________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૨૩૬
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
જ્યારે તમે આ દુ:ખમય જગતમાં માનવી કષ્ટોની ઇચત્તા જાણેા છે. ત્યારે તમે વસ્તુતઃ સત્ અને અસત્ જાણી શકે છે. એ જ વિવેક છે-બ્રહ્મ સત્ છે, જગત અસત્ છે. વિવેકથી જ શ્રદ્ધા વધશે અને આત્માનુભવ માટે અભિલાષા અથવા તીત્ર ઉત્કંઠા ઉત્પન્ન થશે ત્યારે જ તમને સદા સત્યનું જ સ્મરણ થશે અને છેવટે તમને જણાશે કે આત્મા જ પરમાત્મા છે. સતત અભ્યાસવડે નામ રૂપ અને સંકલ્પ લુપ્ત થઇ જશે, અને તમે આત્માનુભવ કરશેા. વિવેક, શ્રદ્ધા, અભિલાષા, સતત સત્યાનુસ્મરણ, સ્વીકરણ અને છેવટે અનુભવ 'એ આત્માનુભવના ઉપાય અથવા વિભિન્ન અવસ્થાએ છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જ્યાં સુધી નામ અને ખ્યાતિની લેશણુ ઇચ્છા હાય છે ત્યાં સુધી સત્યનું દર્શન નથી થતું. સત્ય તે સ્વયમેવ ચમકી ઉઠે છે. અને વિજ્ઞાપનની આવશ્યકતા નથી હાતી. એ સ` જીવા અને પદાર્થોના આત્મા છે.
મન કોઇ ને કોઇ પ્રકારે કાઇ સુખપ્રદ અથવા અનુકૂળ ભાવનાઓમાં આ સક્ત થાય છે. કોઇ માણસ કાશ્મીરમાં રહેતા હાય કે ગમે તેટલે દૂર ગમે તે પ્રદેશમાં રહેતા હાય અને ત્યાંના ચિત્તાકર્ષક દશ્યેના ઉપભાગ કરતા હોય પણ તે સમયે તેના એકના એક પુત્રના આકસ્મિક અકાળ મૃત્યુના તાર મળે છે તેા તે આઘાતવશાત્ સૂચ્છિત થઇ જાય છે. તેને માટે એ દૃશ્ય સુખપ્રશ્ન નથી રહેતુ, તેની સામે એની મનેાહરતા નષ્ટ થઇ જાય છે. એ ધ્યાનની વિચ્છિન્નતા છે, શાક પણ એનાથી જ ઉપન્ન થાય છે. એકાગ્રતા અને ધ્યાન જ તમને સુંદર દશ્યો જોવાનું સુખ આપે છે.
કષ્ટ ત્યાં સુધી જ જણાય છે કે જ્યાંસુધી મનની સાથે આપણા સંબંધ રહે છે. ૨વાવસ્થામાં કઇ જ નથી રહેતુ. કલેશફાના પ્રયાગથી જ્યારે મનના શરીર સાથેના સંબંધ તુટી જાય છે ત્યારે કષ્ટને અનુભવ નથી થતા. કષ્ટ તે મનમાં થાય છે. આત્મા તે આનંદમય છે.
ચેાથી આધ્યાત્મિક દશા છે કે જ્યારે મનની ક્રીડા નથી હાતી, જ્યારે મને ઇશ્વરમાં–આત્મામાં નિમગ્ન થઇ જાય છે. એ ચતુર્થાં પરિણામ છે જેની અંદર અનન્ત આત્માનંદ પ્રાપ્ત થાય છે. એ આલસ્ય, વિસ્મૃતિ અથવા વિનાશની અવસ્થા નથી. એ તે પૂર્ણ ચૈતન્યદશા છે કે જેનુ વર્ણીન જ ન થઈ શકે. એ સૌનું ચરમ લક્ષ્ય છે, એને જ મુકિત કહે છે, એ જ મેાક્ષ છે.
સંકલ્પ જ દિવ્ય વિભૂતિયાને પ્રકાશ, મહાન સત્ય અને સાવ ભૌમ છે. પ્રારભમાં અત્યંત લધુરૂપે વિકસિત બનેલેા એ સ`કલ્પ પ્રારંભિક ખીજ છે. ધીમે ધીમે વિકસિત થતાં થતાં એ એક સ્વચ્છ પરમાત્મા નિષ્પ્રભું કરવા
For Private And Personal Use Only
