________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૮
આત્માનંદે પ્રકાશ
છે, આથીજ શ્રી જિનેશ્વરે અસ`ખ્ય ચેાગે નિવેદન કરેલાં છે તેના જો સૂક્ષ્મ દૃષ્ટિ. એ વિચાર કરવામાં આવે તે-જે મનુષ્યને સર્વજ્ઞ શાસન જોઇ તત્ત્વનું પરિણમન થયેલું હાય છે અને તેથી મુતિની અભિલાષા હૃદયમાં જાગૃત હોય છે-તે એક ક્ષણ માત્ર પણ એક વ્યથી વિરકત થાય નહિ, પરંતુ એ કતવ્યનુ આનંદથી પાલન કરી તે ક્ષેત્રનુ પ્રમાણ નિત્ય વધારશ્તા જાય.
અનેક
બ્યા અનેક દૃષ્ટિએ વિચારી શકાય છે અને તેને આચારમાં પણ અનેક પ્રકારે મૂકી શકાય છે. અનેક તાન્યાના સમાવેશ એક કન્યમાં પણ થઈ શકે છે. એવા અનેક કન્યા પૈકી ‘સેવા ’ એ એવુન્ય છે કે તેને બરાબર વિચારી તેનું શુદ્ધ સ્વરૂપ પ્રાપ્ત કરી શકાય તે એ સેવા-એકજ કર્તવ્ય મનુષ્યને મુક્તિની સમીપ લાવી મૂકે, આ સેવામાં શુ` સ્વાર્થીના વિષમય અશે! સમાયેલા છે ? શુ કીર્તિની અભિલાષાના વેગ એ સેવામાં વહે છે? શું એ સેવા અભિમાનના ઉચ્ચ શિખર ઉપર દેખાય છે? અથવા એ સેવાને કર્તવ્યરૂપે આચારમાં મૂકનાર મનુ
સાધારણુ મનુષ્યેના જેવા પામર અને નિર્મળ હાય છે? નહું, નહિ, એ સેવા અને તેના અગાને યથાશકિત વિચારી તેના અમલ કઈ રીતે વિસ્તાર યામને જાય તેનાજ સાથ્યમાં તેનું દષ્ટિ બિ’દુહોય છે અને એ દ્રષ્ટિને હૃદયમાં સ્થાન આપી નાની નાની સેવાથી પેાતાનુ છત્રન આરભી પછીથી વિશ્વસેવામાં તેનુ પરિણમન કરે છે.
મનુષ્યના શરીર, મન, અને આત્મા પ્રાય: અન્ય નિમિત્તાને પ્રાપ્ત કરીને વિકાઆ પામે છે; જેમ જેમ પેાતાનુ' આત્મસમર્પણુ ખીજા સંચાગા તરફ થતુ જાય છે, તેમ તેમ એ મનુષ્ય સેવાના માર્ગમાં આગળ વધે છે. વડીલ જનેા તરફ પૂજ્ય શુદ્ધિ, સમેાવડીઆ તરફ સમાન ભાવ, ગુણીજને તર્ફે પક્ષપાત અને દુ:ખી જના તરફ અનુક’પા એ આ વિશ્વના પ્રાણીઓની સેવા છે. અધિકારી, અધિકાર અને પાત્રતા પ્રમાણે જુદી જુદી રીતે સેવા મજાવી આત્મધર્મની પુષ્ટિ કરવી, એ સેવાનું વાસ્તવિક રહસ્ય છે.
સેવા શબ્દના તલસ્પશી અર્થ ત્યાગ’ છે; જેમ જેમ આપણે આત્મસમર્પ છુ પ્રત્યેક વ્યકિતના સંબંધમાં બની શકે તેવી રીતે કરતા જઈએ તેમ તેમ તેમની વિશિષ્ટ પ્રકારે આપણે સેવા કરેલી છે એમ કહેવાય, એક કુટુંબના પોષણ માટે દ્રવ્ય ઉપાર્જન કરવુ' એ કાંઇ ત્યાગ નથી, પરંતુ કાઇ પરૢ પ્રકારના ઉપકારના મદેલા સિવાય માત્ર હિતવૃત્તિથીજ પ્રવૃત્તિ કરવી એજ વાસ્તવિક ત્યાગ છે-એજ ખ રેખરી સેવા છે.
સેવાના અનેક અંગામાં પિતૃજનસેવા અગ્રપદ ધરાવે છે. આ સેવામાં માતા પિતા અને વડીલેાના સમાવેશ થાય છે. સૈથી પ્રથમ માતા-પિતા પૂજય
For Private And Personal Use Only
