Atmanand Prakash Pustak 034 Ank 04

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

co
સમ્યગ જ્ઞાનની કુંચી. માન્યતા ભલે નભી શકી હોય. એવી બુદ્ધિરહિત માન્યતા અદ્યાપિ પણ ભલે ટકી હોય. પણ આજના જ્ઞાનયુગમાં એ માન્યતાને વિનાશ જ સર્જાયેલ છે એ નિઃશંક છે. જે માન્યતા વિચિત્રતાની પરાકાષ્ટા રૂપ હય, જેમાં બુદ્ધિને અંશ પણ ન હોય તે માન્યતા આજના સંસ્કૃતિના જમાનામાં વધારે વખત નાભી નહિ જ શકે. વીસમી સદીમાં એવી વિવેકશૂન્ય માન્યતાનું અસ્તિત્વ લાંબે કાળ રહે એ અશક્યવત છે.
આત્મા એ અવિભાજ્ય અને અમિશ્રિત શુદ્ધ દ્રવ્ય હોવાથી તેની ઉત્પત્તિ કેઈથી ન સંભવી શકે. પરમાત્માએ આત્માની ઉત્પત્તિ કરી એ માન્યતા યુક્તિયુક્ત નથી. અવિભાજ્ય, શુદ્ધ અને મિશ્ર દ્રવ્ય અનાદિ અને શાસ્વતુ હોય છે તેની ઉત્પત્તિ ન હોય. આત્માદ્રવ્યની ઉત્પત્તિની માન્યતા એક પ્રકારને ઉન્માદયુક્ત સંધ્રમ કે મહદશા છે એમ કહી શકાય
પરમાત્માએ આત્માની ઉત્પત્તિ કરી છે એમ માની લઈએ તે આત્માનું સર્જન પરમાત્માનાં શરીર કે કોઈ આધ્યાત્મિક વસ્તુમાંથી થયું હોય એમ માનવું પડે છે. આત્માનાં સર્જનનાં કારણભૂત આધ્યાત્મિક વસ્તુ એ પરમાત્માના વિભવ રૂપ હોવી જોઈએ એ પણ સ્પષ્ટ છે. જે આત્માનું સર્જન પરમાત્માનાં શરીરમાંથી થયું હોય તો અસંખ્ય આત્માઓની ઉત્પત્તિને કારણે પરમાત્માનું શરીર દુર્બલ બની જાય એ નિઃશંક છે. પરમાત્મા અક્ષર અને અપરિવર્તનશીલ હોવાથી આ માન્યતા વિવેકશન્ય થઈ પડે છે. જે કોઈ આધ્યાત્મિક વસ્તુમાંથી આત્માઓનું સર્જન થાય છે એમ માની લઈએ તો એ વસ્તુ પરમાણમય કે પરમાણુઓથી રહિત હોવી જોઈએ એ નિર્વિવાદ છે. જે દીવ્ય ગણુની વસ્તુ પરમાણુયુક્ત હોય તો દરેક આધ્યાત્મિક ૫રમાગુનાં અસ્તિત્વની સ્વયંભૂતતાને કારણે, પરમાત્માથી આત્માની ઉત્પત્તિ થયાનું સિદ્ધ થઈ શકતું નથી. આમ વિશુદ્ધ દ્રવ્ય હવાથી આધ્યાત્મિક વરતુનાં પરમાણુઓથી આત્માઓનું સર્જન થાય છે એમ માની શકાય નહિ આત્માની ઉત્પત્તિનાં કારગુભૂત આધ્યાત્મિક વસ્તુ પરમાણુરહિત છે એમ માની લઈએ તે, એ વસ્તુને વિરછેદ સાહજીક રીતે શક્ય નથી. શૂન્યમાંથી કંઈ પણ વસ્તુ ઉત્પન્ન ન થઈ શકે એની વિચારણું તે થઈ ચૂકી છે.
આ સર્વ ઉપરથી માત્ર એક જ મંતવ્ય ખલિત થઈ શકે છે અને તે એ કે, આત્માની ઉત્પત્તિ કેઈએ કરી નથી. આત્મા અનુત્પન્ન છે. પરમાત્માનાં
* શુદ્ધ, મિશ્ર સત્ય દ્રવ્ય સર્વ દા અવિભાજ્ય હોય છે. શુદ્ધ સત્ય દ્રયના વિભાગ કઈ કાળે ન પડી શકે, દરેક અભ્યાસી એ આ હકીકત ખાસ લક્ષમાં રાખવાની છે,