________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માવબોધ ફલક-વ્યાખ્યા.
૧૧૭
18 આ જીવે (અનેક વાર) દેવતાની અને મનુષ્યની ઋદ્ધિઓ પ્રાપ્ત કરી અને વિષય રસ પણ વારંવાર ભેગવ્યા, પરંતુ તેથી સંતોષ પામે નહિ અને સંતોષ વગર ક્યાંય પણ શાન્તિ વળી ? નહિ જ.
૧૫ જેમ વાદળાં વડે તેજસ્વી સૂર્ય પણ પણ ઢંકાઈ જાય છે તેમ હે જીવ! હારી મેળે ઉત્પન્ન કરેલા શરીર, ધન, સ્ત્રી અને કુટુંબસ્નેહ વડે, તું પણ સત્તાએ (શકિતરૂપે) લેફાલેક પ્રકાશક તિરૂ૫ છતાં ઢંકાઈ જાય છે. એટલે નેહજાળ વડે તારી શકિત (પ્રભાવ) લુપ્તપ્રાય થઈ જાય છે તે તું !
૧૬ હે જીવ! આ હારે દેહ, વિવિધ વ્યાધિરૂપ સર્પ અને અગ્નિરૂપ વૈરીઓને વશ છતાં તું તેના ઉપર મમરવ કરતો શું ખાટવાનો છે?
૧૭ ઉત્તમ જાતિના ભેજન, પાન, સ્નાન, શૃંગાર અને વિલેપન વડે પિષણ મળ્યા છતાં આ શરીર પોતાના પિોષક–સ્વામીને છેડ દે છે, તેથી કુતરા જેટલી પણ કૃતજ્ઞતા તેનામાં જણાતી નથી. તે પછી ક્યા બાને તેના ઉપર મેહ-મમત્વ કરે?
૧૮ હે જીવ! અનેક પ્રકારનાં કષ્ટ સહન કરીને હું જે ધન ઉપાર્યું તે તે હને કણ માત્ર આપી અંતે અન્યનાજ ભેગમાં આવે છે. ધનની મમતાથી તે માટે તું મહેનત કરી મરે છે અને કશું ખચી શકતો નથી, જેથી લ્હારા મૃત્યુ પછી કે પહેલાં તે બીજાના હાથમાં જાય છે. આ હારી કેવી મૂખાઈ? તેને કંઈ વિચાર કરી, ઉચિત હોય તેમ કર.
૧૯ જેમ જેમ મેહ–અજ્ઞાનવશ તું ધન ધાન્યાદિક પરિગ્રહ (મમત્વ) ઘણે કરતો જાય છે તેમ તેમ અધિક ભારથી ભરેલી નાવની જેમ આ ભવસાયરમાં તું જોત જોતામાં ડૂબી જાય છે. તેથી ત્યારે ભાવભયમાં ઘણું જ સંકટ વેઠવું પડશે, તેને કંઈ વિચાર કર.
૨૦ શરીર અને મનની નિર્બળતાને લીધે જેને સ્વપ્નમાં પણ દેખી છતી મનુષ્યનું વીર્ય હરી લે છે તે રીતે મારી, (જીવલેણુ વ્યાધિ) જેવી સમજીને તું તેને તજી દે-મેહવશ તે તેનો સંગ તજ.
૨૧ હે મુગ્ધ જીવ! તું ચિત્તની શુદ્ધિ કરવા અભિલાષા રાખે છે, અને તેમ છતાં સ્ત્રીના હાવ ભાવાદિક વિષયરસમાં તું રક્ત બની જાય છે આતે હારી કેવી મૂઢતા ? અરે! ગળીથી મિશ્રિત કરેલાં વસ્ત્રમાં વેતતા ટકી શકે ખરી ? કદાપિ નહિ જ.
૨૨ હે જીવ! મેહરાજાએ હુને નેહરૂપી બેડીઓ વડે ઝકડી બાંધીને, સંસારરૂપી કારાગૃહમાં નાખ્યો છે અને તેમાંથી તું નાશી ન છૂટે એટલા માટે હારી ઉપર પૂરતી દેખરેખ રાખવા કુટુંબ કબીલાદિક નેહી બંધુઓના બહાને પહેરગીર મૂક્યા છે, તેમના ઉપર તું આટલે બધા મેહ-રાગ કેમ રાખે છે?
For Private And Personal Use Only
