Atmanand Prakash Pustak 031 Ank 12

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 11

છછ
પૂર્વ દેશની યાત્રા.
અમારી પૂર્વેદેશની યાત્રા.
( ઐતિહાસિક દૃષ્ટિએ. ) ( ગતાંક પૃષ્ઠ ૨૯૮ થી શરૂ)
©
O
O
૧૩
oll
ફ્રૂકાબાદમાં એક શ્વેતાંબર મદિર અને ધર્માંશાળા છે. દિગંબર મ`દિશ પશુ છે. શ્વેતાંબર ધર્મશાળામાં અવ્યવસ્થા અને અંધેરના પાર નથી. પૂજારી પૂજા કરી ચાલ્યું જાય. બસ પછી આવનાર યાત્રિકને કલાકાના કલાકે બહાર તપ કરતાં બેસી રહેવુ પડે, ન મળે એસવાનુ સ્થાન કે ઉતરવાનુ સ્થાન. મંદિરમાં છીદ્વારની જરૂર છે. એક કચ્છીભાઇએ આ માટે પ્રયત્ન કર્યાં હતા. પરિણામ શું આવ્યું તેની અમને ખખર નથી પડી. ત્યાંથી વિહાર કરી કપી
લાજી આવ્યા.
કપીલાજી તી
અહીં શ્રી વિમલનાથ પ્રભુનાં ચાર કલ્યાણક થયાં છે. નગરી બહુ જ પ્રાચીન છે. બ્રહ્મદત્ત ચકવત્તી અહીં થયા છે; દ્રૌપદીનુ જન્મસ્થાન પણ આ જ નગરી છે. એટલે આ નગરી ઐતિહાસિક દૃષ્ટિએ પણ મહત્ત્વની છે. ગામમહાર ચાતરફ મોટા મોટા ટીલા ઉભા છે. ખંડિયેરા પણુ ઘણાં છે. નગરીને ફરતા પ્રાચીન ગઢ પણ અત્યારે છે. ગઢમાં અજૈન મંદિર છે એને સંબંધ ન રહ્યા કલ્પી કાઢેલી આખ્યાયિકાના આધારે એ વ્યુત્પત્તિ ટકી રહી.
ચીની બૌદ્ધ ગ્રંથા અને બુદ્ધઘાષ, લિચ્છવી શબ્દની જે વ્યાખ્યા આપે છે તેમાં થાડા મેળ દેખાય છે. શાન્—હા--સિયેાન-લૂ (૮ મે અધ્યાય) કહે છે કે લિવિને અર્થે પાતળી ચામડી, એકલી ચામડી એવા થાય છે અને વિ શબ્દ દ્ન-ચામડીમાંથી આવ્યે છે. નિચ્છવિ એટલે ન છબિ અથવા સૂક્ષ્મ છિખ અથવા લીના છખી. યુદ્ધàાષની અને ચીના ગ્રંથાની વ્યાખ્યાનું મૂળ ઉત્પત્તિસ્થાન એક જ હાવું જોઇએ એવુ અનુમાન બાંધી શકાય,
આખ્યાયિકાનું ઐતિહાસિક મૂલ્ય કઈં જ નથી. માત્ર એમને ક્ષત્રિય તરિકે ઓળખાવવામાં એ આખ્યાયિકા સહાય કરે છે. યુદ્ધદેવ અને મહાવીરસ્વામીના જન્મ સમયૈ લિચ્છવિ ક્ષત્રિય તરિકે પ્રસિદ્ધ હતા એ વાતના ખીજા પણ પ્રમાણ મળે છે..
( ચાલુ ).