________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આત્માન પ્રકાર
'लखैति सुंदरंतिअ सव्वो घोसेइ अप्पणो पाणियं ।।
कणएणव्व घितव्वं । मुंदरं परिखियं काउं ॥ ३ ॥ અર્થ–સર્વ મતવાળાએ પિતપોતાના ધર્મને શ્રેષ્ઠ છે, સારે છે, એમ કહે
છે. પરંતુ સુવર્ણ માફક પરીક્ષા કરીને સારે હોય તેજ પરીક્ષા કરી ધમ ગ્રહણ કરે. ૩. અગીકાર કર.
સુવર્ણની પેઠે ધર્મની પરીક્ષા કેવી રીતે કરવી તે બતાવે છે – यथा चतुर्भिः कनक परीक्ष्यते । निघर्षणच्छेदनतापताडनैः ॥ तथैव धर्मो विदुषा परीक्ष्यते श्रुतेन शीलेन तपोदयागुणैः ॥ ४॥
અથ–જગતમાં ધર્મ એવા શબ્દો તે બહુ સંભળાય છે પણ જેમ સુવર્ણની પરીક્ષા કરવામાં આવે છે તેમ પરીક્ષા કરવી. જેમ સુવર્ણને કટી ઉપર ઘસીને, કાનસ મુકીને, તપાવીને તથા ખખડાવીને ચાર પ્રકારે પરીક્ષા કરવામાં આવે છે, તેમ ધર્મની શાસન, શીલથી, તપથી અને દયાથી પરીક્ષા કરી ગ્રહણ કર.
દેવ, ગુરૂ અને ધર્મનું સ્વરૂપ કિચિંતુ માત્ર કહેવાનું પ્રયોજન એ છે કે જેના ઉપર વિશ્વાસ કરે છે તેનું સ્વરૂપ, તેના ગુણ તથા વર્તન તરફ અવશ્ય ખ્યાલ કરવાની જરૂર છે. ખ્યાલ કરતાં તે ઉત્તમ છે એમ લાગે છે તે વસ્તુ તરફ આપણું વલણ થાય છે અને તેના વચન ઉપર વિશ્વાસ રાખી શકાય છે. વિશ્વાસ રાખી મહા પુરૂષોના કથનાનુસાર તે માર્ગને અંગીકાર કરવાથી આપણું શ્રેય અવશ્ય થાય છે. એટલાજ માટે ધર્મના મુખ્ય પ્રવર્તકે પરમ દેવના સ્વરૂપથી ઓળખાય છે. અને તેમના કથાનાનુસાર વરૂપને જાણવાથી તેમના ધર્મતને બેધ થઈ શકે છે, તથા તે ઉપરથી બુદ્ધિમાન પુરૂષે ઘણું સારે વિચાર કરી શકે છે, જે કે અનેક પંથના અનેક ગ્રંથ અકેક પક્ષના આશયથી રચાએલા હેવાથી બુદ્ધિમાનેને સતેષ મળી શકો નથી, પણ સત્યરૂના મુખથી નિકળેલી નિષ્પક્ષપાત વણ શ્રોતાજનેના મનને ઘણોજ સંતેષ આપનારી થઈ શકે છે, એમ હું મારા ટુંકા અનુભવથી કહી શકું છું, પરંતુ તેવા મતવાળા પુરૂને વિશેષ પરિચય અને તેમના તરફનું શ્રવણ મનનાદિ અધિક થયા વિના એકમ તે અનુભવ થવે અતિ દુર્ઘટ સમજું છું, આટલું સામાન્ય માત્ર કહીને આ વિષયની સમાપ્તિ કરૂં છું. લં વિસ્તy,
અપૂર્ણ.
.१ कुमारपाल प्रबंध
For Private And Personal Use Only
