________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૨
શ્રી આત્માત પ્રકાશ
એ મા તદ્દન નિર્દોષ છે; એમ વિચાર કરતાં લાગ્યા વિના રહેશે નહીં. આપણી એક છદ્મસ્થ મનુષ્ય તરીકેની અપૂર્ણ સ્થિતિને લક્ષમાં લેતા, શ્રધ્ધાની જે ચેાજના કરવામાં આવી છે અને તેમ કરીને આપણુને સ'પૂર્ણતાનુ' ભાન કરાવવાના જે રા જમા દર્શાવવામાં આવ્યેા છે તે અત્યંત દૃઢશી પણાના સૂચક છે એમાં શક નથી. આપણે જો શ્રદ્ધાને છેક જ તિલાંજલી આપી દઇએ તે આપણી જ્ઞાનની મર્યાદા બહુ જ સ`કુચિત થઇ જાય અને આપણી નાનકડી આંખે, જેટલુ' બતાવે તેટલુ જ સાચુ માનવાની કુજ આવી પડે. જે મનુષ્ય શ્રદ્ધા રાખી શકતે નથી તેની જ્ઞાનની મર્યાદાનું ક્ષેત્ર ઘણું જ સંકુચિત મની જાય છે. શ્રદ્ધા ન હેવી એ એક પ્રકારની ખામી જ છે ! જે વખતે શ્રદ્ધાની ટેકરીના આશ્રય કરી આપણે આપણી સૃષ્ટિને ચેતરફ્ ફેકીએ છીએ તે વખતે આપણી જ્ઞાનદષ્ટિએ ક્ષિતિજ રેખા કેવી સુંદર અને ખ્રિસ્તી જણાવા લાગે છે? જ્યાંસુધી પારલૌકિક સત્યા આપણા અનુભવમાં ન આવે ત્યાં સુધી શ્રદ્ધાના મળથી તેની રમણીયતા જેટલી અનુભવાય તેટલે આપણને તે લાભ જ છે ! સત્પુરૂષોએ જે સત્ય અનુમળ્યું છે તે સત્ય સાક્ષાત્ રીતીએ અનુભવવાનું સામથ્ય આવે નહીં ત્યાંસુધી શ્રદ્ધાના સાધનથી તેની ઝાંખી કર ! એમાં કાંઇ નુકશાન તેા નથી જ. તરતાં આવડે નહીં ત્યાંસુધી તુખડાની મદદ લઇ તેવે પ્રયત્ન કર્યાં હોય તે તેમાં શું ખાટુ છે ? સ્વતંત્ર રીતે તરતા આવડી જાય તે પછી તુંબડાને ફેંકી દેવામાં પણ કાંઇ માધ નથી. તેજ પ્રમાણે જ્યારે ૫રલૈકિક સત્યે પ્રત્યક્ષપણે અનુભવમાં આવે ત્યારે શ્રદ્ધાને આશ્રય ભલે બહુ કીમતી ન જણાય, પણ ત્યાંસુધી તા શ્રદ્ધાની જરૂર છે એમાં કાઇથી ના કહી શકાશે નહીં. નનના બજારમાં શ્રદ્ધા એ ગરોખાઇનુ લક્ષત્રુ છે એમ કેટલાએકને લાગશે, પતુ તેનો સાથે તે પ્રમાણિક તાનુ' પણ લક્ષણ છે એ વાત ભૂલી જવાની નથી, જે પુરૃષ સ ંપૂર્ણ રીતે નિદોષતા વીતરાગતાભાવ પામી ચૂકયા છે એવા પુષિસ હા--અર્થાત્ જ્ઞાનરૂપી મજારના ધનાઢયે લક્ષાધિપતિએ-કે વ્યધિપતિએ અલબત્ત શ્રદ્વાની કીમત બહુ ન આંકે કારણકે જેએ ની પાસે રોકડ રકમ પુરતી હોય તેને કેાઇ વસ્તુ ઉધાર લેવાની જરૂર જ શુ હાય ? જેએની પાસે રેાકડ રકમ નથી હાતી તેમેને જ આબરૂ-ક્રેડીટ અથવા પ્રેમીસરી નેટ ઇત્યાદ્રિ સાધનાના આશ્રય લેવે પડે છે, પરલાકિક સત્યેના સાક્ષાકાર કરવા જેટલી જેની શક્તિ હેાય તેમને શ્રદ્ધાથી ઉધાર લેવાની જરૂર ન પડે. પરંતુ આપણા જેવા દેષપૂર્ણ મનુષ્ય જેએ જ્ઞાનના બજારમાં એક ભિક્ષુક જેવા જ ગણાય તેમને માટે તે શ્રદ્ધાની જરૂર છે, એમ મુકતક ઠેસ્વોકારવું જોઇએ. આપણા સત્કર્મોના પરિણામે આપણી જેમ જેમ ઉત્ક્રાન્તિ થવાની તેમ તેમ આપણું. જ્ઞાનરૂપી ધન પણુ વધવાનું એ વાત ચેક્કસ છે. પણ તે મેળવવાની પાત્રતા આપણામાં આવે ત્યાંસુધી આપણા વ્યવહાર ચલાવવા માટે આપણી શ્રદ્ધાની આખરૂ ઉપર આપી દરિદ્ર દુકાન ચલાવીએ તે તેમાં કાંઈ અપરાધ નથી-ખટ્ટે હિતાવહ છે, એમ જ
-
For Private And Personal Use Only
