નિર્દોષતા ભાસતી. નગ્નદશા ભ્રષ્ટતાજનક છે એ તેને સ્વપને પણ વિચાર ન જ આવતે. પણ વક્તા અને લાલસાને પ્રાદુર્ભાવ થયાથી તેનામાં અજ્ઞાન આદિની પરિણતિ થઈ. તેની પત્ની દ્વારા તે પ્રલોભનવશ થયે. નિષિદ્ધ ફળ જ્ઞાનદાયી છે એવી માન્યતાથી એ ફળનો આસ્વાદ કરવાની તેને અત્યંત ઈરછા થઈ આવી. આદમે ફળ ખાધાં એટલે પવિત્ર શ્રદ્ધાનું અનસ્તિત્વ થયું. શ્રદ્ધાનું અંતર્યાને થતાં જ્ઞાન–વૃક્ષનાં ફળનાં ભક્ષણથી પિતાને વિશેષ સુખની પ્રાપ્તિ થશે એવી શ્રદ્ધાને તેનામાં વાસ થયે. પિતાનાં સાહજિક સુખ અને પ્રજ્ઞાશક્તિમાં તેને અશ્રદ્ધા ઉત્પન્ન થઈ. અશ્રદ્ધાને કારણે તેણે અજ્ઞાન અને દુઃખ વહેરી લીધાં. કુદરતના અપરિ. વર્તનશીલ નિયમોના મનોવૃષ્ટિ ઉપરના પ્રાકૃતિક નિબંધને લઈને, દુઃખ અને અજ્ઞાને મૂર્ત સ્વરૂપ લીધું. આદમે કંઈ પણ મૂલ્ય આપ્યા વિના જ્ઞાન-વૃક્ષનાં પૂળો આસ્વાદ કર્યો. જ્ઞાન-પ્રાપ્તિની વૃત્તિથી આદમે ફળનું ભક્ષણ કર્યું. એથી તેનામાં અજ્ઞાન જ હતું એ સ્પષ્ટ રીતે સિદ્ધ થઈ શકે છે. શ્રદ્ધાના શાશ્વત નિયમથી અજ્ઞાનને પ્રાદુર્ભાવ થયો. મનુષ્ય જાતિમાં આ રીતે અજ્ઞાનની પરિણતિ થઈ. જ્ઞાન-વૃક્ષનાં થોડાંક ફળોનાં આસ્વાદથી અજ્ઞાનનો તાત્કાલિક જન્મ થયે.
--(ચાલુ)
For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[, AIITE TILT IT 1 શાહ IિGATIT T' Iધ / AI] Bll RRBI
TET TATHA TI[ AIE
(SIHI SIER |
L!A S
IST
H
-
આનંદ ચોગ. મધ અનુવાદક-વિઠ્ઠલદાસ મૂળચંદ શાહ B. A. Rશે
જે બુદ્ધિમાન મનુષ્ય જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવા ઈચ્છે છે તેણે તેના પર ખૂબ મનન કરવું જોઈએ. જગતના સમસ્ત ગોચર તેમજ અગોચર પદાર્થ ક્ષણભંગુર છે. અહીંની કોઈ પણ વસ્તુ નિત્ય અથવા સ્થાયી નથી. ઉત્પત્તિ તેમજ વિનાશ બને એક સાથે એક સ્થાન પર વિદ્યમાન રહેલાં છે. આજે આપણે કઈ વસ્તુની તરફ ઝડપથી દોડીએ છીએ તો કાલે જ આપણે એ વસ્તુ તરફથી મોઢું ફેરવીએ છીએ. આનંદ તથા શેક બને એક જ સ્થાન પર માચી રહેલો છે. ત્યાં આપણી અતૃપ્ત ઈચ્છાઓ, લાલસાઓ ને અભિલાષાઓ આ પણી અંદર એક સાથે રહે છે. આપણી નિરાશાઓને મહાન વિશાળ સાગર આપણી સામે પૂરવેગથી વહન કરી રહ્યો છે. તે નિરાશાઓમાં પણ આપણે આશાની એક ઝલક દેખીએ છીએ અને તેને પકડી લેવાની ઈચ્છા કરીએ છીએ. પ્રેમ અને સ્નેહ આપણા મનમાં વીજળીની માફક ચમકી ઊઠે છે. બીજે દિવસે કરમાયેલા ફૂલની માફક સુકાઈને નિસ્તેજ થઈ જાય છે. પુત્ર, કલત્ર, મિત્રને જોઈને આપણે પ્રસન્નતાથી ખીલી ઊઠીએ છીએ. શત્રુને જોઈને આપણું હૃદય ભયભીત થઈ જાય છે. આપણે ત્યાં કોઈને જન્મ થતાં આપણે આનંદ માનીએ છીએ. કેઈનું મૃત્યુ થતાં શેકથી વિહળ બની જઈએ છીએ. આપણું ઘરની પાસે હંમેશા ચારે તરફ ઉત્પત્તિ અને મૃત્યુ થઈ રહ્યાં છે તેનાથી આપણે બિલકુલ અલિપ્ત રહીએ છીએ. એ એટલા જ માટે કે આપણે આપણી જાતને બીજાથી અલગ માનીએ છીએ, પરંતુ સર્વ ચીજો જેને આપણે ચાહીએ છીએ અને નથી ચાહતા તે નષ્ટપ્રાયઃ છે. તેને હંમેશ ક્ષય થઈ રહ્યો છે. - જ્યાં જ્યાં નજર કરીએ ત્યાં ત્યાં આવી જ ગડબડ દેખાય છે. બધે સ્થળે ગભરાટ છે, ચિંતા છે અને અશાંતિ છે. કોઈને પણ કોઈ વસ્તુથી સ્થાયી સુખ પ્રાપ્ત થતું નથી, પરંતુ થોડા જ લે કે જેઓ વિચારશીલ છે, જેઓ અહિંની સ્થિતિથી સંતુષ્ટ નથી તેઓ એનું કારણ જાણવા ઈચ્છે છે, તેના સંબંધી વાતચિત કરે છે અને કોઈ એવી વસ્તુની શોધ કરે છે કે જેમાં તેઓને માનસિક આરામ મળે અને સ્થાયી સુખ પ્રાપ્ત થાય. ત્યારે
For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. શું કોઈ એવું સ્થાન નથી કે જ્યાં આપણે રહી શકીએ, જ્યાં આપણે સર્વ પ્રકારની ઈચ્છાઓથી મુક્ત થઈએ અને જ્યાં આપણને એ ઈચ્છાઓ દુખ પણ ન દેતી હોય ? શું કઈ એવું સ્થાન છે કે જયાં સુખ હોય, શાંતિ હોય, આરામ હોય ? શું કોઈ એવું સ્થાન છે કે જ્યાં અનિત્યતાનું ભાન ન થતું હોય, કોઈ વરતુ નષ્ટ ન થતી હોય, ત્યાં વસ્તુઓમાં પરિવર્તન ન હોય ? સઘળી વસ્તુઓ ચળ ચિત્રની માફક આવે છે અને જાય છે. બુદ્ધિમાન મનુષ્ય એના ઉપર વિચાર કરે છે અને તે એવી શોધમાં છે કે કોઈ પણ વસ્તુ અવિનાશી છે કે નહિં? પ્રશ્ન અત્યંત કઠીન છે. જેઓએ અનંતનિધિ પ્રાપ્ત નથી કર્યું તેઓ એને ઉત્તર ન આપી શકે. જેઓએ એ પ્રાપ્ત કર્યું છે તેઓ એને ઉત્તર આપે છે, પરંતુ ઘણી અપષ્ટ ભાષામાં, મૂક વાણીમાં, એ દશા અકથનીય છે–વર્ણનાતીત છે. જે લેકે એ દશાને પ્રાપ્ત કરવા ઈચ્છે છે તેઓને માટે એટલું કહી શકાય કે તેઓએ પોતાની સ્થિતિ અનુસાર પોતાના કમવિકાસ અનુસાર એના પર વિચાર કરો અને એનો અનુભવ કરવો. તેઓ અવશ્ય તેને મેળવશે, તેઓ તેના સૌંદર્યમાં નિવાસ કરશે, તેઓને તેની ઝાંખી પિતાની જ અંદર થશે. જેઓએ તે મેળવ્યું છે અને જેઓ તે મેળવશે તે બને તે અનંત આનંદને એક બીજાને શબ્દોથી સમજાવી નહિ શકે.
પણ એટલું તે જરૂર કહી શકાય કે ત્યાં એક એવું સત્ય છે કે જે હંમેશા એક રસ રહે છે અને જેને દરેક પ્રાણી બાળક કે વૃદ્ધ પ્રાપ્ત કરશે. સાચી ઈરછા હેવી જોઈએ—પછી તેને મેળવવામાં જરા પણ સંદેહ નથી. તે એવા સત્યનું દર્શન કરશે કે જેને તે જ કહેશે કે નિત્ય ને અનંત છે.
કઈ પૂછે કે સત્ય વસ્તુનું સ્થાન ક્યાં છે ? તો એનો જવાબ એ જ છે કે તમે તેને તમારી પોતાની અંદર આનંદના રાજ્યમાં છે અને તમે તે મેળવશે.
જે તે મેળવે તો તેના ભાવનો તમારા હૃદયમાં અનુભવ કરો. તમારા આનંદના રાજ્યમાં એને મેળવીને એમ વિચારો કે તે સઘળા સુખનું સુખ છે. તે સૌથી નિર્મળ અને પવિત્ર છે. એ ભાવમાં આપણે હંમેશા હૃદયથી ઉન્નતિ કરતાં જ વી. સત્યનું એ સ્વરૂપ સૌથી મોટું છે અને હંમેશા એક જ રહે છે, પરંતુ તેને માટે કંઈ ભોગ તો જરૂર આપવો પડશે. જે વસ્તુને આજ સુધી તમે ખૂબ ચાહતા હો તે વસ્તુથી તમારે મેં ફેરવવું પડશે. તે
For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૫૭
આનદ યાગ.
વસ્તુ અનિત્ય છે એમ તમારે સમજવું પડશે. નીચેના વાદળાંઓ ઠુઠી જશે ત્યારે ઉપરના સ્વચ્છ નિર્મળ આકાશનાં દર્શન થશે. ત્યાં તમને પ્રકાશનુ દર્શન થશે, એ પ્રકાશ પામીને પછી તમારે લટકવું નહિ પડે.
આ રીતે આપણે સૌએ યાત્રા શરૂ કરી દેવી જોઇએ. આપણે એ અનંત વસ્તુ મેળવી છે તે સૌથી સુ ંદર છે, પૂર્ણ છે અને સર્વ વસ્તુઓનુ ઉત્પત્તિસ્થાન છે. જે વસ્તુ આપણે મેળવી છે તેના જ્ઞાનને લાંગ્યાતૂટ્યા શબ્દોમાં પ્રગટ કરી શકીએ છીએ, પરંતુ જ્યારે તે વસ્તુને આપણી બનાવી લેશું, તને એક વાર આપણી આંખથી જોઇ શકશુ ત્યારે તેને સારી રીતે સમજી શકશું. તેના અમૃતત્વનું આસ્વાદન કરશું ત્યારે તમે કહેશો કે તમને એક એવી વસ્તુ, એક એવા હીરા મળી ગયા છે કે જેને ચળકાટ હુંમેશા એક સરખા છે અને જેમાં કશેા ફેરફાર નથી થતા.
સંસારમાં એવી કોઇ વસ્તુ નથી કે જે તમને સંતુષ્ટ કરી શકે, તમારી તીવ્ર ઇચ્છાને તૃપ્ત કરી શકે. જો છે તે તે સત્ય છે, જે અનંત છે, જેની તમે શે!ધ કરી રહ્યાં છે. જે લાફેા એ અનતનિધિની શોધમાં છે તેઓએ પેાતાની અંદરથી મમત્વ અને અહંકારને જડમૂળથી જ નષ્ટ કરી દેવા જોઇએ. એકત્વમાં મિત્રતાની જે મીઠાશ છે તેના અનુભવ કરવા જોઇએ, તેની પ્રશંસા કરવી જોઇએ. મનને ત્યાં પહોંચાડવું જોઇએ કે જ્યાં દ્વેષની ગ ંધ પશુ ન પહાંચી શકે. કેવળ એક પેાતાના જ રૂપને સત્ર જુઓ, જુએ જ નહિ, પણ એક થઈ તએ. દરેક વસ્તુમાં તમારી અનન્તતાને અનુભવ કરે. સમસ્ત સંસારની સઘળી વસ્તુઓ તમારા માટે નવીન થઇ જશે. સઘળા તમારાં આનă, તમારા અમરત્વના ગીત ગાશે. ત્યારે તમે આનદના એવા રાજ્યમાં પ્રવેશ કરશો કે જ્યાંના શીતળ વાયુથી તમારું આખું શરીર શીતળતા પ્રાપ્ત કરશે, સ્વાર્થ અને સત્ય એક સ્થાનમાં નિવાસ નથી કરી શકતા. સ્વાર્થ આપણુને ક્ષણિક સુખ આપે છે, જેનાથી આગળ ઉપર આપણને કલેશ અને દુઃખ થાય છે. ચિત્તની ભ્રાંતિને લઈને એની અંદર આપણે નિત્ય સત્યની શેાધ કરીએ છીએ, જેની પ્રાપ્તિ એની અંદર સર્વથા અસંભવિત છે. સત્યવડે આપણે આનન્દના રાજ્યમાં પ્રવેશ કરીએ છીએ કે જ્યાં આપણુને સ્વાંનું કદી પણ સ્મરણ પણ નથી થતુ. ત્યાં આપણે જીવનના એકયના અનુભવ કરીએ છીએ. એટલા માટે આપણે જો આનદના રાજ્યમાં પ્રવેશ કરવા ઇચ્છતા હાઇએ તે કાર્ય ગમે તેટલુ કઠીન હાય તા પણ આપણે આપણી ‘ અહંતા ’ને
For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૫૮
શ્રી આત્માનદ પ્રકાશ.
જરૂર છેાડવી પડશે. એની ખાતર આપણે સઘળું તજવું પડશે. જે આપણને અત્યારે અસંવિત લાગે છે તે પણ નિત્ય, પૂર્ણ, અપરિવર્તનશીલ આનંદ પ્રાપ્ત કરવા ખાતર તજી દેવુ પડશે.
આપણે સૌએ એક બનીને આનન્દના માર્ગે ચાલવાનુ છે. એ જ આપણી કલ્પના છે, એ જ આપણું સ્વગ્ન છે. આનન્દ પ્રાપ્ત કરવામાં જ આપણી પ્રસન્નતા છે. પ્રથમ તે એ કે તમે જો આનદને અનુભવ કરવા ચાહતા હૈ। તે તમારામાં એટલી શક્તિ અને ચેન્યતા હાવી જોઇએ કે તમારે જૂના વિચારો, જૂના બંધના એકદમ છોડી દેવા જોઇએ. જો તમે કાઇ વિચારના કે રૂઢિના ગુલામ હુશો તે સત્યને કદી પણ નહિ જોઈ શકે।. જૂના વિચાર તમને આગળ વધતાં રોકશે. એ મહાન્ સત્ય કે જે સુંદર છે, દિવ્ય છે, જે હ ંમેશા નવીન છે તેના તમને દન નહિ કરવા દે. જેવી રીતે કમળાના રોગથી પીડાતા માણસને બધી વસ્તુઓ પીળી દેખાય છે તેવી જ રીતે જે મનુષ્યનું મગજ જૂના વિચારોથી દૂષિત બનેલુ હોય છે તે સત્યને પણ તે રંગે જ રંગાયલુ જોશે.
એ કારણથી જે લેાકેા તેને જોવા ચાહતા હાય તેઓએ પેાતાની જાતને સંપૂર્ણ સ્વત ંત્ર, નિીક તથા પ્રસન્ન બનાવીને પેાતાની જાતને પેાતાને વશ કરવી જોઇએ. તે ઉન્નતિની ખાતર તમારે તમારા અનુભવને કામમાં લેવા પડશે. કાઇ કાઇ વખત આપણું મન ક્ષેાભ, અશાંતિ ને ગ્લાનિથી આચ્છાદિત થઇ જાય છે. એવી સ્થિતિમાં કાઇ જૂની પ્રિય વસ્તુ, દેવતાની મૂર્તિ, કેાઈ નૈસગિ`ક સૌંદર્ય, કાર્ય પ્રતિમા અથવા ચિત્ર જોઇને આપણે આપણા વિચારાને એની અંદર કેન્દ્રિત કરીએ છીએ અને તેનાથી આપણે કેટલા વખત શાંતિ અનુભવીએ છીએ. આનાથી સિદ્ધ થાય છે કે આપણા મનમાં નિર્ભયતાની ભાવના છે, તે વિચાર આપણા મનનું પ્રતિબિંબ છે જેનાથી આપણુને ક્ષણિક શાંતિ મળી; પરંતુ એવી ધારણા વધારે લાભદાયક નથી.
મનની એવી દશામાં અનંત શક્તિનુ' સ્મરણુ કરવુ' જોઇએ. તે વખતે તેમજ જીવનની પ્રત્યેક ક્ષણમાં તેની અંદર નિવાસ કરવા જોઇએ. આપણા વિચારાની નબળાઇને લઇને આપણે અનંત સત્ય તેમજ આનંદને ભૂલી જઇએ છીએ.
સત્યની આ કલ્પનામાં એક વખત તમારું મન ચાંટી ગયું, નિત્યાન૬ને તમને અનુભવ થઈ ગયા, ત્યાંની સુગંધથી તમારું મસ્તક પરિપૂર્ણ થઈ ગયું તે પછી ખાત્રી રાખો કે મીજી કોઈ પણ વસ્તુ તર તમારા
For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આનંદ વેગ. મનને તમે જવા નહિં દે. માત્ર શુદ્ધ હૃદય અને પવિત્ર મનની જ જરૂર છે. એમાં કોઈ પણ પ્રકારનો વિકાર ન હૈ જોઈએ. એવાં મનમાં સત્યનું સાચું સ્વરૂપ સમજી શકાશે. એક વખત ત્યાં પ્રવેશ થયા પછી તમને બહારની કોઈ પણ વસ્તુ સારી નહિ લાગે. અહીંથી તમારી જીવનયાત્રાને આરંભ થાય છે. ત્યાં પ્રવેશ થયા પછી તમે સર્વ વસ્તુઓના એક માત્ર અધિનાયક બની જશે.
પછી આપણું પિતાનું વાસ્તવિક સ્વરૂપ સમજીને આપણે ગમે ત્યાં જઈ શકીએ છીએ, પણ આપણે એમ કરતાં નથી. આપણે ચળ વસ્તુને અચળ માનીએ છીએ અને ચળ વસ્તુમાં અચળની શોધ કરીએ છીએ. પરિ. ણામે કશું હાથ લાગતું નથી. સત્ય વધારે મુશ્કેલ લાગવા માંડે છે, ચિત્તમાં અશાંતિ ઊભી થાય છે અને પ્રાપ્તવ્ય વસ્તુ હજાર ગાઉ દૂર જાય છે.
- સાવધાનીની સ્થિતિમાં જે એક પણ વખત તમારી અંદર સત્યની ભાવના જાગ્રત થઈ ગઈ હોય તે પછી એને કદી પણ છોડશે નહિ, એને ટકાવી રાખવામાં ગમે તેટલા દુઃખને અનુભવ થાય, ગમે તેટલું દર્દ થાય તે પણ તે બધું સહન કરે. તે સિદ્ધિની ખાતર જે કાંઈ કરવું પડે તે કરે. આખી દુનિયા તમારાથી છૂટી થઈ જાય તે પણ ચિંતા ન કરો. સંસાર અસાર છે. અહિંની બધી વસ્તુઓ અસાર છે. જ્યારે તમે અચળ વસ્તુસત્યની પ્રાપ્તિ કરી લેશે ત્યારે પછી ચળ વસ્તુઓ તમારી અંદર સમાવિષ્ટ થઈ જશે. પછી તમે ગમે તે કરે, ગમે ત્યાં જાઓ. જ્યાં જશે ત્યાં આનંદને વરસાદ થશે. પહેલા તમે પોતે સત્યના રાજ્યમાં પ્રવેશ કરી લે પછી આનંદ જ છે. તમારા વ્યક્તિત્વથી, તમારી ઈચ્છાની દૃઢતાથી એ પ્રાપ્ત કરો અને તેમાં નિવાસ કરે. એ કામ તમે કરી શકે એમ છે. તમારે માટે બીજું કઈ કરી શકે તેમ નથી. એક વખત એ અનંત રાજ્યમાં પ્રવેશ કર્યા પછી સઘળાં દુઃખ અને દરિદ્રતાનો અંત આવી જશે. પછી જગતમાં કઈ પણ સુખદુઃખ તમને સ્પશી નહિ શકે.
તમે આનંદસ્વરૂપ થઈ જશે, તમારા સિવાય તમને બીજું કશું નહિ દેખાય. એ જ સત્ય છે, એ જ ધર્મ છે, એ જ આનંદ છે, અને એ જ સર્વસ્વ છે. આપણે બધાએ એ વસ્તુ પ્રાપ્ત કરવાની છે. જે એક માણસને એ પ્રાપ્ત થાય તે બધા પ્રાપ્ત કરી શકે છે. વસ્તુતઃ સત્ય તે એ છે કે જે સૌએ પ્રાપ્ત કરવું જોઈએ.
For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી વીતરાગતોત્ર અંતર્ગત
પ્રતિપક્ષનિરાસ # નામા પષ્ટ પ્રકાશ. કરજે હે પ્રભુ ! નેત્રને અમૃત-અંજન તુલ્ય અને લાવયવડે પવિત્ર કાયાવાળા આપને જે સતે આપમાં ઉદાસીન રહેવું તે પણ દુ:ખદાયી થાય છે, તે પછી ઈર્ષાવડે આપમાં અસત્ય દૂષણ ઉચ્ચારવાનું કહેવું જ શું ? તેમ કરનારની નરકાદિક નીચ ગતિ જ સંભવે છે, તેથી આપ પ્રતિ હેષભાવ તે અત્યંત વર્યું છે. ચિંતામણિ સદશ આપની તે ઉપેક્ષા કરવી પણ અયુક્ત છે, તે પછી ઈર્ષ્યા-દ્વેષભાવનું તો કહેવું જ શું ? ૧.
નિષ્કારણ વિપકારી એવા આપને પણ શત્રુ છે, અને તે પણ ક્રોધાદિક કષાયથી વ્યાપ્ત છે. આવી વાર્તા પણ સાંભળીને વિવેકી જને શું જીવન વહન કરે ? ન જ કરે; કેમકે નહિ સાંભળવા ગ્ય સાંભળવા કરતાં પ્રાણત્યાગ કર શ્રેયકારી છે. સૂક્ષમ બુદ્ધિથી વિચાર કરનાર પંડિતજનોએ એ નિર્ણય કરેલ છે કે જેના અંતરંગ શત્રુ સર્વથા ક્ષીણ થયેલા છે તેવા આપ વીતરાગને કઈ કયાંય કદાપિ શત્રુ હોય જ નહિં. એ જ વાતને પુનઃ દૃષ્ટાંતથી સિદ્ધ કરે છે. ૨.
જો આપનો વિપક્ષ-શત્રુવર્ગ, વિરક્ત-રાગ રહિત જ હોય તો તે નિચે શત્રુ જ નથી, કેમકે વીતરાગ વડે તે આપ જ છો અને જે તે રાગવાન હોય તે પણ વીતરાગપણાના અભાવવડે આપનાથી અત્યંત નિર્બળ હોવાથી તે શત્રુ નથી; કારણ કે સમાન શીલ અને પરાક્રમવાળાનું જ પ્રાયઃ સપક્ષવિપક્ષપણું કહેવું ઘટે છે, શું ખજો કદાપિ સૂર્યનો વિપક્ષ હોઈ શકે ? ન જ હોઈ શકે, ૩.
હે પ્રભુ ! તે ( લવસત્તમ) અનુવાગી દેવો પણ આપના ગમાગની સ્પૃહા રાખે છે ત્યારે ગમુદ્રા ( રજોહરણાદિક ધર્મ ઉપકરણ) રહિત એવા અન્ય સાંખ્યાદિકને તે ગમાની કથા જ શી ? યોગ તેમનાથી દૂર છે. ૪.
હે વીતરાગ ! યોગ ક્ષેમકારી આપને અમે નાથ સ્વીકારીએ છીએ, આપને સ્તવીએ છીએ અને આપની સેવા-ઉપાસના કરીએ છીએ, કેમકે આ પથકી અન્ય કઇ ત્રાતા ( રક્ષક) નથી. આપની સ્તવના ઉપરાંત બીજું
For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રતિપક્ષનિરાસ પ્રકાશ શું બોલીએ ? અને આપની સેવા-ઉપાસના ઉપરાંત બીજું શું કરીએ ? કારણ કે વાણી અને જન્મ પામ્યાનું એ જ ઉત્તમ ફળ છે. ૫.
પિતે હિંસાદિક મલિન આચારવાળા હોઈ અન્ય મુગ્ધજનેને ઠગવામાં ચતુર એવા અન્ય દેવગુરુએ બધી દુનિયાને પણ છેતરે છે, તેથી આ૫ વગર બીજા કોની પાસે જઈ પિકાર કરીએ ? .
હે પ્રભુ ! સદાય કર્મમુક્ત મનાતા છતાં જગતની સૃષ્ટિ, જગતનું પાલન અને જગતનો ક્ષય કરવામાં ઉજમાળ એવા વાંઝણીના પુત્ર જેવા કલ્પિત દેવોને કોણ સચેતન માન્ય કરે ? વિચારશીલ આત્મા તો માન્ય ન જ કરે. ૭.
જઠરાગ્નિ અને કામાગ્નિથી પીડાએલા (પરાભવ પામેલા) દેવડે પિતાને કૃતાર્થ માનનારા દ્વિજાદિકે આપની જેવા સર્વોત્તમ વીતરાગ દેવને અપલા ૫ ( નિષેધ) કરે છે. હા ! હા ! ઇતિ ખેદે, આ તે કેવા આસ્તિક સમજવા ? ૮.
આકાશપુષ્પ જેવું કંઈક મનમાં વિચારી, તેને સિદ્ધ કરવા એવું જ કંઈ કલ્પિત પ્રમાણ બતાવી પરવાદીઓ ગેહશુરા (ઘરશુરા) સ્વગેહે (સ્વદર્શનમાં ) અને સ્વદેહમાં ભારે મદથી કયાંય માતા-સમાતા નથી. ૯
હે પ્રભુ ! કામરાગ અને સ્નેહરાગ એ બંને તો સુખે ( અલ્પ શ્રમવડે) નિવારી શકાય તેવા છે, પરંતુ દુણિરાગ “આ મારું જ સારું' એવી બેટી માન્યતા મહાપાપી છે; કારણ કે તેને પુરુષો પણ દુખે તજી શકે છે. (એ દષ્ટિરાગ કેમે ટી શકતો નથી.) ૧૦.
હે પ્રભુ ! આપનું વદન કમળ પ્રસન્ન છે, આપના ચક્ષુ રાગાદિ વિકાર રહિત (મધ્યસ્થી છે, અને આપનું વચન સત્ય હિતકારી હોવાથી
કપ્રિય છે. આવી રીતે પ્રેમ-પ્રીતિ કરવા ગ્ય આપના વિષે પણ મૂઢજને અત્યંત અનાદર જણાવે છે તે ખેદની વાત છે. ૧૧.
હે જિનેન્દ્ર ! કદાચ વાયુ સ્થિર થઈ જાય, પર્વત ગળી જાય અને જળ અગ્નિરૂપ થઈ જાય, તે પણ રાગાદિક મહાવિકારોથી વ્યાપ્ત હોય તે કદાપિ આહ (સમ્યક તત્ત્વજ્ઞ) થવા એગ્ય નથી. મતલબ કે, આપ સિવાય - અન્ય દેવમાં વીતરાગપણાના અભાવથી ખરું દેવપણું નથી જ. ૧૨.
સ, ક. વિ.
For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
છે જેને ઐતિહાસિક નોંધ. ૧ દાનથી શાલિભદ્રજી મહાદ્ધિ પામ્યા. ૨ દાનની ભાવનાથી જીર્ણ શ્રેષ્ઠી બારમા દેવલેકે ગયા. ૩ શિયલથી વિજય-વિજયા દંપતી ૮૪૦૦૦ સાધુને તુલ્ય ગણાયા. ૪ શિયલથી સ્થલભદ્રજીનું નામ ૮૪ ચોવીશી પર્યત રહેશે. ૫ શિયલથી સુદર્શન શેઠની ઘેલી ફીટી સિંહાસન થયું. ૬ શિયલ પ્રભાવથી સીતાને અગ્નિકુંડ જળરૂપ બને. ૭ શિયલથી દ્રોપદીજીને ૧૦૮ વસ્ત્રો પુરાણા. ૮ શિયલથી કલાવતીના કપાયેલા કાંડા સાજા થયા. ૯ શિયલથી સુભદ્રાએ કાચે તાંતણે ચાલણી બાંધી તે દ્વારા કુવામાંથી જલ
કાઢયું અને તે જળ છાંટી નગરના બંધ દ્વાર (દરવાજા) ઉઘાડ્યા. ૧૦ તપથી વીરપ્રભુએ મહાન કમેને ક્ષય કર્યો. ૧૧ તપ ગુણથી વીર પ્રભુએ ધન્ના અણુગારની પ્રશંસા કરી. ૧૨ ભાવથી ભરતરાજ આદર્શ ભુવનમાં કેવળજ્ઞાન પામ્યા. ૧૩ ભાવથી પ્રસન્નચન્દ્ર રાજર્ષિએ સાતમી નરકના કર્મ દળીયા
વિદારી કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યું. ૧૪ વચન પાલન માટે હરિશ્ચન્ટે રાજ્ય છેડ્યું, અને નીચ ઘેર પાણી ભર્યા. ૧૫ વિનયથી શ્રેણિક રાજા ચાંડાલ પાસેથી વિદ્યા શીખ્યા. ૧૬ ક્ષમાથી દઢપ્રહારી કેવળશ્રીને વર્યા. ૧૭ બ્રહ્મચર્ય ગુણથી કલહપ્રિય નારદજી મોક્ષે ગયા. ૧૮ સંતેષથી શ્રાવક હજુ પણ દ્રષ્ટાંતે દેવાય છે. ૧૯ સામાયિક ગુણથી આકર્ષાઈ શ્રેણિક રાજા પુણીયા શ્રાવકને ત્યાં સામાયિકનું
ફળ યાચવા ગયા. ૨. સમકિતની મક્કમતાથી વીર પ્રભુએ સૂસા શ્રાવિકાને ધર્મલાભ કહા.
For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જન ઐતિહાસિક નોંધ. ૨૧ કેપથી સાધુનો આત્મા ચંડકૌશિક નાગ થયે. ૨૨ ક્રોધથી સ્કંધક મુનિ મરી, અગ્નિકુમાર દેવ થઈ, આખા નગરને પ્રજાની
મૂકયું. કેધથી દ્વૈપાયન ઋષીએ દ્વારિકા નગરીને બાળી. ૨૩ થી કમઠે મરી શ્રી પાર્શ્વનાથજીને ઉપસર્ગ કર્યો. ૨૪ ક્રોધથી અચંકારી મહાદુઃખ પામી. ૨૫ ક્રોધથી બ્રહ્મદત્તે બ્રાહ્મણની આંખે કઢાવી. ૨૬ માનથી બાહુબળજીને એક વર્ષ જ્ઞાન ન થયું. ર૭ માયાથી મલિનાથજી સ્ત્રી તીર્થંકર થયા. ૨૮ માયાથી લક્ષ્મણ સાઠવીનું તપ નિષ્ફળ ગયું. ૨૯ લોભથી મમ્મણ શેઠે મરી નરકે પ્રયાણ કર્યું. ૩૦ લેભથી કપિલાદાસીએ દાન ન આપ્યું તે ન જ આપ્યું. ૩૧ લોભ ( સુભૂમ ચક્રવર્તી સાગરમાં ડૂબી નકે ગયે. ૩ર લેભથી ધવળશેઠે શ્રીપાળકુંવરને મારવા અનેક વખત કુયુક્તિઓ રચી. ૩૩ લેભથી કપિલ દ્વિજે રાજાનું સમગ્ર રાજ માગી લેવા ઈચ્છા કરી. ૩૪ લેભથી ભરત બાહુબલી બને ભાઈ ખૂબ લડ્યા. ૩૫ અસત્ય ભાષણથી વસુરાજા, અદ્રશ્ય આસનેથી પડી, મૃત્યુ પામી
નરકગામી થયે ૩૬ પરસ્ત્રીની ઈચ્છાથી રાવણ રણમાં રોળાણે. ૩૭ રાગથી ગૌતમસ્વામીનું કેવળજ્ઞાન અટકી ગયું. ૩૮ અંતરાયથી રૂષભદેવજી એક વર્ષ આહાર ન પામ્યા. ૩૯ અંતરાયથી ઢંઢણત્રષિ છ માસ આહાર ન પામ્યા. ૪૦ વિષયેચ્છાથી રહનેમિ સંયમથી ચલિત થયા. ૪૧ વિષયેચ્છાથી રાવણે સીતાજીનું હરણ કર્યું. કર વિષયેચ્છાથી દુર્યોધન, દુઃશાસન પાસે દ્રૌપદીજીના ચીર ભરસભામાં
ખેંચાવ્યા. ૪૩ વિષયથી ચૂલણએ સ્વપુત્રને મારવા કાવત્રુ રચ્યું. ૪૪ વિષયથી સૂરિકાન્તાએ સ્વપતિને વિષ દીધું.
For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૪
શ્રી આત્માનઃ પ્રકાશ,
૪૫ વિષય ભાવનાથી સિંહુગુફાવાસી મુનિ કાશ્યાના વચને રત્નકાંબલ લેવા
નેપાળદેશે ગયા.
૪૬ રાજ્યલેાલથી કાણિક સ્વપિતા શ્રેણિકને પકડી, પાંજરામાં પૂરીને દરાજ સે। કારડા મારતે.
૪૭ અતિદાનથી અલિરાજા વામનથી મધાણા.
૪૮ જુગારથી પાંડવા રાજ હારી ગયા.
૪૯ જુગારથી નળરાજાએ રાજ ગુમાવ્યું.
૫૦ શકાથી મૂલા શેઠાણીએ ચંદનખાળાને દુઃખ દીધું.
૫૧ શકાથી શ્રેણિકે પેાતાનુ' અ ંતઃપુર બાળવાનુ અલયકુમારને કહ્યું.
પર શકાથી રાજાએ પેાતાની રાણી કલાવતીના કાંડા કપાવ્યા.
૫૩ સાધુવંદના( ૧૮૦૦૦ સાધુને શુદ્ધ ભાવે વંદના )થી કૃષ્ણે ચાર નરકનુ કમ તેાડી નાખ્યુ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૫૪ નરક નીવારણુ માટે શ્રેણિક દાસી પાસે દાન દેવરાવવા પ્રયાસ કર્યાં, અને એક સામાયિકનું ફળ યાચવા પુણીયા શ્રાવક પાસે ગયા છતાં સમાં શ્રેણિકરાજા નિષ્ફળ થયા.
ધમ પ્ર શું સા, 5 શાર્દૂલવિક્રીડિત છંદુ
જયાં ગુજે મુનિભૃંગ રંગ જ્યાં સદ્ શ્રાવક પક્ષીએ ખીલ્યા આધતરુ
તે ધર્માંપવને રહ્યા
સુપલ્લવ
જન
રાજપાળ મગનલાલ વ્હારા.
ધરતા ગુન્નર ને સામના, મધુરવા કરતા સદા તાનના; ધરી સભ્યશ્ર્વ પુષ્પ ભર્યાં, સહુ, સસાર વારિ તર્યાં.
ગીતિ
For Private And Personal Use Only
૧
સામ્ય
સમ્યક્ત્વ સત્ય સદ્ગુણુ સદાચાર સર્વ જનસેવા, સકાર પટ. તે સેવા, મળશે તેથી ભવે
ર
મધુર મેવા. સંગ્રાહક સ. કે. વિ.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
છે અધ્યાત્મક ૫ક્રમ: સમશ્લોકી અનુવાદ
૧. સમતાધિકાર.
મગલ–શાંત રસરાજનું માહાસ્ય.
અનુટુપ--- જયશ્રી અંતઃશત્રુની, પામ્યા જેહ પ્રશાંતિએ; શ્રી વીરજિન તે વંદી, રસ શાંત વિભાવીએ. ૧.
સ્વાગતા– જે મંગલનિધિ મન ઠામ,
વર્તતાં સુખ નિરુપમ પામે; મુક્તિ સખ્ય ઝટ પ્રાપ્ત બુધ રે !
તેહ શાંતરસરાજ ભજો રે ! અભિધેય-વિષય.
આય– સમતામાં જ લીન થઇ,
સ્ત્રી-પુત્ર-૪તન-ધનની ઍકી મમતા; વિષય ક્યાય ન વશ થા,
૮શાસ્ત્રગુણે કર મનદમનતા; વૈરાગ્ય-૧૧દ્ધધમી,
૧૨જાણી દેવાદિતત્ત્વ ધરી રવિરતિ; કરી ૧૪સંવર ૧૫શુભવૃત્તિ,
સામ્યરહસ્ય ભજ હે સુમતિ! ૪. (ચુશ્મ) દુર્ગાન-ભૂત માટે ભાવના-ઔષધિ.
અનુ— — ચિત્તબાલ ! મ છોડીશ, ભાવના ઔષધિ કદા;
છલાપી છેલે નાંહિ, જેથી દુર્યાન-ભૂતડા* ૧. પરમ આત્મશાંતિવડે કરીને જેણે અંતરંગ શત્રુવર્ગ પર વિજયલક્ષ્મી પ્રાપ્ત કરી છે, એવા શ્રી વીરજિનને નમસ્કાર કરી અમે શાંતરસનું વિભાવન કરીએ છીએ.
* હે ચિત્તરૂપ બાલક ! તું ભાવના-ઔષધિનો કદી ત્યાગ કરીશ મા! કે જેથી કરીને છલ શોધનારા દુર્ગાનરૂપ ભૂત તને છળે નહિં.-રૂપક અલંકાર
For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. વિષય સુખબિન્દુ : સામ્ય સુખસિંધુ,
ઉપજાતિનરેંદ્ર ચક્રી સુરેંદ્રનેય,
સે ઇઢિયાર્થોથકી સિંખ્ય જેવ; તે સામ્યસિંધુ સમીપે જ બિન્દુ,
તેથી જ તે આદર સૈખ્યસિન્થ. ઉદાસીન સુખી.
વંશસ્થ– વિચિત્ર કથી જગજજને જહાં,
ત્રિગ વ્યાપારથી વ્યાકુલા રહ્યા; વૃત્તિ ઉદાસીન ધરંત ત્યાં યતિ,
નિરાકુલા સૌખ્ય જ પામતા અતિ ૩. સમતાનું સુખ અપૂર્વ,
સ્વાગતા – સર્વ પ્રાણ પ્રતિ જે ક્ષણ એક,
મૈત્રી સામ્યથી ભજે મન ! છેક; તો લહે પર સુખ દ્વય લોકે,
જે કદી ન અનુભૂત ત્રિલેકે. સમતાવંત પરમ ભેગી.
ઉપેન્દ્રવજા– ન મિત્ર જેને ન જ શત્રુ કોય,
ન પારકે કેઈન કે પરાયે; સ્વ વિષયોમાં મન નિષ્કષાય,
રમેન,-તે ઉત્તમ ગિરાય. ૧. ઉદાસીન શબ્દને વ્યુત્પત્તિ અર્થ સ૮ શ્રી મનસુખભાઈ કી.મહેતાએ નીચે પ્રમાણે સુંદર રીતે ઘટાવ્યો છે –
ઉત=ઊંચે, જગતના ભાવથી ઊંચે, તે દેખાય તેમ તેથી પર, અલગ, નિરાળા, નિર્લેપ પણે; આસ=બેસવું.
ઉદાસ , જગતના ભાવથી ઊંચે. તે ભાવ દેખાય તેમ તેથી પર, અલગ, નિરાળા, નિર્લેપ, રહીને બેસવું.”
શાંતસુધારસ, મુખમુદ્રા. પૃ. ૩૨ “સમ પરિણામે જગત નિહાળે – ઉત્તમ સાધન માર્ગ દેખાડે.” આ ઉદાસીન ભાવ,
For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
અધ્યાત્મકલ્પદ્રુમ-અનુવાદ.
સમતાસાધક ચાર ભાવના,
વશસ્થ
સમસ્ત પ્રાણી પ્રતિ મૈત્રી ધાર તુ,
પ્રમાદ સર્વે ગુર્ણીમાં બતાવ તું; ભવાત્ત પ્રત્યે કરુણા વિભાવ તુ,
તે નિર્ગુણે રાખ ઉદાસભાવ તું. ઉપજાતિ
મૈત્રી ખીજામાં હિતબુદ્ધિ માત્ર,
પ્રમાદ તે તે ગુણ પક્ષપાત, કૃપા ભવાñ પ્રતીકાર ઇચ્છા,
માધ્યસ્થ દુર્વા પ્રાંત ઉપેક્ષા. આર્યાં—
પરહિતચિંતન મૈત્રી,
પરદુ:ખદલનકારિણી કરુણા;
પરમસુખમેાદન મુદિતા,
પરાષઉપેક્ષણ ઉપેક્ષા.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૦.
For Private And Personal Use Only
૧૧.
૧૨.
અનુષ્ટુપ્—
કો પણ મ કરો. પાપ, કા પણ દુ:ખિયા મ હા; મુક્ત થાઓ જગત્—એવી, મતિ મૈત્રી કહી અહા! વસ્તુતત્ત્વજ્ઞ નિર્દોષ, લેાકેાના ગુણુગ્રામમાં; જે પક્ષપાત તે ભાખ્યા, પ્રમેા અત્ર શાસ્ત્રમાં, દીન દુ:ખી અને ભીત, જીવિતાથી જીવાતણા; દુ:ખદલનની બુદ્ધિ, કહી કારુણ્ય ભાવના. ૧૫. નિઃશંક ક્રૂરકી ને, દૈવાઢિ નિનાઅે; સ્વપ્રશંસક ઉપેક્ષા,
તે મધ્યસ્થ્ય સુધા ભણે. ૧૬.
ભગવાનદાસ મનસુખભાઈ મહેતા
૧૩.
६७
૧૪.
૧. સંસારદુઃખથી દુ:ખી.
૨. પ્રતીકાર=વિરુદ્ધ-સામેા ઉપાય (Remedy, Antidote) દુઃખ દૂર કરવાની પૃચ્છા.
૩. વારી ન શકાય એવા,
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ExWITHFUNni[;
TO BE Eli
Elli
THIS
mir ITIHITSE VISITIVEZ Full ELI Eli El Ni Ellli B E
સુ ભા ષિ ત વા કો.
સES IN THE
૧ આત્માની ઉન્નતિ કરવાને, આત્માની શક્તિ ખીલવવાને અને આત્માના મહાન ગુણે અને સગુણો ખીલવવાને ધાર્મિક જ્ઞાનની અત્યંત જરૂર છે.
૨ સમ્યગ જ્ઞાન સિવાય સમ્યક શ્રદ્ધા થઈ શકે નહિ, સમ્યગ જ્ઞાન સિવાયેની શ્રદ્ધા અંધશ્રદ્ધામાં જાય છે, અને અંધશ્રદ્ધાથી આત્મા શુદ્ધ તત્વની પ્રાપ્તિ કરી શકે નહિ.
૩ નવતત્ત્વના યથાર્થ અભ્યાસ સિવાય તવશ્રદ્ધા થવી મુશ્કેલ છે.
૪ શબ્દ અને અર્થ ઉપર વિચાર કર્યા વિના ભાવરૂપ પ્રકાશ બહાર આવતો નથી, અને એ ભાવરૂપ પ્રકાશ બહાર આવ્યા વિના ભાવરૂપ મનુષ્યને યથાર્થ જ્ઞાન થતું નથી.
૫ અસ્થિર (જડ) પદાર્થો ઉપર તત્વબુદ્ધિ એટલે સાચાપણાની બુદ્ધિ તે જ અવિદ્યા-અજ્ઞાન.
૬ અધ્યાવસાયની વિશુદ્ધિ અને પીગલિક દશાના ત્યાગથી જીવ (આત્મા) ઉચ્ચ ઉરચ સ્થાનમાં ચઢી શકે છે.
૭ આત્માને ઉન્નતિકમ હૃદયની ઉચ્ચ વૃત્તિઓના પ્રવર્તનમાંથી જ સાધી શકાય છે.
૮ આત્માનંદ પ્રાપ્ત કરવાની કુંચી ધર્મધ્યાન અને કુલધ્યાનનું સ્વરૂપ સમજી તેમાં રમણતા કરવી એ છે.
૯ મનુષ્ય પરિણામ ભણી જુવે છે. કારણ ભણી જેવાને પ્રસંગ માત્ર તત્વ જ મેળવી શકે છે.
૧. ગત ભવમાં આપણે જે કૃત્ય કર્યો હશે તે આજે આ ભવમાં આપણે ભેગવી રહ્યા છીએ અને આવતા ભવ માટેની પણ આજે જ તૈયારી કરી રહ્યા છીએ.
૧૧ આજનું જીવન એ પૂર્વે બાંધેલા કર્મોની પ્રસાદીરૂપ છે. આજના આપણું સુખ–દુઃખ કે તડકા-છાંયડા એ બધું ય ભૂતકાળની આપણી કરણીનું જ પરિણામ છે, અને ભૂતકાળની કરણું તે જ આજના અનુભવાતાં કર્મો છે.
૧૨ દરેક જીવ પોતપોતાના શુભ અશુભ કર્મને કર્તા છે અને તે જ તેને ભક્તા છે.
For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સુભાષિત વાકયો
૬૯
૧૩ દુઃખનુ' કારણે જન્મ મરણ, જન્મ મરણનું કારણ કર્મ, કર્મનું કારણ મેહ, મેહનું કારણ રાગદ્વેષ-આ રીતે રાગદ્વેષ આખા સંસારનું મૂળ છે, ૧૪ તપસ્યામાં વિન્ન કરનાર માહ છે, માહ વિષયેાથી ઉત્પન્ન થાય છે અને વિષયે સતેાષમાં વિઘ્નકર્તા છે.
૧૫ જીવને પરલેકમાં જે વેશ્યા મળવાની હાય છે તે લેફ્યા મરણ પહેલાં એક અંતર્મુહૂત્ત વહેલી આવે છે. લેશ્યાઓની રચના એવી હેાય છે કે તે જે ગતિમાં જવાનું હોય છે તેવા આકારમાં મૃત્યુની પહેલા જ પરિણત થાય છે. ૧૬ જગતમાં શરીર અને મન સંબધી દુઃખ પ્રાપ્ત થવાનું કારણ શરીર અને મન જ છે.
૧૭ મન જે જે સ્થિતિઓને વશ વર્તે છે, તે તેના પૂર્વગામી કારણાને લીધે હાઇ આત્મા તે પ્રકારે નથી.
૧૮ મન સ્વતંત્ર નથી પણ આત્મા સ્વતંત્ર છે.
૧૯ જે જેતુ' ચિંતન કરે તે તદ્રુપ થઇ જાય. તમે જેવા વિચારો કરા તેવા તમે અનેા છે.
૨૦ જેવી જેવી લાગણીથી જે જે કાળે કર્મબ`ધ કર્યાં તેવા તેવા પ્રબળ કે નિર્મૂળ, તીવ્ર કે મંદ રસે તે કમ ઉદયમાં આવે છે, અને તે તે પ્રમાણે સુખદુ:ખના અનુભવ થાય છે.
૨૧ હૃદયના શુભાશુભ વિચારેામાં પ્રથમ રસ, પછી નિશ્ચય-ખળ, પછી પ્રયત્ન અને પછી પૂળ એમ અનુક્રમે ઉદ્ભવે છે.
૨૨ જેમ રસને ઘાત થાય છે તેમ સ્થિતિને પણ ઘાત થાય જ છે. ૨૩ દરેક કાર્યની ઉત્પત્તિ તે તે વસ્તુના કાળ, સ્વભાવ, નિયતિ, ઉદ્યમ અને કર્મ એ પાંચ કારણાને આભારી છે.
૨૪ ઇષ્ટ વસ્તુઓમાં મનાતું સુખ જેમ ક્ષણિક છે તેમજ અનિષ્ટ સચેગથી થયેલુ દુ:ખ પણ ક્ષણિક છે.
૨૫ દુ:ખમાં પ્રસન્નતાના અનુભવ કરવા અને સુખને સમાન દૃષ્ટિએ– મધ્યસ્થપણે વેદવું એ જ જ્ઞાનીઓના પ્રખાધેલેા માર્ગો છે.
૨૬ જ્યાં જ્યાં પરાધીનતા ત્યાં અલ્પજ્ઞતા અને અલ્પજ્ઞતા ત્યાં પરાખ્રીનતા છે.
૨૭ જ્યારે ઇચ્છા થાય છે ત્યારે તે ઇચ્છા પરિપૂર્ણ કરવા માટે પ્રવૃત્તિ
પશુ થાય છે.
For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૭૦
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. ૨૮ જેઓ શાસ્ત્રકારોએ ગોઠવેલા અનુક્રમે નહિ ચાલતાં ગમે તે રીતે સ્વચ્છ વર્તવા માંડે છે તેઓ જરૂર નિષ્ફળ અને ઉજયભ્રષ્ટ થાય છે.
૨૯ જે જીવન ભાવનામાં પરલોક સંબંધીની જવાબદારી મુખ્યપણે હાય અને મનુષ્યાત્માનું અનંતપણું સ્વીકારતું હોય ત્યાં જ હદયપૂર્વકની નીતિ, ન્યાય, સદ્વર્તન, પ્રેમ અને ઉત્તમ વ્યવહારની આશા રાખી શકાય.
૩૦ આ ભવ સિવાય બીજો ભવ છે એવી જે નીતિ સ્વીકારતી નથી તે નીતિવડે પિોષાયેલી ભાવનાઓ દેહ (શરીર) અને તેના ધર્મો સિવાય બીજે કયાં નજર જ નાંખી શકે ?
- ૩૧ અનંત જન્મથી કર્મ-કલેશવાળો ગાઢ થએલા આ આત્માને તે કર્મ કલેશથી જે રીતે છૂટકારો થાય તથા પ્રકારને પ્રયત્ન તે પરમાર્થ છે અર્થાત્ તે જ સ્વાર્થ–આત્માર્થ છે.
૩૨ સમ્યમ્ જ્ઞાન થવા માટે રાગ તે પ્રશસ્ત રાગ છે, અને દ્વેષ અદ્ર શસ્ત છે.
૩૩ અશુભ( મિથ્યાત્વ, અવિરતિ પ્રમુખ દ)ને તજવા માટે શ્રેષ કરે તે પ્રશસ્ત દ્વેષ છે, કારણ કે તેવા દે પર દ્વેષ આવ્યા વિના તેને ત્યાગ થાય નહિ.
૩૪ આ લોકના સ્વાર્થ માટે ઉત્તમ યતિ યા ધર્મ ઉપર જે રાગ થાય તેને અપ્રશસ્ત રાગ કહેવાય છે.
૩૫ સર્વ પુદ્ગલ દ્રવ્ય પરકીય છે, એમ જે જાણે નહિ તેને આત્મસ્વભાવની પ્રાપ્તિ ન થાય.
૩૬ જ્યારે પદાર્થનો સૂક્ષમ અર્થ જાણવામાં આવતું નથી ત્યારે જીવને મહાદુઃખ ઉત્પન્ન થાય છે, કારણ કે યથાર્થ વસ્તુ જાણવાની ઈચ્છા પ્રમાણે જાણ વામાં ન આવે તે તેથી જીવને આકુળતા થાય છે તે જ દુઃખ જાણવું. એ દુઃખ વસ્તુને સૂક્ષ્મ અર્થ નહિ જાણવાથી થાય છે માટે અજ્ઞાનરૂપ જ છે.
૩૭ મમતાને ત્યાગ અને સમતાને સ્વીકાર, બાહ્ય આત્મભાવને ત્યાગ અને અંતર આત્મભાવને સ્વીકાર તે જ ખરેખર ત્યાગ છે.
૩૮ લેકવ્યવહાર-લોકસંજ્ઞાને-જે તજે છે લાત મારે છે તે જ મુનિ આત્માનું હિત સાધી શકે છે.
૩૯ જિનેશ્વરોએ સર્વથા એકાંત પણે કાંઈ કોઈની પણ અનુજ્ઞા કરી નથી તેમજ કોઈ કોઈને પણ સર્વથા નિષેધ કર્યો નથી, પરંતુ કાર્યને વિશે દંભ રહિત થવું એવી જ જિનેશ્વરની આજ્ઞા છે.
For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
સુભાષિત વા. ૪૦ નિમિત્તાવલંબી સેવા તે અપવાદ સેવા અને તે સેવા કરતા સાધ્ય નીપજાવવું તે ઉત્સગ સેવા.
૪૧ આચારવિચારનું જાણવું તે જ્ઞાન, તત્ત્વની રુચિ થવી-તવ ચવા તે દશન (સમ્યકત્વ) અને તપશ્ચર્યા કરવી, વ્રત ધારણ કરવા તે વ્યવહાર ચારિત્ર આદિ છે.
૪૨ આત્મા આત્માવડે આત્મ તરફ પ્રવૃત્તિ કરે તે નિશ્ચય ચારિત્ર, આત્મા આત્માવડે આત્માને જાણે તે નિશ્ચય જ્ઞાન, આમા આત્માવડે આત્માને જુવે તે નિશ્ચય દર્શન. વ્યવહાર છે તે સાધન છે, અને નિશ્ચય છે તે સાધવા યોગ્ય સાધ્ય છે.
૪૩ ઉત્તમ આચારમાં તત્પર થયેલા માણસોને જોઈને તેઓની શુદ્ધ પ્રશંસાપૂર્વક તે સદાચારને કરવાની ઈચ્છા તેનું નામ સદુધર્મરાગ છે અને તે મોક્ષનું બીજ છે, પણ ધર્મમાત્રને અંગીકાર કરવારૂપ ધર્મરાગ મોક્ષનું બીજ નથી.
૪૪ મોક્ષનો આશય પણ નિબિડ અને નિર્મળ એવું છેલ્લું પુદગલપરાવર્તન હોય છે. તે થાય છે ત્યારે તેના ઉપાયના રાગની વાત જ શી ?
૪૫ છેલ્લા પુદ્ગલપરાવર્તનને કાળ જ્યાં સુધી ન આવ્યું હોય ત્યાં સુધી બીજની સંપત્તિ પણ હોઈ શકતી નથી, કેમકે મને હર એવી તે બીજની સંપત્તિ પણ ભવાનીનંદાની નિવૃત્તિથી મળે તેવી છે.
૪૬ અલુબ્ધ ભાવથી ઘરમાં વસતા એવા પણ શ્રાવકના ભાવ રોગો ચાલ્યા જાય છે અને કરેલ છે અને ત્યાગ જેણે એવા લાલચુ સાધુના તે રોગે ઊલટા વિકાર પામે છે.
૪૭ અધ્યાત્મ ( આત્માને શુદ્ધ જણાવનારો જે બોધ) તેના વિના શાસ્ત્રજ્ઞાન પણ સંસારને વધારનારું છે. એ જ્ઞાન વિના બીન શાસ્ત્રોનું પઠનાદિક માત્ર કષ્ટરૂપી ફળને દેનારું છે, એમ અધ્યાત્મ યોગીઓ કહે છે.
૪૮ જે ક્રિયાઓ કેવળ નિશ્ચયને વિશે જ તન્મય થયેલા મુનિઓને અતિપ્રજનવાલી નથી તે જ ક્રિયાઓ વ્યવહારદશામાં રહેલા પ્રાણીઓને અત્યંત ગુણકારક છે. - ૪૯ જે આત્મા અનાદિના પુગલ પર નિમિત્ત પામીને બંધ પદ્ધતિ કરે છે તે જે પુગળરૂપ પરનિમિત્ત મૂકે તે મુક્ત થાય.
૫૦ આ જગતમાં આત્મહિતરછક મનુષ્યને પ્રાપ્ત કરવાની વસ્તુ બે જ છે: ઉપશમ સુખ અને અંતઃકરણની સમાધિ. એ બેની અંદર કાય કારણ ભાવ પણ રહેલો છે. ઉપશમ સુખથી અંત:કરણની સમાધિ પ્રાપ્ત થાય છે.
For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આમાનંદ પ્રકાશ. ૫૧ આત્માના પરિણામની ચંચળતા તે જ ભય છે, તેનો ત્યાગ કરીને આત્માને સ્થિર પરિણામ કરવો તે જ અભય છે. પરમાત્માના ગુણે ઉપર અરુચિભાવ તે જ દ્વેષ જાણો, પ્રભુના ગુણ ઉપર અત્યંત રુચિ થવી તે અદ્વેષ ગુણ જાણવ, પ્રભુના ગુણોની પ્રાપ્તિ કરવા અર્થે પ્રવૃત્તિ કરતા જે થાક લાગે છે તે ખેદ જાણ અને પરમાત્માના ગુણોની પ્રાપ્તિ કરવા અર્થે પ્રયત્ન કરતાં થાકી ન જવું તે અખેદ જાણવો.
પર આ જીવ જે હેતુવડે શુદ્ધ થાય તે જ તેનું હિત છે, તે જ તપ છે અને તે જ વિજ્ઞાન છે.
પ૩ આત્મા અમુક હેતુથી શુદ્ધ થાય અને બીજા હેતુથી શુદ્ધ ન થાય આ કદાગ્રહ છેઃ જિનેશ્વર ભગવાને આત્માને વિશુદ્ધ થવાના અસંખ્ય માર્ગો પિતાના જ્ઞાનમાં દેખ્યા છે તેમાંથી તમારા દર્દીને જે દવા (ઉપાય) લાગુ પડે તે લાગુ પાડો. ૫૪ આત્મદષ્ટિ થયા સિવાય ઇચ્છાના બીજને નાશ થતો નથી.
સંગ્રાહક સુમુક્ષુ સુનિ.
સાચા ધર્મગુરુમાં શાસ્ત્રરહસ્યજ્ઞાન, પવિત્ર આચારણ અને શુદ્ધ હેતુ એ ત્રણ ગુણ હોવા જોઈએ. કેટલાક લેકે કહે છે કે: ગુરુના આચાર અને ગુપ્ત વર્તનને વિચાર આપણે શા માટે કરવો જોઈએ ? આપણે તો માત્ર તે જે ઉપદેશ આપે તેનો જ વિચાર કરવો જોઈએ, પરંતુ તેમનું એ કથન યથાસ્થિત નથી. આત્માની શુદ્ધિ થયા વિના પરમાત્માના દર્શન કિંવા દિવ્યજ્ઞાન-અતીન્દ્રિય જ્ઞાનની એક કડી માત્ર પણું પ્રાપ્ત થવાને સંભવ નથી. જેમનામાં આધ્યાત્મિક શક્તિ ન હેય તે બીજાને ઉદ્ધાર શી રીતે કરી શકે ? ગુરુનાં મનમાં પરમાર્થ જ્ઞાનની એવી બલવતી લહરીઓ આવવી જોઇએ કે ( ચંદ્રોદય થતાં જ સમુદ્રમાં ભરતી આવે છે તેમ) પ્રેમના વેગથી તેનું અંતઃકરણ શિષ્યના અંત:કરણને પકડી શકે. શિષ્યમાં રહેલી બુદ્ધિમત્તા અને તેના ગુણોને કેવળ ઉત્તેજન આપવું એટલું જ ગુરુનું કર્તવ્ય નથી, પણ તેના આત્માની થોડીઘણી પણ ઉન્નતિ તો કરવી જ એ તેનું પ્રધાન કર્તવ્ય છે. સત્ય અને ગુણવિશિષ્ટ એ એક પ્રકારનો પ્રવાહ ગુરુને મનમાંથી નીકળીને શિષ્યના મનમાં જતો હોય છે માટે ગુરું પવિત્ર જ હોવો જોઇએ.
For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વર્તમાન સમાચાર.
જજ રજાજ)
ભાવનગરમાં ઉજવાયેલ બે જયંતી. (૧) ભાદરવા સુદ ૧૧ ના રોજ શ્રી વિજય પ્રકાશક સભા તરફથી સુરિસમ્રાટ આચાર્ય શ્રી હીરવિજયજીસૂરીશ્વરજી મહારાજની જયંતિ શ્રી મોટા જિનાલયના ઉપાશ્રથમાં ગાંધી વલ્લભદાસ ત્રિભુવનદાસના પ્રમુખ પણ નીચે ઉજવાઈ હતી.
પ્રથમ આમંત્રણ પત્રિકા વંચાયાબાદ ઉક્ત સંસ્થાના ઉપપ્રમુખ ચત્રભુજ જેચંદભાઈ શાહ બી.એ. એલએલ. બી.એ. સૂરીશ્વરજી મહારાજનું જીવનવૃત્તાંત વિસ્તારથી કહી સંભળાવ્યું હતું. ત્યારબાદ શ્રીયુત શેઠ કુંવરજી આણંદજીએ પ્રાસંગિક વિવેચન કર્યા બાદ પ્રમુખે યોગ્ય ઉપસંહાર કર્યા પછી મેળાવડે વિસર્જન થયું હતું.
(૨) પૂજ્યપાદ આચાર્ય શ્રી વિજયધર્મસૂરીશ્વરજી મહારાજની જયંતી ભાદરવા સુદ ૧૪ ના રોજ સવારના નવ વાગે શ્રી વડવા ઉપાશ્રયમાં ઉપાધ્યાયજી મહારાજ શ્રી ધર્મવિજયજી મહારાજના પ્રમુખપણા નીચે ઉજવવામાં આવી હતી. શરૂઆતમાં માસ્ટર શામજી હેમચ દે આચાર્ય મહારાજનું જીવનવૃત્તાંત વિસ્તારપૂર્વક કહી બતાવ્યું હતું. ત્યારબાદ શ્રીયુત જીવરાજભાઈ ન્યાયાધીશ, શ્રીયુત ગાંધી વલ્લભદાસત્રિભુવનદાસે તથા શ્રીયુત શેઠ કુંવરજી આણંદજીએ પ્રાસંગિક વિવેચન કર્યા બાદ ઉપાધ્યાયજી મહારાજે ઉપદેશપૂર્વક ઉપસંહાર કર્યા પછી મેળાવડો વિસર્જન થયો હતે. સાંજના ધી થી સોફિકલ લેજમાં જયંતીને મેળાવડા ગોઠવવામાં આવ્યો હતો. પ્રથમ કમળા બહેન ઠક્કરે ગદ્યપદ્યમાં જયંતીનાયકનું અસરકારક વૃતાંત કહ્યા બાદ પ્રોફેસર સાહેબ રવિશંકરભાઈ જોશી એમ. એ. એ વિદ્વત્તાપૂર્ણ વિવેચન ક્યું હતું. ત્યારબાદ મેળાવડે પૂર્ણ થયે હતો.
આ વખતે કરાંચીમાં ચાતુર્માસ બિરાજમાન પૂજય પાદ શ્રી વિદ્યાવિજયજી મહારાજે ગુરુરાજની જયંતી અપૂર્ણ રીતે ઉજવી હતી જે “ જેન જ્યોતિ ”ના જયંતી અંકમાં વિસ્તારપૂર્વક પ્રકટ થયેલ છે.
આચાર્યશ્રીમદ્ વિજયકમળસૂરીશ્વરજી મહારાજશ્રીની જયંતિ.
આસો શુદિ ૧૦ ને શુક્રવારના રોજ આચાર્ય મહારાજશ્રી વિજયકમળસૂરીશ્વરજી મહારાજની સ્વર્ગતિથિ હોવાથી ગુરુભક્તિ નિમિત્તે શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા તરફથી અત્રેના મુખ્ય જિનાલયમાં આચાર્યશ્રી વિજયવલ્લભસૂરિકૃત પંચપરમેથીની પૂજા ભણાવવામાં આવી હતી.
બપોરના બાર વાગે સભા તરફથી સ્વામીવાત્સલ્ય કરવામાં આવ્યું હતું.
For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
s
શ્રી આમાનંદ પ્રકાશ.
ભાઈ કાન્તિલાલને. સ્વર્ગવાસ. શુમારે એકવીશ વર્ષની ઉમરે એક માસમાં બિમારી ભેગવી ભાઈ કાન્તિલાલ અત્રે ભાદરવા સુદ ૫ ના રોજ પંચત્વ પામ્યા છે. તેઓ ખાનદાન કુટુંબમાં જન્મ્યા હતા. તેઓ શ્રદ્ધાળુ, સરલ, મિલનસાર હતા, વાંચનનો અતિ પ્રેમ હોવાથી આ સભાની લાઈબ્રેરી સારો લાભ લેતા હતા તેમના પિતાશ્રી ઘણું વર્ષોથી આ સભાના સેક્રેટરી છે. તેમને આવા સુશીલ યુવાન પુત્રના સ્વર્ગવાસથી ઘણો આઘાત થયો છે ભાવી બળવાન છે. આવી સુગંધી કળીયો ખીલયા અને સમાજને સુવાસ આપ્યા સિવાય ચાલી જાય છે તે ખેદનો વિષય છે તેમના પિતાશ્રી હરજીવનદાસ અને બંધુઓ વગેરેને દિલાસે દેવા સાથે તેમના આત્માને અખંડ શાંતિ પ્રાપ્ત થાઓ તેમ ઈચ્છીએ છીએ.
ભાવસાર અમૃતલાલ જીવરાજનો સ્વર્ગવાસ. ભાઈ અમૃતલાલ કેટલાક વખતથી બિમારી ભોગવી ભાદરવા વદિ ૭ ના રોજ પંચવ પામ્યા છે. તેઓ ધર્મશ્રદ્ધાળુ અને સરહદથી તેમજ મિલનસાર હતા. આ સભાના તેઓ કેટલાક વખતથી સભ્ય થયા હતા. સભા પર પ્રેમ ધરાવતા હતા. તેઓના કુટુંબને દિલાસો દેવા સાથે તેમના પવિત્ર આત્માને અખંડ શાંતિ પ્રાપ્ત થાઓ તેમ ઇચ્છીએ છીએ.
બાબુસાહેબ રાયકુમારસિંહજી સાહેબને સ્વર્ગવાસકલકત્તા શહેરમાં લાખો રૂપિયા ખરચી અભુત અને અજોડ જૈન મંદિર બંધાવનાર, વાઈસરોયના ખાસ ઝવેરી, જેના કામના કલ્યાણની ઉત્કટ ભાવના ધરાવનાર બંગાળના સુપ્રસિદ્ધ કરી બાપુસાહેબ બદ્રીદાસજી સાહેબને મોટા પુત્ર રાયકુમારસિંહજી સાહેબ તા. ૧૬-૯ ૩૭ ના રોજ સ્વર્ગવાસ પામ્યા છે. શ્રીરાકુમારસિંહજી સાહેબ આપણી જેન કોન્ફરન્સના જનરલ સે ટરી, શેઠ આણંદજી કલ્યાણજી અને બીજી અનેક જૈન સંસ્થા સાથે સંબંધ ધરાવતા હતા દેવ-ગુરૂ -ધર્મના ઉપાસક, ધર્મ શ્રદ્ધાળુ, પૂજ્ય પિતાને પગલે ચાલનાર માયાળ, મિલનસાર, સરહદયી હતા આ સભા ઉપર ને તે કારંવાહી ઉપર સંપૂર્ણ માન અને પ્રેમ હોવાથી ઘણું વર્ષોથી તેઓ સાહેબ લાઈફમેમ્બર થયા હતા. તેઓના સ્વર્ગવાસથી જૈન સમાજ અને આ સભાને ખરેખરા શ્રાવક નરરત્નની ખોટ પડી છે. જાણવા પ્રમાણે મૃત્યુ પહેલા કેટલા દિવસ ઉપર પોતાની પંચત્વ પામવાની તારીખ અને સમય અને પોતાનો આત્મા ઉચ્ચ ગતિ પામશે તેવી આગાહી કરી હતી. તેઓશ્રીના કુટુંબને દિલાસો આપવા સાથે તેમના પવિત્ર આત્માને અનંત શાંતિ પ્રાપ્ત થાઓ તેમ પ્રાર્થના કરીએ છીએ.
For Private And Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શ્રીયુત મૂળચંદ કરશનના સ્વર્ગવાસ.
શ્રી મૂળચંદભાઇ શુમારે ૭૧ ની વર્ષની વૃદ્ધાવસ્થાએ થાડા દિવસ બીમારી ભાગવીને ભાદરવા વિદ ૦))ને વાર સેામ ના રાજ ૫'ચત્વ પામેલ છે. તેઓ ખાનદાન કુટુંબમાં જન્મ્યા હતા અને સારા વેપારી હતા. મિલનસાર, માયાળુ અને શ્રદ્ધાળુ જૈન ગૃહસ્થ હતા આ શહેરના જૈન સંઘમાં અગ્રેસરો પૈકીના એક હતા આ સભા ઉપર તેના પ્રેમ હેાવાથી શુમારે ત્રીશ વર્ષથી સભાના લાઇફ મેમ્બર હતા. તેએના સ્વર્ગવાસથી એક લાયક સભાસદની ખેાઢ પડી છે. તેઓના જ્યેષ્ઠ પુત્ર શ્રી વિઠ્ઠલદાસભાઈ વિગેરે કુટુ બીવર્ગને દિલાસા દેવા સાથે તેમના આત્માને અખંડ શાંતિ પ્રાપ્ત થાએ એમ ઇચ્છીએ છીએ.
છેલ્લા પ્રકાશના
3-2-0
1 શ્રી વસુદેવRsિપ્રથમ ભાગ * શ્રી વસુદેવ હિંડિ
દ્વિતીય અંશ ૩-૮-૦ ૩ શ્રી નૃત્ કલ્પસૂત્ર (છેત્ર) ૧ ભાગ ૪-૦-૦ ૪ થો બૃહત્ કલ્પસૂત્ર(છેદસૂત્ર) ૨ ભાગ ૬-૦-૦ ૫ શ્રી દેવેન્દ્રસૂરિરચિત ટીકા ચાર
१ धर्माभ्युदय (संघपनि चरित्र ३ श्री वसुदेवहिंडि त्रीजो भाग ५ पांचमी को कर्मग्रथ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૬ શ્રો જૈન મેઘદૂત ૭ શ્રી ગુરૂતત્ત્વ વિનિશ્ચય ૮ ઐન્દ્રસ્તુતિ ચતુવિ શિતકા ૯ યાગદર્શન તથા યેાગવિશિકા
કમગ્રંથ ૨-૯-૧૦ ચેઈવંદણુ મહાભાસ
૨-૦-૦
૩-૦-૦
01ɣ10
હિંદી ભાષાંતર સાથે ૧-૮-૦
૧-૧૨-૦
છપાતાં ગ્રંથા.
)
२ श्री मलयगिरि व्याकरण
४ श्री गुणचंद्रसूरिकृत श्री महावीर चरित्र भाषांतर ५ श्री बृहत्क प भाग ३-४
For Private And Personal Use Only
શ્રીશ્તાત્રસ દાહ
નિર ંતર પ્રાતઃકાળમાં સ્મરણીય, નિર્વિઘ્નપણું પ્રાપ્ત કરવનાર, તિત્ય પાઠ કરવા લાયક નવસ્મરણે। સાથે બીજા પ્રાચીન ચમત્કારિક પૂર્વાચાર્ય કૃત દશ સ્તેાત્ર, મળી કુલ ૧૯ સ્વેત્રે, તથા રાકર પચ્ચીશી, અને બે ય ા વિગેરેને સંગ્રહ આ ગ્રંથમાં આવેલ છે ઊંચા કાગળા, જૈના સુંદર અક્ષરાથી નિર્ણયસાગર પ્રેસમાં છપાએલ સુશે ભિત બડીંગ અને શ્રી મહાવીરસમી તથા ગૌતમસ્વામી અને છે. પુજ્યપાદ ગુરુમહારાજા એની સુંદર રંગીન છષ્ઠી પણ્ ભાનિ મત્ત સાથે આપવામાં આવેલ છે, આટલે મોટા સ્તાના સંગ્રહ, અને આટલી ખીમા અને સુંદરતા છતાં સર્વ કેઈ લાભ લઇ શકે જે માટે મુદ્શથી પણ ઓછી કિંમત માત્ર રૂા. ૦~~~~ ચાર આના. ( પેસ્ટેજ જુદુ ) રાખેલ છે. પર્યુષણાપર્વ નજીક આવતા હોવાથી પ્રભાવના કરવા લાયક છે, નિત્ય સ્મરણ કરવા લાયક હાવાથી લાભ લેવા જેવુ છે. લખાઃ—શ્રી. જૈન આત્માનં સભા—ભાવનગર.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Reg. No. B 431. છા ને ભાગાની થોડી નકલ સીલીફ છે - શ્રી બૃહતક૯૫સૂણી અીિજા ભાગ, ( મૂળ, ભાષ્ય, ટીકા સહિત.) અતિમા... આ છેદસૂત્રને બીજો ભાગ પ્રાચીન ભ'ડારોની અનેક લિખિત પ્રતા સાથે રાખી અથાગ પરિશ્રમ લઈ સાક્ષરવર્યો મુનિરાજ શ્રી ચતુરાત્રિજયંજી મહારાજ તથા મુનિરાજ શ્રી પુણ્યવિજ મહારાજે સાધન કરી તૈયાર કરેલ છે. પ્રથમ ભાગ કરતાં બાર ફામના વધારો થતાં ઘણા જ માટે ગ્રંથ થયેલ છે અને તે સુંદર મ્હ ઉ*ચા ટકાઉ કાગળ ઉપર, સુંદર શાસ્ત્રી અક્ષરોમાં, શ્રી નિર્ણયસાગર પ્રેસમાં માટે ખર્ચ કરી છપાવેલ છે. સુશાભિત મજબુત કપડાનું આઈ ડી‘ગ કરાવ્યું છે, આવું પ્રાચીન સાહિત્ય સુંદર રીતે પદ્ધતિસરનું પ્રકાશન ફક્ત આ સભા જ કરે છે. જૈન જૈનેતર વિદ્વાનો અને હિદની કોલેજના પ્રોફેસરો, પાશ્ચિમાન્ય અનેક વિદ્વાન મુક્તકઠે પ્રશસા કરે છે. કિંમત રૂા. 6-0-0 લેવામાં આવશે. ( પેસ્ટેજ જીદુ) શ્રી વીશ સ્થાનકે ત૫ પુજા ( અર્થ સાથે. | ( વિસ્તારપૂર્વક વિવેચન તથા મહેળ સાહિત. ) વિસ્તારપૂર્વક વિધિ વિધાન, નોટ, ચૈત્યવંદન, સ્તન, મ ડળા વગેરે અ ને સાદી સરલ ગુજરાતી ભાષામાં અર્થ સહિત આ માએ શફટ કરેલ છે, ધીશ સ્થાનકે ય એ તીર્થ "કરના મકમ ઉપજ ન કરાવનાર મહું તેની તય છે, તેનું આરાધન કરનાર પ્લેન તથા ખાં ધુઓ માટે આ ગ્રંથ રામ તિ મહત્વના અને ઉપચાગી છે ની વીશ સ્થાન તપનું મંડળ છે, તેમ હૈ છે ત્યાર સુધી જાણતુ પણ નહોતું, છતાં એ માએ ઘણી જ શોધ શળ કરી, પ્રાચીન ધણી જ જાની તાંડપત્રની પ્રત ઉપરથી માટે ખર્ચ કરી, ફાટે છાક કરાવી તે માં ફરકી પણ છપાવી આ બુકમાં દાખલ કરેલ છે. આમ એક અભય ( મફળ ) નવીન વસતુ જિનાલય, ઉપાશ્રય, જ્ઞાનભંડાર, લાઈબ્રેરી અને ધરમાં રાખી પ્રાતઃ કાળમાં દર્શન કરવા લાયક સુંદર ચીજ છે. ઊંચા કાગળ ઉપર સુંદર ગુજરાતી ટાઈપમાં છપાવી સુશોભિત ભાઈહીંગથી અલંકૃત કરવામાં આવેલ છે છતાં કિમતુ આર માના માત્ર સખાવામાં આવેલી છે. પાર્ટજ જુદું. નંદ શિનિ-એ પ્રેસમાં એક દેવવ્યુદ દશમીએ એ મુ. ભાવનગર. For Private And Personal Use Only