________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈન ઐતિહાસિક સાહિત્ય. એમ વિચાર આવ્યો કે અશ્વાવબોધ અને કુનિકા વિહાર એ તીર્થો છે તેથી તે હેવાલ તીર્થકલ્પ નામના જૈન ગ્રંથમાં આવેલ હોવો જોઈએ. મેં એની ત્રણ હસ્તલિખિત નકલ મેળવી અને મારા પ્રયાસ સફળ નિવડયા અને તેમાં આપેલી હકીકત જયાથી તે કોતરકામ અર્થ સમજાવવા નીચે પ્રમાણે પ્રયત્નમાં જોડાઉં છું.
પ્રથમ ભાષાંતર કરવામાં જે એક બે ભૂલો થએલી છે તે સુધારવી જરૂરની છે. તે લેખનો અર્થ સમજ્યા વગર મેં સમઢિા અક્ષરોને સમનિવાં એ પ્રમાણે છુટા પાડયા હતા. અને તેનો અર્થ મેં સહ ધારી ઉપસર્ગ તરીકે ગણ્યો હતો અને નામની સાથે ભળીને સમાસિક વિશેષણ કે ક્રીયાવિશેષણ થતું હશે પણ આ ગળની હકીકતથી સમજાશે કે સમલિકા એક સમાસિક શબ્દ ન હતાં એક આ શબ્દ છે. જેનો અર્થ એક જાતનું સ્ત્રી જાતિનું સમડી નામનું પક્ષી થાય છે જે ગુજરાતી શબ્દ “સમલી ” નું સંસ્કૃત ભાષાનું રૂપ છે. તે જ પ્રમાણે મેં અશ્વાવબોધ શબ્દ બે જુદા શબ્દો તરીકે ગણ્યા. જોકે તે એક સ્થળનું નામ છે તોપણ તે એકજ શબ્દ તરીકે ગણવો જોઈતો હતો. આટલી સુધારણ કર્યા બાદ તે લેખની નકલ આ પ્રમાણે છે
શ્રી મુનિસુવ્રતસ્વામ-જૈિવ-પ્રશ્નાવવો-સમનિ-વિરાર-તીર્થોદ્વાર–સહિત તે લેખ છેવટ ત્રણ બાબત સંબંધમાં કહે છે. (૧) શ્રી મુનિ સુવ્રતસ્વામિની પ્રતિમા (બિંબ ) (૨) અધાવબોધ તીર્થ (૩) સમલિકા વિહાર તીર્થ. આપણે જાણીએ છીએ કે શ્રી મુનિસુવ્રત સ્વામી એ વીસમ તીર્થકર છે અને બીજા ચિત્રના પ્રથમ અર્ધમાં આપણે તેમની પ્રતિમા જોઈએ છીએ, પણ અશ્વાવબોધ અને સમલિકાવિહાર સંબંધમાં કઈ જાણવામાં નથી. મેં જણાવ્યું છે તેમ તીર્થ ક૯૫ નામના પ્રખ્યાત ગ્રંથના અશ્વાબાધ ક૯પ નામના પ્રકર્ણમાં આ બંને તીર્થો સંબંધી સવિસ્તર હકીકત આપેલી છે. તે ગ્રંથ પ્રાકૃત ભાષામાં છે. પણ તેનો અધાવ બોધને લગતો ઘણે ભાગ સારાંશ ઈંડીયન એન્ટી કવીટી વોલ્યુમ ૩૦ પૃષ્ઠ ૨૯૩ માં પ્રસિદ્ધ થયેલા શત્રુંજય માહાભ્યના મૂળ તત્ત્વ શોધનમાં વધારા તરીકે જણાયેલું છે. તેથી આપણું ચાલુ કાર્ય માટે મૂળ ગ્રંથનો ઉતારો આપવો જરૂરનો નથી. માત્ર તે હેવાલ કે જે મૂળ તત્વ શોધનમાં આપેલ છે તે અત્રે આપવામાં આવે તો બસ થશે. તે આ પ્રમાણે છે.
- ફાગણ સુદી ૧૦ ના રોજ શ્રવણ નક્ષત્રમાં શ્રી મુનિસુવ્રતે પોતાના દીકરાને ગાદીએ બેસાડી ૧૦૦૦ બીજા રાજાઓની સાથે દીક્ષા લીધી. અને શ્રવણ નક્ષત્રની ફાગણ વદી ૧૦ ના રોજ મુનિસુવ્રત સ્વામીનું એક દેવળ બાંધ્યું, જેની સ્થાપના ઇંદ્ર અને બીજા દેવોએ કરી. સ્વામીજી પછી દુનિયાને બોધ આપવા પગે ચાલી
For Private And Personal Use Only
