Atmanand Prakash Pustak 016 Ank 05

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

સ્વાશ્રયી મનો.
૧૦૯ સુધી તમારા માટે હમેશાં આશા છે. આ આત્મશ્રદ્ધાના બળથી પ્રયાસ સતત્ રાખશે તો અવશ્ય જગતમાં હેલે મે તમારા માટે માર્ગ થશે.
એક વખત નેપોલીયનને સંદેશ પહોંચાડવા માટે એક સૈનિકને એટલી બધી ત્વરાથી જવું પડયું હતું કે ઉક્ત સંદેશ પહોંચાડ્યા પહેલાં તેનો અશ્વ માર્ગમાં પડી જવાથી મરણ પામ્યા. પછી સૈનિકે જેમ તેમ કરી નેપોલીયનને સંદેશ પહેચાડ્યો, તેને જવાબ નેપોલીયને સત્વર લખી આપે. અને તેના પિતાના કિંમતી અશ્વપર બેસી ત્વરાથી તે પહોંચાડવાની આજ્ઞા કરી. તે દૂતે અત્યંત મહર અશ્વને જોઈને કહ્યું કે “આ અશ્વ એટલે સુંદર છે કે તેના પર આરૂઢ થવાને મારા જે સામાન્ય દરજજાનો સૈનિક લાયક નથી.” નેપોલીયને જવાબમાં જણાવ્યું કે એક ફ્રેન્ચ સૈનિક માટે કોઈ પણ વસ્તુ અત્યંત સુંદર અને મને હર નથી.”
આ સૈનિક સરખા લોકોથી જગત ભરપૂર છે. આવા લોકો એમ ધારે છે કે જે વસ્તુઓ અન્ય લેકેએ મેળવી છે તે મેળવવાનું અમારા માટે અશકય છે અને તે મેળવવાની અમે આશા રાખીએ તો તે વ્યર્થ છે. આ પ્રકારની આભાવમાનના ભરેલી માનસિક વૃત્તિથી પોતાને કેટલું નુકશાન થાય છે તે તેઓના સમજવામાં ભાગ્યેજ આવે છે. તેઓની આશાએ, માગણીઓ અને ઇચ્છાઓ અતિશય સંકુચિત અને પરિમિત હોય છે. વામન સ્વરૂપી મનુષ્ય રાક્ષસીબળ બતાવી શકતું નથી. એ કોઈ નિયમ નથી કે જેને લઈને લેકે નિકૃષ્ટ વિચારમાંથી ઉત્કછ પરિણામ નિષ્પન્ન કરી શકે. આદર્શને અનુસરી મૂર્તિ ઘડવામાં આવે છે, અને એ આદર્શ કઈ નહિ પરંતુ માત્ર અંતરંગ વિચાર જ છે.
જગતમાં જે કંઈ શ્રેષ્ઠ અને ઉત્તમ છે તે પોતાની પ્રાપ્તિ અથે નિર્માયું નથી, પરંતુ ભાગ્યદેવીના કૃપાપાત્ર મનુષ્યને માટે જ જગની ઉત્તમ વસ્તુઓ છે, એવા વિચાર સેવવાનું ઘણુંખરા લોકોને બાળવયથી શીખવવામાં આવ્યું હોય છે. પોતે નિકૃષ્ટ કોટિના મનુજે છે એવા અભિજ્ઞાનમાં જ તેઓને ઉછેરવામાં આવ્યા હેય છે, જે વાસ્તવિક રીતે મહાન કાર્યો કરવાને સમર્થ હોય છે, એવા ઘણું સ્ત્રીપુરૂ ન્હાનાં કાર્યો કરતાં અને મધ્યમ જીવન વહન કરતાં દષ્ટિએ પડે છે, આનું કારણ એજ કે પોતાના આંતરિક ઉત્કૃષ્ટત્વને પ્રકાશમાં કેવી રીતે લાવવું તેનું તેઓને યથાર્થ જ્ઞાન હોતું નથી.
જે હદ પર્યત માનવજાતિએ પહોંચવું જોઈએ તે હદે હજુ મનુષ્ય પહોંચ્યા નથી અને સર્વત્ર સર્વોત્તમ પ્રતિભા શક્તિ ધરાવનારા મનુષ્ય મધ્યમ કોટિના મનએને છાજે એવાં કૃત્ય કરતાં દષ્ટિગોચર થાય છે, તેનું એક મુખ્ય કારણ એ છે કે અદ્યાપિપર્યંત લોકેએ આત્મ-શક્તિનું અધ માપ અથવા નિરૂપણ કર્યું નથી. વળી